ताट पळयता वाट, नुस्त्याची

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

फाटल्या 20-25 वर्सां सावन नुस्त्याचें मोल चडत आसा. पॅत्राॅल जशें सवाय जावपाचीं चिन्नां नात, तशेंच नुस्त्याचें उत्पन्न वाडूनय गोंयकारउपाशी कित्याक?

नुस्त्याच्या उत्पन्नांत वाड जाल्या अशें गोंयचे अर्थीक सर्वेक्षण म्हणटा. अंदूं दर्यांतलें आनी आंतरदेशी नुस्तें 4642 टनांनी वाडलां. नुस्तेंमोगी गोंयकारां खातीर ही खोशेची गजाल. पूण, हाचो सद्दां नुस्तें खावपी सर्वसामान्य भौसाक नेमको कितलो फायदो जालो, ताचेंय सर्वेक्षण जावपाक जाय. वर्सांचो पाव शेंकडो उलगलो, एकेक करून नुस्त्यांच्यो तरातरांच्यो जाती उण्यो जायत आसात. कांय तर नश्ट जाल्यात. करबट, बुराटे, तांबडे बाळे, धवीं फुल्ल सुंगटां, कापसाळीं, खरचांण्यो…. !! पयलीं येतालें तशें नुस्तें आतां येना, हें कोणूय सांगतलो. हाचे फाटल्यान कारणां जायतीं आसात. दर्यांतलें प्रदूशण वाडलां. प्लास्टीक, तरातरांचीं रसायनां, घाणयारें उदक… धर्तरेचेर आमी जो कितें सांवार चलयला, तो पयलीं व्हाळ, न्हंयांक बादिकार करता. मागीर तें उदक दर्याक वचून मेळटा. जमनींत जिरता. तिचोय कस उणो जाला. ताचो परिणाम पिकांचेर जाला. उदकाच्या प्रदुशणाची बादा नुस्तें आनी दर्यांतल्या हेर जिवांक जाता, हें सगल्यांत खबर आसा. गोंयांतल्यो न्हंयोय प्रदुशित जातात. ताचोय परिणाम थळाव्या नुस्त्याचेर जाला.
नुस्तें खावपाचें प्रमाण वाडलां, तें निर्गतूय जाता. देखून गोंयकारांक पोटभर नुस्तें खावंक मेळना. बरें, सुवादिक नुस्तें चल्लें भायर आनी गोंयकारांच्या ताटांत बांगडे आनी ताल्ले. जंय पिकता ते उपाशी. तृप्त जावन धेंकर दितात ते विदेशी. नुस्ते सोंपपाचें आनीकूय एक कारण आसा. पावस सुरू जाता तेन्ना नुस्तें दर्याधडेक उदकांत तांतयां घालपाक येता. पूण, तें जाळांत फारावल्ल्यान नुस्त्याची मुखार पैदास जायना. सद्या नुस्तेमारीक कायद्यान बंदी आसली, तरी प्रत्यक्षांत सगलेच ती पाळटात, अशें म्हणप धाडसाचें थारतलें. पयलीं सुता पुनवे मेरेन दर्यांत बोटी वचनाशिल्ल्यो. आतां…. आसूं.
नुस्तें तिगून उरचें म्हूण फाॅर्मेलीन लायतात, असो कांय वर्सां पयलीं बोवाळ जाल्लो. सध्या ताचेर आवाज ना. म्हणटकच नुस्तें ताजें उरपाक सगले सैमिक उपाय करतात आसतले!! नुस्त्याचें उत्पादन वाडिल्ल्यान खरें म्हणल्यार ताचें मोल देंवपाक जाय आसलें. मात मागणी वाडिल्ल्यान तें तशेंच उरलां, अशें जाणकारांचें मत. तें कितेंय आसलें तरी नुस्त्याचें मोल मध्यमवर्गी लोकांच्या हाता भायर गेलां, हें मान्य करचेंच पडटलें. गरीबांची गजालूच सोडात. बाजारांत कसलेंय नुस्तें घेतलो जाल्यार उणेच 200 रुपया जाय. सादो ताल्लो पसून 10 रुपया एक. नुस्तेमारांक सरकारी अनुदान, सवलती मेळटात. नुस्तें हें गोंयचें मुखेल अन्न. मागीर गोंयकारांक सवाय, निदान परवडटा तसलें नुस्तें मेळपाक नाका? नुस्तेमारी खात्यान ते नदरेन पावलां उबारूंक फावो.आयज न्हय, तर फाटल्या 20-25 वर्सां सावन नुस्त्याचें मोल चडत आसा. पॅत्राॅल जशें सवाय जावपाचीं चिन्नां नात, तशेंच नुस्तेंय! उत्पन्न वाडूनय गोंयकार उपाशी कित्याक?
गोंयकारांक गांवठी नुस्त्याचोय घोस्त. मानशेच्या नुस्त्या खातीर तो कितेंय करपी. मात ताचेय दर वाडिल्लेच. दर्याच्या नुस्त्या परस तें दुपेट, तिपेटीन म्हारग. गोंयच्या गांवठी नुस्त्याचें प्रमाण वाडचें हे खातीर कांयच करपाक मेळना? हांगाच्यो न्हंयो, तळयांनी नुस्तें पैदास करप शक्य ना? हेर राज्यांनी नुस्तें पिकयतात. हो उपक्रम गोंयांतूय व्हड प्रमाणांत चालीक लागचो. दर्यांत पांजरे लावन नुस्तें पिकोवपाचो प्रयोग फाटीं काणकोण तालुक्यांत जाल्लो. पूण ताका व्हडलेशें येश आयलें ना. सुकें खारें नुस्तेंय कमी जालां. तेंय भायल्यान येता. ताचेरूय सरकारान उपाय
काडचो.
कांय वर्सां पयलीं थारावीक गांवांनी खूबे, तिसऱ्यो, शिणाण्यो, कालवां, सुंगटां, नुस्तें मेळटालें. तेंय प्रमाण ल्हवू ल्हवू देंवपाक लागलां. हाचे फाटलींय कारणां पळोवन उपाय घेतल्यार बरे. खावपी तोंडां वाडलीं ही गजाल खरी, पूण म्हणून खुबे, शिणाण्यांचें बीं नश्ट जावप? निदान थोडें तरी पीक दर वर्सा जावपाक नाका? नुस्त्याचें उत्पन्न वाडलां हें आयकून खोशी जाल्लो गोंयकार धादोशीय जावं दी. ताच्या ताटांत ताजें तरातरांचें नुस्तें पडूं दी, तेंय सवाय भितर. जमतलें हें आमच्या सरकाराक?