…. आनी हुंबऱ्यार पळयत जाल्यार !

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आ रेऽऽ, रस्त्यार सोरोप आसा. मात्सो राव… तो वतकुच आमी या, भियत भियत ताणें म्हाका सांगलें पूण, ताचें उलोवप सोंपचे पयलीच हांवें नेटान गाडी फुडें व्हेल्ली आनी कितें जावपाचें, तेंच जालें!
फार्मागुडयेर टुरिस्ट हाॅस्टेलाच्या लाॅनार लागींच्या इश्टाची बर्थडे पार्टी सोंपोवन आमी निरंकाला आमच्या घरा वतालीं. बेतोडा फाटल्यान सोडून आमी ‘आम्यां’ कडेन पाविल्लीं आनी त्याच जाग्यार ही घडणुक घडिल्ली…
फोंडा ते निरंकाल वाया बेतोडा, हो 12 ते 15 किमिचो प्रवास. बेतोडा काडतकूच जशे जशे फुडें वता, तसो तसो मन रिजोवपी सैम तुमकां येवकार दिता. रानांतल्यान वाट काडपी नागमोडी ओल्तांचो रस्तो दोंगुर्लेंतल्यान वता आनी एका फामाद हिल स्टेशनाचेर गेल्ल्याचो आभास जाता !
सैमाची खरी सोबीतकाय अणभवतलो जाल्यार, श्रावण म्हयन्यांत ह्या रस्त्यान मुजरत भोवंडी करची. रस्त्याच्या दोनुय वाटांनी पाचवीचार चंवरिल्ली रानवटी फुला- फळांनी भरिल्लीं झाडां, मदींच रिपरिपी पावस, वता- पावसाचो चलिल्लो आपालिपाचो खेळ, पावसा दिसांनी मळबांतल्यान पिशा वरीं कोसळपी पावस, दोंगुर्ले वेल्यान धवोफुल्ल फेस काडीत सकयल कोसळपी बारीक बारीक घसघशे, झरे तुमकां उलो घालतात. किल्ल, अळंबी सोदपाक रानां- वनां माड्डुवपी गांवकार, एकामेकांक कुकारे दित ह्या दोंगुर्ल्यांनी भोंवत आसतात. माया म्हयन्यांत, खर पडिल्ल्या हुनतान तांबडी बुंद जाल्ली गुलमोहरांची झाडां, पळोवणार्‍याक पिशें लायतात. श्रावणांत निळसर मळबांत रंगिल्लीं इंद्रधोनुची सात रंगांची धुळवड पाचवे दोंगुर्ले वेल्यान अणभवपाक गावता.
राना- वनांतली जैविक संपदा कशी आसता, ताचो अणभव ह्या वाठारांतल्यान भोंवतना गावता. रानवटी सशे, साळींदर, गार, रानदुकर, शेकरो, रानवटी कोंबे हे सारके प्राणी आमकां वाटेर झाडा- पेडांनी भोंवतना दिश्टी पडटात. पावसांत निळसर मळबांत जेन्ना काळींकुट्ट कुपां गर्दी करतात, तेन्ना मोरांचें पाखाटे फुलोवन, बेधुंद जावन केल्ले ‘मयुर नृत्य’ हांगा अणभवपाक मेळटाच. तरा- तरांचीं शेवणीं सुकण्या मोग्यांक हांगा ओडून हाडटात.
गांवठी झाडा- पाल्याचीं वखदां दिवपी लोक, पाळां- मुळां सोदपा खातीर रानांनी भोंवतना दिश्टी पडटात. गवळी वाड्या वेले गवळी भाव, आपल्या बोकड्यांक चरोवपाक ह्या रानांनी हाडटात. पूण हालींच्या तेंपार गव्यांक लागून हो वाठार फामाद जाला. आंगा- पिंडान भरिल्ले काळ्या- गोबर्‍या कोराचे हे गवे पळयणार्‍यांचें काळीज वयर काडटात. एके फावटी 6 ते 7 जाणांच्या पंगडान तें उदक पिवपाक, दोंगुर्ले वेल्यान सकयल आशिल्ल्या झर्‍यार वतात तेन्ना तांकां पळोवप ही ‘मर्म बंधातली ठेव’ कशी. राना खात्यान रस्त्या कुशीचीं झाडां- पेडां मारुन रस्त्याच्यो कडो निवळ करुन घेतल्यात. ताका लागून गवे येतात ते पयलींच कळटा आनी येणारो, वचणारो सादुर जावंक शकता.
गर्मेच्या दिसांनी विंगड- विंगड जातीचीं जिवाणी थंडसांणी खातीर रस्त्यार येतात. सोरोप, अजगर, दिवड खूबशीं.
‘आरे, रस्त्यार सोरोप आसा. तो वतकुच आमी या’ आनी म्हजे घरकान्नीन मोठ्यान किळाट मारचे पयलींच गाडयेचे टायर त्या सोरपा वेल्यान गेल्ले. ताचो चेंदो- मेंदो जाल्लो. गाडी थांबयनासतना हांव तसोच फुडें वचत रावलों.
‘म्हाका दिसता सोरोप ना जाल्यार, ती नागिण आसतली. काळे पट्टे आशिल्ले ताजेर… नागिण आसत, जाल्यार तु सुटलो !’ म्हजी घरकान्न आडखळत भिवुन भिवुन उलयताली.
‘…. आनी तो नाग आसत जाल्यार?’ हांवे म्हजो हुस्को उक्तायलो.
‘नागिण ही खंय हुशार आणि डुख धरपी आसता. आपल्या नागाक जांणी कोणी मारुन उडयला, तो मनीस खंय तिका परत परत दिसता. खंयचेय परिस्थितींत ताचो बदलो घेतले बगर वा ताचे फामिलीक काबार केल्या शिवाय ती खंय वगी बसना.’ तें वाटभर उलयत आशिल्लें आनी परत परत फाटल्या सिटार वा फाटल्यान पळयत बडबडत बशिल्ले. मोबायलाचो टोर्च तांणे चालू दवरिल्लो. परत परत फाटल्यान मारत बशिल्लें.
म्हजे मन म्हाका एकच सांगताले की, त्या सर्पाचेर वा नागिणीचेर हांवे मुद्दाम गाडी घालूंक ना. गाडयेच्या लायटीच्या खर उजवडांत तो सोरोप दिपकावला आसतलो….देवाच्या मनांत कितें आशिल्लें तेंच वाटेर घडलां. पूण, बायलेची भिवन गुळी जाल्ली. सगल्या देवांची ताणें याद केल्ली.
घरा पावसर रातचीं पावणे बारा जाल्लीं. नशिब लायट आशिल्ली. ना जाल्यार, दुकळांत तेरावो म्हयनो हो येताच! सरळ बाथरुमांत घुसलों. दोळ्यांर झापड आयिल्ले सारकी जाल्ली. तोंडार, दोंळ्यार सपासप उदक मारलें आनी थंड उदकान घसघशीत न्हालो. देवाक दिवो, उजबात लायली, शिमे वेल्या राखणदाराक, सातेरीक नमन घाले…आनी पाय, मन ल्हव करपाक आंगणांत पासय मारपाक भायर सरलों…. आनी इतल्यांत…. हुंबऱ्यार पळयत जाल्यार

एकनाथ सामंत
922621a9723