भुरग्यांची भास आनी जाणट्यांचें शास्त्र

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

होमखण

—

जेन्ना समाजांतले चड लोक सर्जनशील आसतात तेन्ना तो समाज उदरगतीचे वाटेन पावलां मारता. शिक्षण हो खरें तर एक गंभीर विशय. दुर्दैवान आयज मेरेन तो कोणेच गंभीरतायेन घेतलो ना. 

—

हेरशींय जाल्यार बळिश्ट मनशाक कमजोर मनशांचेर शेक गाजोवपाक आवडटाच. आनी तो गाजोवप सोंपो जावचो म्हुणून कमजोर लोकांचेर बंधनां घालप जातात. आनी जशीं जशीं हीं बंधनां पिळग्यान पिळग्यो चलत रावतात त्यो रुढी जातात, परंपरा जातात, शास्त्र जातात. एकदां हीं बिरुदां मेळ्ळीं काय तीं तोडपाक गेल्यार भौसाच्यो भावना दुखतात, धर्म बुडटा.

भुरग्यांक बंधनां परस मुक्त जीण जड आवडटा. ल्हान भुरग्याक कितलीय पाटी – काडी, चोपडी – पेन हाडून दी, ताका घराच्या वणटींचेर चित्रावपाक चड आवडटा. तांचे कल्पनेकूय शीम मेर नासता. एखाद्या नदर वचनाशिल्ल्या घन वस्तूच्या आरपार पळोवन चित्रां काडपाची कळाशी तांचे लागीं आसता. जाणटेल्यांक मात एक वायट संवय आसता. दिसलीं भुरगीं काय शिस्त शिकय, दिसलीं भुरगीं काय देख शिकय. दिसलीं भुरगीं काय बंधनां घाल. हें करनाका तें करनाका. हें अशेंच करपाक जाय तें तशेंच करपाक जाय. भुरगीं कितें तरी वायटूच करतलीं अशे तरेची नदर सतत भुरग्यांचेर जाणटीं दवरतात. पूण, भुरग्यांक प्रत्येक गजाल समजून घेवपाक जाय आसता. ती समजून घेतना भुरग्यांचे प्रस्न चालू आसतात. खूब जाणांक ती बडबड दिसता. कटकट दिसता. 

एखाद्या जाणट्याक अनवळखी गर्देच्या शारांत व्हरून सोडल्यार ताची गत कशी जातली हें आमच्यानी चिंतपाक जाता. तो जाणटो आपल्या भिडेक पडून थोड्या गजालीं विशीं दुसऱ्याक विचार नासतना रावतूय बी. पूण भुरग्यांच्या गांवांत भीड वस्ती करना देखून तांकां भोंवतणीं कोण आसा, थंय कसले प्रस्न विचारपाचे नासतात, कसले विचारपाचे आसतात हाचो विचार नासताच. ताका जाय आसता तें आपलें शंका निरसन. 

भुरगें शाळेंत वच्चे पयलीं आपली सरभोंवतण सादारण वळखता. ताच्या सरभोंवतणीं आशिल्ल्या गजालींचीं नांवां, तांचे उपेग, तांचें काम, तांच्यो सुवाती हें ताणें आपल्या कुवती प्रमाण समजून घेतिल्लें आसता. आपल्या कुवती प्रमाण ताचो शब्दसंग्रह तयार जाल्लो आसता. ताची वाक्य रचना, ताचो विराम चिन्हांचो उपेग लेगीत उच्चारांतल्यान सारखो जाता म्हणपाचें आमकां कळटा. तो प्रस्न विचारतना वाक्य वेगळ्या उच्चारान उच्चारता. स्वल्प विराम, पुर्ण विराम सगल्यांचो उपेग वाक्यांतल्या उच्चारणांतल्यान तो सारखो करता. म्हणटकूच शाळेंत जेन्ना भुरगें भास शिकता ताचें प्रयोजन कितें हाचो विचार आमी पयलीं करपाक जाय. 

