भावार्थाचें फळ

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भावंडांनो,
देव आमकां जल्माक घालता आनी ह्या सोबीत सैमाचो सांगात आमकां दिता. ताचे सांगाताक आपुलकायेन, इश्टागतीन रावपाक आमकां बुद्ध दिता. सैमा वरवी आमकां आमचे जिणेचें तत्वगिन्यान शिकयता. कशे तरेन ह्या सैम सांगातान रावूंक जाय तें तो ह्या सैमांतल्या हेर जिवां वरवीं देख दिता. आमी ती नदर आपणावन सैमाक गुरू मानून देख घेतली जाल्यार आमच्या वांट्याक वायट वेळ चड प्रमाणांत येना. आमचें जिवीत मुखार व्हरपाक देवान दिल्ल्या आमचे कुडीचे अवयवांचो फावो ते रितीन वापर केलो जाल्यार आमची कुडय बरी उरता आनी आमकां बरें फळूय चाखूंक मेळटा. आमी आमच्या जिवितांतलो आनंद मेळोवंक पावतात. आमच्या वांट्याक खोशीयेता. धादोसकाय मेळटा आनी फुडलें जिवीत सारपाक उर्बा मेळटा.
भावंडांनो, आमी जर देवान आमकां जल्माक घातल्या आनी फुडें तोच सगळें पळोवन घेतलो अशें म्हण ताचेर भंरवसो दवरून, हातपांय हालय नासतना वोगीच रावले जाल्यार विचार करात.. देवान आमकां जल्माक घालून एक व्हड काम केलां खरें, पुणून ताका धर्तरेवयल्या हेर जिवांचीय काळजी घेवचेली आसता. ताणे आमकां मन दिवन ते प्रमाण वागपाक संद दिल्या. ते संदीचो लाव घेवन आमचें जिवीत घडोवपाक आमकां स्वतंत्र दवरल्यांत. म्हणटकच, दिल्ले संदीचो लाव घेयत आमी नेमान कश्टकरी रावूंक जाय. ते कश्ट फळादीक येतातूच. आयज अशेच देखीची एक काणी तुमकां सांगतां आं.. आयकात..
एक खेड्यांत सदाशीव नांवाचो एक शेतकार रावतालो. तो खूब कश्टी आशिल्लो. ताचे व्हडलें शेत आशिल्लें. ताका दोन पूत आशिल्ले. व्हडलो प्रकाश आनी धाकटो प्रदीप. त्या शेतांत कश्ट करून सदाशीव बरें पीक काडटालो आनी आपलें कुटूंब चलयतालो. व्हडलो पूत प्रकाश सदाशिवाक शेत कामांत पालव दितालो. आपूण जशे कश्ट करतां, तशे आपणाक देव हें फळ दिता अशेंच तो मानतालो. सदांच बऱ्या कामांचेर ताचो विस्वास. काम केल्ल्यान आपले कुडीक व्यायाम मेळटा, कुडय घटमूट उरता. कश्टां वरवीं मुय प्रसन्न उरता अशें तो मानतालो. देखून बापायली भूंय कसपाक नेमान तो मजत करी. स्वताचें काम स्वताच करूंक जाय. केन्नाय दुसऱ्याचेर आदारून रावचें न्हय अशें तो धाकट्या भावाक प्रदीपाक जायते खेपो सांगतालो. सदांच काम करचेली इत्सा दवरतालो. इत्सा आसल्यार उदरगतीचे सगळे मार्ग उकते जातात. हेच भावार्थान ते काम करीत रावतालो. मात धाकलो पूत प्रदीपाच्या कश्टानीं सातत्य नाशिल्लें. देवान जल्मांक घाला म्हणटकीच देव कितें ना कितें तरी तजवीज करतलो अशेच भावनेन दीस काडटालो. खंयच्याच कामाची चिंतना, हुस्को ताका आस नाशिल्लो. संकश्ट येता तेन्ना फुडो करप वा आपल्या कामांत देव आपणाक येस दितलो अशेंच भावार्थान तो जियेतालो.
कांय तेंपान सदाशिवाची भलायकी खालावली. तो दुयेंत पडून हांतुणार उरलो. थंयच ताची कुयदाद घेवप जातालें. एका दिसा सदाशिवान येवजिलें, आतां आपल्या जिवाचो भरवंसो ना. देखून ताणें आपणा कडेन आशिल्ल्याची वाटणी दोगांय पुतांक करून दिवची अशें थारायलें. गावांतल्याच एका जाण्टे मनशाक आपोवन ताणे प्रकाशाक आनी प्रदीपाक संपतीची वांटणी करून दिली. ते वेळार शेताचीय वांटणी केली.
