भांगरभूंय | प्रतिनिधी
तत्वनिश्ट सेवक हें पुस्तक लेखक अभयकुमार वेलींगकार हांणी बरयलां. शणै प्रकाशनाचे वतीन तें उजवाडायलां आनी तत्वनिश्ट स्वातंत्र झुजारी स. प्रफुल्ल प्रियोळकार हांचे स्मृतीक आदरान ओंपलां. हें पुस्तक गोवा कोंकणी अकादेमीच्या बाल साहित्य अर्थीक पालव येवजणे खाला छापलां. सुमार 36 पानांच्या पुस्तकांत डॉ. व्दारकानाथ कोटणीस, दो. फ्रांसिश्कु लुर्इस गोमीश, मिनेझीस ब्रागांझ, वुल्फ टोन अशा म्हान फुडार्यांच्या जिवितांचेर उजवाड घाला.
अशें म्हणटात पुस्तकां म्हळ्यार ज्ञान भांडार. पुस्तकां हीं आमकां दुश्ट वृत्ती पसून सुरक्षा दिता. तशेंच आमचे मदीं सकारात्मक चिंतनांची निर्मणी करता. डॉ. व्दारकानाथ कोटणीस ह्या लेखांत ताच्या पुराय जिणेची खोलायेन म्हायती मेळटा. 10 ऑक्टोबर 1910 ह्या दिसा दक्षीण महाराष्ट्रांतल्या सोलापूर जिल्ल्यांत हो भुरगो जल्मल्लो. ताच्या जल्मा वेळार कोणें चिंतूंक लेगीत नासलें, व्हड जातकूच एक दीस होच भुरगो इतलो म्हान जातलो. ताचेर सिनेमा येतले. डजनांचीं पुस्तकां ताचेर बरयतले. ताची याद जागोवपाक पोस्टाची तिकेट काडटले. इतलेंच न्हय जाल्यार चीना सारकिल्या देशांत ताचें कायम रुपी स्मारक जातलें. पूण कोणेंय चिंतलें म्हणून थोडेंच जाता. ह्या म्हान मनशान आपल्या कर्तुबान आपलें नांव अज्रंवर केलें. इतिहासांत अमर उरपा सारकें नांव हें. असहकार चळवळीक लागून खादी आनी स्वदेशी लुगटाची आवड निर्माण जाल्लो आनी नदरे मुखार घडिल्ल्या 1932 च्या सोलापुरांतल्या मार्शल लॉ च्या घडणुकांनी ब्रिटीश राजवटी विशीं मनांत तिडक उत्पन्न जाल्ली. तशेंच पं. जवाहरलाल नेहरूच्या व्यक्तिमत्वान भारावन गेल्लो हो विद्यार्थी म्हणल्यार त्या वेळा वयल्या तरणाट्यांचें एक प्रतीक आसलें म्हणल्यार जाता. फुडले पिळगेक ताच्या आदर्श जिविताची वळख जावची म्हूण शाळेंतल्या क्रमीक पुस्तकांनी तांच्या कार्याच्या धड्यांचो आस्पाव केला.
पूत असो जावचो, संवसारभर फडफडचो ताचो बावटो अशें आमच्या जाणटेल्यांनी म्हणून दवरलां. असो संवसारभर नामना जोडपी मनीस चुकून जल्माक येता तांतलोच एक म्हणल्यार दो. फ्रांसिश्कु लुर्इस गोमीश. तांणी आपल्या व्हड हावेसाचो बावटो संवसारभर फडफडावन आपले मांयभुंयेक उपाट भोवमान मेळोवन दिलो. गिन्यानाच्या तरेकवार मळांचेर तांणी पातळायिल्ल्या लकलकीत उजवाडान संवसारांतल्या व्हड-व्हड पंडितांचे दोळे दिपकून गेले. तांच्या तोंडांतल्यान उतरां फुटलीं, ‘आरे हो तर बुदवंतकायेचो राजा’. अशा ह्या म्हान मनशाची जीण मासेलिया नांवाचे बोटीन गोंयां येवपाक भायर सरतना दुर्दैवान 30 सप्टेंबर 1869 ह्या दिसा 5 वरांचेर बोटिंतूच सोंपली. ह्या पुस्तकांत तांचे जिणे वळख घडटा.
अभयकुमार वेलींगकार हांणी मिनेझीस ब्रागांझ ह्या एका म्हान गोंयकार पुताची वळख आपले सोंपे भाशेंत करून दिल्या. मिनेझीस ब्रांगांझ हाचो जल्म साश्ट म्हालांतल्या चांदर ह्या गांवांत 15 जानेवारी 1878 ह्या दिसा जालो. म्हणल्यार हे गजालीक आयज 143 वर्सां जालीं. ‘ऊ येराल्दा’ ह्या नेमाळ्या भायर ते नासियोनालिस्त, ऊ कोमेसिर्यु ह्या गोंयच्या नेमाळ्याचेर वेगळे वेगळे विशयाचेर विचार मांडटाले. तांणी 1911 ह्या वर्सा स्वताचें खबरापत्र काडलें. ऊ देबात ताचें नांव आशिल्लें. हें नेमाळें ताणें 10 वर्सां चलयलें. तातूंत समाजाची पिशेपणां, धर्मीक कुड्डेपणां, पिश्यो चाली-रिती गोंयकाराच्या मनाचें बंदेपण शिक्षणाची पद्धत हांचेर चाबकां ओडलीं. एका पुर्तुगेज गोव्हेर्नादोरान हिंदूंक झेंतियुश म्हणल्यार अडाणी आनी तशेंच क्रिस्तांवांक फिदाल्गुश द लांगोती म्हणल्यार गिरेस्त काश्टेकार अशा नांवांनी हिणसायले म्हणपाची म्हायती मेळटा. तांणी आपलें सगळें बरोवप पुर्तुगेज भाशेंतल्यान केल्लें. 10 जुलय 1938 ह्या दिसा मिनेझीस ब्रागांझान दोळे धांपले.
आपलो गांव सोडून हांगा थंय भोंवत वुल्फ टोन फ्रांसाचे दिकेन वतालो. मनांत एकूच ध्यास. एकूच विचार. आपले मांयभुंयेक गुलामगिरींतल्यान मुक्त करपाचो. तो शिकून आदवोगाद जालो. आनी आपली मांयभूंय मेकळी करपाक कायद्याचे भाशेंतल्यान झगडूंक लागलो. पूण अशें झगडून कोणाक स्वातंत्र्य मेळ्ळा व्हय? क्रांती बगर दुसरी वाट ना. देखून ताणें देश सोडलो. आनी अमेरिकेक आयलो.
18 नोव्हेंबर 1798 ची रात. लश्करी बंदखण आनी तांची गस्त. वुल्फ बंदखणींतल्यान एके कुडींत बसून स्वता कडेनूच उलयतालो. अपमाना परस मरण बरें. गुलामगिरींत जगचे परस मरून सुटका करून घेवप बरें. असो सुण्या सारको फांसार चडचो ना. ताणें बोल्सांतल्यान चाकू काडलो आनी गळ्याची शीर कापली… अशीं संवेदनशील चरित्रां अभयकुमार वेलींगकार हांणी बरयल्यांत. निमाणें इतलेच कर्तृत्वी फुडाऱ्यांचीं चरित्रां भुरग्यां खातीर देखदेणी थरतात. भुरग्यांच्या आनी व्हडल्यांच्या गिन्यानांत भर घालपी हें पुस्तक.
विशाल सिनाय खांडेपारकार
8080622370
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
