मनरिजवण बदलतना !

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

फाटलीं दोन वर्सां पुराय संवसारांत कितलेशेच बदल जाले. महामारी आयली. कितल्याशाच जाणांचो जीव गेलो. काम करपाची, शिक्षण घेवपाची पद्धत बदल्ली. ऑनलायन जीण आमचे जिणेचो वांटो जालो. हें जातनाच मनरिजवणेच्यो तराय बदल्ल्यो. नाट्यघरां, सिनेघरां बंद उरलीं आनी घरांत बंदिस्त जाल्ल्यांक आपलें मन रिजोवपा खातीर ओ. टी. टी. म्हळ्यार ओवर द टॉप माध्यमांचो आदार घेवचो पडलो. कितल्याशाच सिने निर्मात्यांनी आपलें चित्रपट ह्या माध्यमांचेर प्रदर्शीत केलें.
तशें पळोवंक गेल्यार कोवीड महामारी येवचे आदींच मनरिजवणेचीं माध्यमां इंटरनॅटाचेर पाविल्लीं. यू- ट्यूबाचेर येवपी वॅब सिरीजांनी तरण्या मनाक रिजोवंक सुरू केल्लें. सँसरशीप नाशिल्ल्यान आनी चड बंदनां नाशिल्ल्यान धाडसी विशय, नवे विशय, तरण्या मनाक भावपी विशय येवंक लागिल्ले. कितलीशींच वर्सां ‘सास बहू’ च्या ड्रामाक उबगल्ले पिळगेक जसो काय नवो श्वास मेळपाक लागलो. पूण तेच वांगडा, मारामारी, गुन्यांव, हिंसा आशिल्ल्या सिरिजांचोय आंकडो वाडूंक लागलो.
‘सेक्रेड गेम्ज’ आनी ‘मीरजापुर’ सारकेल्या वॅब सिरिजांनी तर तरनाट्यांक पिशें लायिल्लें. पूण, महामारी येतकच मात चित्र बदलूंक लागलें. सुरवेक लॉकडावन जालो तेन्ना दुरदर्शनान रामायण, शक्तीमान हे सारकेल्यो आदीं गाजिल्ल्यो मालिका (कार्यावळी) परत सुरू करून घरांत बंदिस्त Aजाल्ल्या, वर्तमानांतले स्थितीक उबगल्ल्या मनांक नॉस्टालजीयाचो डोस पिवयलो. तो पिवन आमी वेगळेच धुंदेंत जगूंक लागलीं. कांय खीण काय जायना पूण कोवीडाची गंभीरताय कुशीक दवरून मन मातशें रिजूंक लागलें.
हें जातनाच आनी एक म्हत्वाची गजाल मनशाच्या मना वांगडा जाली ती म्हळ्यार वायट जें कितें आसा तें न आयकुपाची वृत्ती तयार जावंक लागली. ताकाच लागून नाकाच तीं न्युव्ज चॅनलां (खबरां वाहिन्यो), ताचेर सगलेंच नकारात्मक आयकूंक मेळटा, ते परस खंयची तरी आदली सिरियल पळोवची अशें दिसूंक लागलें.
म्हाका तर याद जाता हांवें नॅटफ्लीक्साचेर हाचे पयलीं दोनदा पुराय पळयल्ली ‘फ्रँड्स’ नांवाची मालिका परतून एक फावट पळोवन काडली. ताण तणावाच्या दिसांनी ती एके तरेन स्ट्रॅस बस्टर जाली. हें म्हजेच बाबतींत न्हय तर कितल्याशाच जाणांचे बाबतींत जाले. म्हज्या कांय इश्टांनी सांगलें, आतां तांकां हिंसा आशिल्ले, खून मारामारी आशिल्ले कंटेंट पळोवपाक जायना. ते परस खंयचोय विनोदी सिनेमा वा मालिका पळोवप चड बरें दिसता, मनाक तें भावता.
आनी एक वृत्ती तयार जाली ती म्हळ्यार गंभीर विशयावेले कितेंय पळयता जाल्यार लेगीत त्या सिनेमाची काणी आदींच विकिपीडियाचेर वाचप म्हणजे मुखार कितें जातलें हाचो ताण तकलेर येवचो ना. आमच्या मदल्या जायत्या जाणांनी हें केलांच आसतलें. तशेंच जायत्या जाणांनी कोवीड महामारेचो उच्चांक सुरू आसतना, पयलीं पळयल्ले सिनेमा वा मालिका परत पळयल्यो. कारण तांकां तातूंत मुखार कितें जाता हें खबर आसतालें आनी नवें कितेंय पळोवंक लेगीत तणाव येवंक लागलो. म्हणजे मनशाच्या मेंदवान स्वताक राखपा खातीर तयार केल्लो एके तरेचो मेकानीजमच म्हणया.