एकेक दीस उलगून शेताचे रोवणीचे दीस आयले. हांतुणार पडिल्ल्या बापायचे आशिर्वाद घेवन प्रकाशान शेतांत खणणी केली. व्हडल्या गांवांत शेंतात खण्णी केली तें पळोवन प्रदीपान भविश्य सांगपी एका शास्त्री लागीं गेलो आनी शेती संबंदी प्रस्न केले. ते वेळार शास्त्रीन ताका सांगलें अंदूं पावस बरो प़डटलो. शेतांत पीक बरें येतलें. शास्त्रीली ही उतरां आयकून शास्त्रींच्या तोंडातली फुडलीं उतरां आयकुचे पयलीं ताका दक्षिणा दिवन प्रदीप खोशयेन घरा आयलो. दोन-तीन दिसां भितर शेत खणलें. दुसरे वटेन प्रकाशान रोवणे खातीर भूंय तयार केली आनी आडमुठीन बींय फाफडून ‘रोवणी’ केली. पुणून प्रजिपान मात कसलीच घाई करी नासतना चार दीस विसव घेतलो. भोंवतणच्या सगळ्या शेंतकारांनी शेंतातं बीं घालून रोंपणी केली. प्रदिप एकटोच उरिल्लो तें पळोवन प्रकाशान प्रदीपाक “कळाव जालो रोवणी कर” म्हूण शिटकायले. पुणून शास्त्रीलीं उतरां भावाक सांगत प्रदीपान म्हणलें, “भाऊ कळाव जालो म्हूण कांय हरकत ना. देवाचें उतर आसा अंदू पीक बरें येतलें म्हूण.” अशें म्हणून प्रदीपान सुशेगाद रोवणी केली. शेतांत रोवणी केल्ल्या हेर शेतकारांचे तशेंच प्रकाशाचे भुंयेतलें रोप रोकडेंच वयर सरलें. तशें प्रकाशा सयत हेर शेतकारांनीं वाडिल्ल्या रोपाक सारें घालून पसवणेक आदार दिलो. उपरांत कांय दिसांनीं रोंपा मजगतची वाडिल्ली नडणी काडून उडयली. भुंयेंतल्या रोपाक मेकळो स्वास घेवपाक आनी वाडपाक वेळचे वेळेर उदका पुरवण केली. मात प्रदीपान देव बरें पीक दितलो हे भावनेन, भरवंशान सारें उदक घालें ना, तशेंच शेतांत वाडिल्ली नडणीय काडली ना. प्रकाशान चार-पांच वेळा प्रदीपाक शिटकायलो. शेताची जतनाय घेवपाक सागंलें. पुणून प्रदीपान कानार केंस काडले. परिणामान प्रदीपाल्या शेतांत ‘मुण्णो’ वाडलो. त्या मुण्ण्यान भाताच्या रेपाची वाड खुंटली. पीक बरें येवपाचे बदलाक आदकाच्या उणावान पिकाचेर खर परिणाम जालो. दुसऱ्याच्या कुणग्यांतलें उदक आपले शेंतभुंयेर येतलें हे आशेर प्रदिपान उदका कडेनय दुर्लक्ष केलें. हळू हळू दीस पासार जाले आनी सगळ्यांच्या शेतांतल्या रोपाक कणस फुटलें. दीस उलगतात तशें कणसान पिकून भांगराचो कोर आपणायलो.
सगळ्यांच्या शेतांत खूब पीक आयलें. त्या पिका वरवी शेतांत भांगर पिकलां शे दिसतालें. प्रदीपाल्या शेतांत मात भांगर लिपून उरिल्लें. सगळ्यांनी पिकाची कापणी म्हणल्यार ‘लुवणी’ केली. उपरांत मळणी करून पिका रुपान शेतांतलें भांगर आपल्या घरा व्हेलें. प्रकाशान घेतिल्ल्या कश्टां वरवीं आनी जतनाये वरवीं ताच्या शेतांत दुपेटीन पीक पिकलें.
प्रदीपान आपले शेताची ‘मळणी’ केली. पिकाचें वारें केलें. मात प्रदीपाक शेताचे भुंयेच्या पाव वांट्यान लेगीत पीक मेळ्ळें ना. घरांत पीक व्हरतना ताका खूब खंत भोगली. दुसऱ्यांचे सांगणेर विस्वास दवरून आपणें कश्ट घेतले नात, शेताची जतनाय घेतली ना हाचें फळ आपल्या वांट्याक आयलें हाची जाण ताका जाली. ताणे बापायसरी आनी भावा सरी वचून तांची माफी मागली आनी..
फुडारांत अशी चूक करचो ना म्हणपाचो ताणें सोपूत घेतलो.
उल्हासभाई