भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भारतीय पासपोर्ट केलो ‘सरेंडर’
चडश्यांची पुर्तुगाल, ब्रिटन, कॅनडाक पसंती
पणजी : स्थलांतर जावप नवें न्हय. दरवर्सा नोकरी, शिक्षणा खातीर लोक एका राज्यांतल्यान दुसऱ्या राज्यांत स्थलांतर करतात. कांय जाण जिणभर थंयच रावतात वा निवृत्त जातकच ‘गांवां’ क वतात. मात गोंयांत फाटल्या कांय वर्सां सावन स्थलांतर वाडलां तें वेगळ्या प्रकाराचें. हांगा राज्य न्हय, तर देशूच सोडून गोंयकार गेल्यात. फाटल्या आठ वर्सांनी 23,206 जाण गोंय सोडून कायमचे विदेशांत गेल्यात. तांणी भारतीय पासपोर्ट परत दिवन त्या – त्या देशांचें नागरिकत्व घेतलां. ‘हम तो चले परदेस, हम परदेसी हो गये’ चो सूर आळयत गोंयाक ‘आदेवश’ करप्यांचो आंकडो अजून थांबूंक ना.
फाटल्या कांय वर्सांत गोंयांतलीं खूबशीं कुटुंबां गोंय सोडून विदेशांत स्थायीक जाल्यांत. अर्थकारणा सयत सुविधा आनी बरे आयुश्य जगपाचें वेसन खूबशा जाणांक आपली मांयभूंय सोडून वचपाक भाग पाडीत आसा. पयलीं गोंयकारांची पुर्तुगाल, ब्रिटनाक व्हड प्रमाणांत पसंती आसताली. पूण आतां कॅनडा, ऑस्ट्रेलिया, आयर्लंड बी देशांनी स्थायीक जावपा खातीर गोंयकार पसंती दितात.
विदेश मंत्रालया कडल्यान मेळिल्ले म्हायती प्रमाण 2015 ते डिसेंबर 2022 मेरेन 23,206 जाणांनी दुसऱ्या देशांचें नागरिकत्व घेतले उपरांत भारतीय पासपोर्ट ‘सरेंडर’ केला. 2016 ते 2018 ह्या चार वर्सांत सगल्यांत चड लोकांनी भारतीय पासपोर्ट परत केला. ह्या चार वर्सांचे तुळेन 2016 वर्सा सगल्यांत चड 4,139 लोकांनी गोंय सोडून हेर देशांचे नागरिकत्व घेतलां. कोविडा पयलीं गोंय सोडून विदेशांत स्थलांतरीत जावप्यांचो आंकडो व्हड आशिल्लो. पूण 2020 वर्सा हो आंकडो 930 इतलो उणो जालो. 2021 वर्सा गोंयांतल्या 2,835 जाणांनी भारतीय पासपोर्ट सोडलो. जाल्यार 2022 वर्सा आतां मेरेन 1,265 जाणांनी भारतीय पासपोर्टाचो त्याग केला.
एके वटेन लोक गोंय सोडून विदेशांत स्थलांरीत जायत आसात जाल्यार दुसरे वटेन गोंयांतलो दोट्टी नागरिकत्वाचो विशय लेगीत अजून सुटिल्लो ना. पुर्तुगेज नागरिकत्व आशिल्ल्यांची संख्या सुमार 50 हजार आसा. पुर्तुगाला सयत हेर देशांचे नागरिकत्व घेवन लेगीत जांचे कडेन भारतीय नागरिकत्व आसा, अशा लोकांचे चवकशे खातीर फाटल्या पांच वर्सां सावन केंद्रीय गृह मंत्रालय गोंयच्या दोनूय जिल्होधिकाऱ्यांची नेमणूक करता. पूण जिल्होधिकारी अजून मेरेन कसलेच निश्कर्शा मेरेन आयिल्ले नात.
5 ऑक्टोबर 2017 वर्सा राज्य सरकारान केंद्राच्या निर्देशां प्रमाण दोनूय जिल्होधिकाऱ्यांचेर दोट्टी नागरिकत्वाच्या विशयाचेर चवकशी करून केंद्राक शिफारस करपाचें काम सोंपयिल्लें. ह्या वर्सा परतून गृह मंत्रालयान दोनूय जिल्होधिकाऱ्यांक चवकशेचें काम दिलां. दोट्टी नागरिकत्वाचो विशय जसो जटील आसा तसोच हजरांनी लोक दर वर्सा गोंयांतली मालमत्ता विकून विदेशांत स्थायीक जावपाचो विशय लेगीत जटील जायत आसा. पुर्तुगाल आनी भारतीय नागरिकत्व हांचे मदलें एक नागरिकत्व दवरपाचो विशय निकालांत काडलो जाल्यार अजून लेगीत हजारांनी लोक गोंय सोडून पुर्तुगालांत स्थायीक जावपाची शक्यताय आसा.