हातूंतल्यान एक गजाल स्पश्ट जाता ती म्हळ्यार मनशाच्या मनाक बरें तेंच जाय आसता. हिंसा जरी मनश्याचो मूळ सभाव आसलो तरी ताचे पासून जाता तितले पयस रावप हें ताका कळ्ळां. कारण हिंसेन शेवटाक आपलेंच लुकसाण जातलें हाचीय मनशाक खंय तरी जाणीव आसता. तरी लेगीत मनीस केन्ना केन्ना आपल्या मूळ सभावा कडेन कसो वता हो खर्‍यांनीच संशोधनाचो विशय.
दुसरी खूब म्हत्वाची गजाल म्हळ्यार संवसारीक अरिश्ट येवं वा वैयक्तीक समस्या, मनीस आपलें मन रिजोवपा खातीर कलेचो आदार घेत आयला. कदीम काळांत एकामेकांक काणयो सांगून, एकामेकां मुखार नाट्य, नृत्य सादर करून, गितां गावन तो तें करतालो जाल्यार आयज दोळ्यां मुखार एकलेपणांत सुद्दा मेळपी स्क्रीनीचो आदार घेवन तो आपलें मन रिजयता. कला मनशाक दुख्खांत लेगीत सूख सोदपाक मजत करता. अशें आसतनाय हेर जायत्या वेवसाया भाशेनच कलाकारांचेय हाल जाले. पूण, महामारेन कलाकारां खातीर नवीं माध्यमांय उक्तीं करून दिलीं. नाट्यघरांतलें नाटक झूम सारकेल्या व्हिडियो कॉन्फरंसींग व्यासपिठाचेर लेगीत सादर जालें. ताका नाट्यघरांतली मजा येवंक नासत घडये, पूण कलाकार बेकार बसलो ना. ताची परिस्थिती ताची सृजन उर्बा जाली.
प्रस्ना येता तो फुडाराचो. कोवीड केसीस कमी जातकच जीण परत सामान्य जावंक लागल्या पूण मनरिजवणे वटया आशिल्ली वृत्ती मात बदलूंक वेळ लागत घडये. घडये, फाटल्या दोन वर्सांनी मनशाच्या मनांचेर इतलो परिणाम जाला की आतां मनाक खोशी करपीच गजली चड भावूंक लागल्यात. ताकाच लागून घडये, नीमेटेड चित्रपट पळोवप्यांचो आंकडो वाडपाक लागला. आदीं फकत भुरगीं पळयतलीं तें आतां जाणटींय पळोवंक लागल्यांत.
सामान्यांतल्या सामान्य मनशां कडेन मोबायल आनी इंटरनेट कनॅक्शन आयिल्ल्यान आतां ‘कंटेंट’ तयार करप लेगीत सोंपी गजाल जाल्या. टीकटोक, इंस्टाग्राम रील्ज सारकेल्या माध्यमांनी कोणाकय आपली कला सादर करपाची संद ह्या कांय वर्सांनी दिली. पूण, ते गजालीचो गैरवापर, गैरफायदो लेगीत कांय जाणांनी घेतला जाल्यार कांय निजाच्या कलाकारांक खरी संद मेळ्ळ्या.
मनरिजवण करपाच्यो ह्यो बदलिल्ल्यो तरा कितले तेंप उरतल्यो हें खबर ना पूण महामारेन हेर गजाली सारके ह्या क्षेत्रांतय बदल हाडले हें मात खरें. घडये ह्याय माध्यमांतल्यान तयार जाल्ली कलाकृती काळाची परिक्षा दीत दीत टिकत वा मनशाची वृत्ती बदलता तशी तिचेय कडेन पळोवपाची नदर बदलत – सांगपाक जायना. पूण, सद्या तरी मनीस बरें तेंच पळोवंक, आयकूंक सोदता हें मात खरें. तेच उर्बेन ताका बरी कृत्यां करपाची आनी बरे तरेन वागपाचीय देख मेळूं हेंच मागणें!

डॉ. तन्वी बांबोळकार
9764780497