भास शिकोवप म्हणल्यार कितें हाची जाण पयलीं भास शिकोवपी शिक्षकाक आसपाक जाय. जो भुरगो शाळेंत पयलेंच्या शिकपाक वर्गांत भितर सरता ताका पयलींच कोंकणी येता हें तकलेंत धरून शिक्षकांनी भुरग्यांक शिकोवपाक जाय आसता. पयलेक भास शिकोवप म्हणल्यार तांकां अक्षर वळख करून दिवप इतलीच जाण जेन्ना शिक्षण संचालनालयाक आनी एस. सी. ई. आर. टी. क आसा तेन्ना शिक्षकांक बाकीची जाण कशी येतली? 

खरें म्हणल्यार पयली ते धावी मेरेन कोंकणी शिकोवपाचें तंत्र प्रत्येक यत्तेंत बदलपाक जाय. म्हणल्यार पयलीं कांय वर्सां भुरग्यांचो शब्दसंग्रह वाडोवपाचेर काम जावपाक जाय. ताचो एकूय प्रस्न अनुत्तरीत उरपाक जायना. ताका जाता तितलें उलोवपाक दिवपाक जाय. ताचेर प्रमाण कोंकणीचें कसलेंच वजें आसपाक जायना. ताका ताच्या उतरांनी व्यक्त जावपाक दिवपाक जाय. ताचे कल्पनाशक्तीक मुक्त उडपाक दिवपाक जाय. तांकां बऱ्या काणयो सांगपाक जाय. तांकां बरीं पुस्तकां वाचपाक दिवपाक जाय. तांचे कडल्यान घडिल्ल्या घडणुकांचें वर्णन बरोवन घेवपाक जाय. 

सादारण सातवी – आठवी सावन भुरग्याक शुद्धलेखन – व्याकरण हांची वळख करपाक जाय. हो वेळ मेरेन तो आपले विचार कोंकणींतल्यान मांडपाक फिशाल जावपाक जाय. शुद्धलेखनाचे नेम – व्याकरण खंयचे यत्तेंत कितें तें थारावन ल्हव ल्हव तांकां तांची वळख जावपाक जाय. सद्याक पांचवी ते धावी मेरेन माध्यमीक पांवड्यार शुद्धलेखनाची वळख अभ्यासक्रमांत घालून दिल्ली ना अशें कळटा. 

जरी परिक्षा हें मोलावणेचें सारखें साधन नासलें तरी सद्याचें शिक्षण तेंच साधन वापरता म्हणटकूच परिक्षा घेतना पयली ते सादारण सवी – सातवी मेरेन शिक्षकांनी शुद्धलेखनाच्यो चुको, व्याकरणाच्यो चुको नदरे आड करपाक जाय. हें फकत भुरग्यांच्या कल्पकतायेक वाव दिवन तांकां बरें बरोवपाक उमेद दिवन तांचो भाशे विशींचो भंय काडून उडोवचे खातीर गरजेचें.

पूण हें शक्य जातलें जेन्ना शाळेंत कोंकणी शिकोवपी कोंकणी शिकिल्लो आसतलो. ताका भास म्हणल्यार कितें, साहित्य म्हणल्यार कितें हें समजता. ते शिक्षक जर चित्रकला शिकोवपी आसत वो शारिरीक शिक्षण दिवपी आसत जाल्यार मात तांणी भुरग्यांक प्रत्येक प्रस्नाच्यो जापो पाठ करपाक लावन त्यो तश्या तश्यो उत्तर पत्रिकेंत बरोवपाक सांगपाचें. निबंद लेगीत बरोवन दिवन पाठ करपाक लावन उत्तर पत्रिकेंत बरोवपाक सांगपाचें. (खूब शाळांनी कोंकणी विशय काडून कोंकणीचें शिक्षीत गिन्यान नाशिल्ल्या शारिरीक शिक्षक वा चित्रकला शिक्षका कडेन तांच्यो नेमाक धरून किमान तासिका (workload) भरून काडपा खातीर दितात. ते कोणा जाणकारां कडल्यान प्रस्न जापो बरोवन घेतात. त्यो भुरग्यांक पाठ करपाक लायतात.) 

जेन्ना समाजांतले चड लोक सर्जनशील आसतात तेन्ना तो समाज उदरगतीचे वाटेन पावलां मारता. शिक्षण हो खरें तर एक गंभीर विशय. दुर्दैवान आयज मेरेन तो कोणेच गंभीरतायेन घेतलो ना. 

– चेतन आचार्य