दसरो आनी रावणांचो वाडटो सुळसुळाट

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

नवरात्रां व्हडा दबाज्यान भौशीक पद्दतीन मनयतना संगीत, नाच, झगमगाट, लखलखाटांत परब साजरी करपा फाटली कारणां, भावना, उद्देशांचो विसर पडपाक लागला अशें दिसता.
दक्षिणेंत देवी दुर्गेची पंडालांनी स्थापना, नवरात्रांनी दांडिया, गरबा नाचाचे कार्यक्रम आनी उपरांत दबाज्यान तिचें विसर्जन तर उत्तरेंत हिंदी पट्ट्यांत रामलीलेचे खेळ आनी दसऱ्या दिसा रावणाचें फुगोट्यांनी भरिल्ल्या व्हड पुतळ्यांचें दहन हाचे मुखार वचून साजरीकरणा फाटलो मतिथार्थ जाणून घेवपाचो यत्न जायना, अशें दिसपाक लागलां.
दसऱ्या दिसा देवी दुर्गेन महिषासूराचो आनी रामान रावणाचो वध केल्लो अशी आमच्या धर्मांत आख्यायिका आसा. राक्षस हो राग, लोभ, वासना, गर्व, मत्सर, अन्याय ह्या भावनांचें मुर्तीमंत प्रतिक. ह्या सगल्या राक्षसी नकारात्मक अवगुणां पसून पयस रावपाची याद समाजाक करून दिवचे खातीर आमच्या पूर्वजांनी वर्सानवर्स प्रतिकात्मक दसरो साजरीकरणाची प्रथा आपणायली आसुये.
आयच्या काळांत हे सगळे दुर्गुण राजकारण, प्रशासन, संस्थांनी दिसानदिस चड प्रमाणांत पातळत आशिल्ल्यान राक्षसाची प्रतिमा लासपा फाटले फाटभूयेंचो आमकां विसर पडपाक लागला अशें दिसता. परब साजरीकरणाचे अती आधुनिकीकरण आनी बाजारीकरण जालां. गायक फाल्गुनी पाठक, दिव्या कुमार, आसिस कौर, श्रेयस पुराणिक, अदिती शर्मा हीं सोशल मीडियाचेर दिसपाक लागप हीं नवरात्रां लागीं पावल्यांत हाची हालीं तेंपा वयली नांदी.
नवरात्रांतले गरबा, दांडिया आतां देशी नृत्याचे प्रकार उरिल्ले नात तर तांणी डांन्साचें रूप घेतलां. दोन म्हयने पयलीं डान्स शिकोवपी म्हारग्या शिकवण्यांनी नांवनोंदणी करपाची प्रक्रिया सुरू जाता. अपमार्केट लेहेंगा, छनिया- चोली, कमरबंद, झुमकी, मांग- टीका खरेदी करपाची सर्त सुरू जाता. चल्यांक सजपाचो स्कोप त्या मानान उणो आसलो तरी णव दिसा णव नवे- नवे ब्रांडेड डिझायनर पोशाख आणि आभूषणां घालपाचो यत्न दिसता.
रामलीलांत माचयेची सज्जा, पात्रांची वेषभूषा, भूमिका करपी कोण हाचेर सगळो फोकस केंद्रीत दिसता. गरबा, दांडिया नाच, रामलीलांच्यो सर्ती घेतात तेन्ना तातूंतल्या वाटेकरांच्या मनांत तणाव, इर्शा, मत्सर, राग सारकेल्या नकारात्मक भावनानीं घर केल्ल्यान पवित्र प्रसंगाची निरागसता थंय सोंपता.
शाळा, महाविद्यालयां, सरकारी – खाजगी कार्यालया, संस्थातल्यो बायल, दादले कर्मचारीवर्ग नवरात्रीच्या णव दिसांत प्रत्येक दिसा थारिल्ल्या रंगाच्या पेहरावांत काडिल्ले ग्रुप फोटे सोशल मीडियाचेर अपलोड करतात, शिवाय दिसाळ्यांनीय छापून हाडटात. परब उमेदीन मनोवपाच्या त्या भागाबद्दल काय म्हणणें ना. पूण णव दीस प्रत्येक दिसा पेहरावाचे विंगड विंगड रंग हे कित्याचें द्योतक आसा हें जाणून घेतलें ना जाल्यार तो सगळो प्रपंच ‘ड्रेस कोड ’ थारायिल्लो एक इव्हेंट इतलोच जावन उरता.
देवीची णव रूपा आनी णव रंग हीं मनशान आपणावपा योग्य सकारात्मक गुण दर्शयतात. पयलो दिसाचो धवो रंग हो शांती, मांगल्य आनी निरागसपणाचे प्रतिक. दिसाची आराध्य देवी शैलपुत्री.
दुसऱ्या दिसाचो तांबडो रंग हो निर्भयतेचें प्रतिक. ह्या दिसा देवी ब्रह्मचारीणीक पूजतात. तिसऱ्या दिसाचो गडद निळो रंग भलायकी, संपत्ती आनी देवत्व दर्शयता. ह्या दिसाची पूज्यनीय देवी चंद्रघंटा.