मजगतीं, विदेशांत बस्तान मांडिल्ल्या खूबशा गोंयकारांनी आपली गोंयांतलीं मालमत्ता अजून विकूंक नाशिल्ल्यान अशो कांय मालमत्ता बळकावपाचे प्रकार लेगीत उजवाडाक आयल्यात. पयलीं सावन जे लोक ब्रिटन, कॅनडा, पुर्तुगालांत स्थलांतरीत जाल्यात, तातूंतल्या खूबशा जाणांच्यो पुर्वजांच्यो मालमत्ता गोंयांत आसात. पोरणें घर, भुखंड अशा स्वरुपांत ही मालमत्ता आसून अशो कांय मालमत्ता बनावटा दस्तावेज तयार करून बळकावपी टोळयो गोंयांत सक्रीय जाल्यात. सद्या गोंय पुलिसांच्या विशेश तपास पंगडा कडल्यान (एसआयटी) अशा प्रकरणांचो तपास सुरू आसा. आतां मेरेन सुमार 45 प्रकरणां चवकशे खातीर घेतल्यात. तातूंत विदेशांत स्थायीक जाल्ल्यांची गोंयांतली मालमत्ता विकिल्ल्याचींय कांय प्रकरणां आसात.
सगल्यांत चड पसंती ब्रिटन, कॅनडा, पुर्तुगालाक
गोंयांतले एनआरआय आयुक्तालयाचे संचालक अँथनी डिसोझा हांणी गोंय सोडून विदेशांत स्थलांतर करप्यां विशीं विचारलें तेन्ना, आपल्या विभागा कडेन त्या संदर्भांतली संख्या उपलब्ध ना. पूण चडशे गोंयकार हे ब्रिटन, कॅनडा आनी पुर्तुगालाचे रहिवासी जावपाक पसंती दितात अशें आपलें निरिक्षण आशिल्ल्याचें तांणी सांगलें.
‘आरटीआय’तल्यान वास्तव उजवाडाक
– गोंयांतल्या नागरिकांचें विदेशांत जायत आशिल्लें स्थलांतर हें मुक्ती पयलीं आनी मुक्ती उपरांतच्या कांय वर्सांतूय व्हड प्रमाणांत आशिल्लें. पूण फाटल्या सुमार 20 वर्सांत खूबशे तरणाटे नोकरे निमतान आखाती देश, आफ्रिका, युरोप खंडांतले देश तशेंच ऑस्ट्रेलिया, अमेरिका ह्या देशांक प्राधान्य दिवन थंय स्थलांतरीत जायत आसात.
– पूण कितले लोक कायमचे भारतीय पासपोर्ट ‘सरेंडर’ करून दुसऱ्या देशांचे नागरिकत्व घेतात ताचो सविस्तर आंकडो उपलब्ध नाशिल्लो.
– विदेश वेव्हार मंत्रालयाच्या पासपोर्ट विभागान आरटीआय कायद्या खालच्या अर्जाक दिल्ले म्हायतींतल्यान दुसऱ्या देशांनी स्थायीक जाल्ल्यांची आंकडेवारी उपलब्ध जाल्या.
– फाटल्या आठ वर्सांत सुमार 23,206 जाणांनी दुसऱ्या देशांचें नागरिकत्व घेवन भारतीय पासपोर्ट परत केल्यात अशें विदेश वेव्हार मंत्रालयाच्या पासपोर्ट विभागान म्हायतींत म्हणलां.
स्थलांतराचीं कारणां…
– ज्येश्ठ पत्रकार फेड्रीक नोरोन्हा हांच्या म्हणण्या प्रमाण, अर्थवेवस्थेंतलें अंतर अर्थांत पगार, राहणिमाना विशीं गोंय आनी कांय देशांनी जे विशिश्ट अंतर आसा ताचें गोंयच्या तरणाट्यांक आकर्शण आसा. बऱ्या फुडारा खातीर गोंयांतलो तरणाटो वर्ग व्हड प्रमाणांत विदेशांत स्थलांतरीत जायत आसा. तातूंत उच्च दर्जाची नोकरी करपी तरणाट्यां सयत वैजकी, अभियांत्रिकी, म्हायती-तंत्रज्ञान अशा वेगळ्यावेगळ्या क्षेत्रांतल्या तरणाट्यांचो आस्पाव आसा.
– युरोप आखाती देशांनी सुमार 15 वर्सां परस चड काळ काम करून परतल्ले गोंयांतले नामनेचे शेफ चंदन च्यारी म्हणटात, कांय देशां मदले जिणेमान आनी अर्थीक मिळकत हें खूब बरें आसा. चलनांत व्हड फरक आसा. कांय देशांनी एकदां नागरिकत्व घेतलें की त्या देशांतल्यो वैजकी सुविधा, सुरक्षा अशा सरकारी गजालींचे कवच आसता. ताका लागून गोंयचे लोक कांय देशांचे नागरिकत्व घेवपाक प्राधान्य दितात.
भारतीय पासपोर्ट सरेंडर करून दुसर्या देशांचे नागरिकत्व घेतिल्ल्यांची संख्या
2015 : 3,873
2016 : 4,139
2017 : 3,634
2018 : 3,603
2019 : 2,927
2020 : 930
2021 : 2,835
2022 : 1,265
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