चवथ्या दिसाचो हळदुवो रंग जिवनांत आनंद आनी तेजिश्टाचें प्रतिक जावन आसा. देवी कुष्मांडाक ह्या दिसा पूजतात. पांचव्या दिसाचो पांचवो रंग हो नवी सुरवात आनी उदरगत दर्शवपी. ह्या दिसाची देवी स्कंदमाता. सव्या दिसाचो राखाडी रंग स्थित्यंतराचे द्योतक मानला. ह्या दिसाची देवी कात्यायनी. सातव्या दिसाचो नारंगी रंग हो सकारात्मकता आनी उबदारपणाचे भाव दर्शवपी असो रंग. देवी कालरात्रीचो हो आवडटो रंग. आठव्या दिसाचो मयूर पाचवो हो व्यक्तिविशेशताय आनी अनन्य भावदर्शी असो रंग. देवी महागौरी पूजनाचो हो दीस. णवव्या दिसाचो रंग गुलाबी. प्रेम, माया, सद्भावनेचे प्रतिक. सिद्धीदात्री देवीचो हो दीस.
मनशान आपले कुडींतल्या राक्षसी गुणांचो विध्वंस करून णव रंग दर्शयता ते बरे गुण आसपावपाचे यत्न करचो, हो उद्देश आसता. पूण हो संदेश गंभीरपणान रूजोवपाचो यत्न करूंक नाशिल्ल्यान समाजांत वस्तुस्थिती हाचे विपरीत दिसता.
सरकारां चलोवपी 50 टक्के खासदारांचेर आनी सरासरी 50 टक्के आमदारांचेर गुन्यावांचे आरोप लागल्यात. उत्तर प्रदेश आनी अस्तंत बंगालांत ती टक्केवारी 50 तर केरळांत 65 टक्के इतली आसा. वेंचणूक आयोगाच्या नेमा नुसार उमेदवार आपल्याचेर लागिल्ल्या आरोपांच्यो वळेऱ्यो दिसाळ्यांत छापून हाडटात, तेन्ना हाचो खुलासो जाता.
महाराष्ट्राचो आदलो गृहमंत्री आनी पुलीस अधिकारी जांचेर राम- हनुमानाच्या भुमिकेंत राज्यांतल्या गुन्यांवकार रावणांचेर कारवाय करपाची जापसालदारकी आशिल्ली ते खंडणी घेतिल्ल्या आरोपा खाला आयज बंदखणीत आसात. खून, खंडणी, अपहरण, बलात्कार सारकिल्ल्या गंभीर गुन्यावांचे आरोप लागिल्ले राज्यांत आनी केंद्रात सत्तेंत आसात.
ह्या कर्मदळीद्री राजकारणी रावणांची फाटभूंय जाणा जावनूय आयज मतदार तांकां निवडून दित माथ्यार घेतात. यथा लोकप्रतिनिधी तथा मतदार म्हळ्यार समाज म्हणपाची पाळी आयल्या. रावण दहन आनी दुर्गा पंडाल कमिटींक सर्व दुर्गुण संपन्न राजकारणी व्हड रकमो वर्गणीच्या रूपान दितात. पंडाल कमिट्यो राजकारण्यांच्या कार्यकर्त्यांच्या ताब्यांत आसतात. दुडवाचे गिरेस्तकायेक लागून पंडाल कमिटीचेर वेंचून येवचे खातीर वेगळें राजकारण जाता.
रावण दुर्गुणी खरो, पूण खर शिवभक्त. रावण स शास्त्रां आनी चार वेदांचो ज्ञानी आशिल्लो. रावणान प्राण सोडचे पयलीं ताच्या गिन्यानाचो फायदो घे, अशे रामान लक्ष्मणाक सांगिल्लें. जांकां षडरिपू (स दुस्मान) म्हणल्यात ते काम, क्रोध, मद, लोभ, मोह, मत्सर हे दुर्गुण उपाट भरिल्ल्या राजकारण्यांक आयज रावण दहन करपाचो मान मेळटा, जांचे कुडींत रामाचो अंशूय सापडपाची शक्यताय नासता. आमंत्रित केल्ल्या राजकारण्याचे चारित्र्य रावणा परस केन्नाय चड बुरशे आनी गुन्यांवकारी आसूंक शकता.
धर्मांत राजकारण, देखावो आनी बाजारीकरणाच्या शिरकावाक लागून सार, सत्व उणावलां. धार्मिक वृत्तीच्या सुंसस्कृत, प्रामाणिक मनशाक थंय थारो मेळना. रावण दहन हो फकत एक मनरिजवणीचो इव्हेंट जाला. रावणाचो महाकाय बावलो पुरस्कृत करपी राजकारण्याक रावण दहन करपाचो मान मेळटा, तेन्ना गुणवान, सत्वशील प्रामाणिक मनशा कडल्यान रावणवध जावप आयच्या काळांत कुस्तार दिसपाक लागला.

दीपक लाड
पर्वरी