भांगरभूंय | प्रतिनिधी
रूपान देखणी, म्होवाळ स्वरांतल्यान सरभोंवतण चैतन्यमय करपी गायिका अनुराधा अरुण पौडवाल (लग्ना पयलींचें नांव अलका नाडकर्णी) हिचो जल्म 27 ऑक्टोबर 1954 दिसा कारवारा जालो. पूण भुरगेपण, शिक्षण मुंबयंत जालें. ती कोंकणी उलोवपी कुटुंबांतली. घरांत संगीताची परंपरा नाशिल्ली, मात अलकाक संगीताची उपजत आवड आशिल्ली. भुरगेपणांत तिगेलो आवाज गायना खातीर अनुकूल नाशिल्लो, पूण मुदलांत संगीता संबधी जाण आशिल्ल्यान खंयचेंय गीत आयकले उपरांत त्याच खिणाक गितांतले बारकावे आत्मसात करून गीत जशा तशें परत गायताली. देखून मुळावे पावंड्या वयलें गायन अदिक प्रमाणांत फुलोवंक आवयन उर्बा दिली. फुडें पिरायेच्या पांचव्या वर्सा भौशीकपणान महाराष्ट्र महिला मंडळांत तिणें आपलें पयलें गीत सादर केलें. अलका नाडकर्णीन कॉलेजीचें शिक्षण मुंबयच्या सेंट झेवियर कॉलेजींतल्यान पुराय केलें. संगीताचें शिक्षण तिका मेळूंक नासलें तरी नामनेच्या गायकांलीं गितां आयकून तिणे स्वताचो आवाज तयार केलो. मजगतीं दुयेंसाच्या काळांत तिगेल्या आवाजांत बदल जालो. विंगड गीत – संगीताचे कार्यावळींनी आनी वाद्यवृंदांनी तिणें गावपाक सुरवात केली. 1972 त 18व्या वर्सा पिरायेर संगीतकार अरुण पौडवाल हाचेकडेन लग्न जाले उपरांत अनुराधा पौडवाल जाली.
1973 वर्सा सुमाराक दत्ता डावजेकर हाणें संगीत रचिल्ल्या “यशोदा” चित्रपटांत पार्श्वगायनाची तिका पयली संद मेळ्ळी. यशोदा सिनेमांतली ‘घुमला हृदयी निनाद’ आनी ‘माळते मी माळते’ ही पदां लोकप्रीय जालीं. त्याच वर्सा अनुराधाक ‘अभिमान’ ह्या हिंदी सिनेमांत संस्कृत श्लोक गावपाची संद मेळ्ळी. अशे तरेन अनुराधा पौडवाल हिणें ल्हवू ल्हवू हिंदी आनी मराठी सिनेमांत प्लेबॅक गायिका म्हणून आपली सुवात तयार केली.
1974 वर्सा एच.एम.व्ही. कंपनीन मराठी भावगीतांची ऑडियो कॅसेट काडली. तातूंत ‘रसिका मी कैसे गाऊ’, ‘सजणा कशासी अबोला’ अशा म्होवाळ गितांनी अनुराधा पौडवाल हें नांव रसिकांच्या मनांत सदां खातीर कोरांतल्लें. संगीतकार अशोक पत्की हागेलीं ‘अनुरागाचे थेंब झेलती’, ‘मी अशी ही बांधलेली’,‘चंद्र वाटेवरी एकटा’ हीं गितां, तशेंच ‘रजनीगंधा’ आनी ‘बंदिनी’ अरुण पौडवाल हाणें चालीत बांदून सांगितबद्ध केल्ल्या गीतांचें ध्वनीमुद्रण त्या काळांत लोकप्रियतेच्या कळसाचेर पावलें. आजनूय रसिक तीं पदां आवडीन आयकतात.
हिंदी संगीत मळार अनुराधा पौडवाल तिगेली सुवात तयार करतना तिका 1976 वर्सा ‘कालीचरण’ ह्या हिंदी फिल्मां खातीर गावपाची संद मेळ्ळी. लक्ष्मीकांत -प्यारेलाल हे संगीत जोडयेन तिका ‘आप बीती’ ह्या सिनेमांत स्वतंत्रपणान सोलो पार्श्वगायनाची संधी संद दिली.
स्वताक पार्श्वगायिका म्हूण सिद्ध करतना अनुराधान ‘देस-परदेस’ (राजेश रोशन), ‘दूरीयाँ’, ‘लैला मजनू’ (जयदेव), ‘कलाकार’, ‘विधाता’ (कल्याणजी- आनंदजी), ‘सौतन’ (उषा खन्ना) अशें कांय येसस्वी संगीतकारां खातीर पार्श्वगायन केलें. अनुराधा हिणें गायिल्लीं लक्ष्मीकांत -प्यारेलाल संगीत जोडयेचीं गितां चड लोकप्रीय जालीं.
शास्त्रीय संगीताचें शिक्षण घेवपाची संद मेळूंक नाशिल्ल्यान तिणें फकत लता मंगेशकर, आशा भोसले, मुहंमद रफी आनी प्रतिभावान गायकांचीं पदां आयकून रियाज केलो. स्वताच्या कश्टान आनी नव्यान संगीत मळार येवपी आधुनिक घडामोडींचेर विचारपूर्वक चिंतन, मनन विचार करून तिणें हिंदी फिल्म मळार आपली सुवात आनी वलय तयार केलें. मराठी सिनेमा कडेन तिणें लागींचो संबंद. सुंदर, गोड मुखामळ, मूळ आवाजांतलो अभिनय, म्होवाळ सूर आनी संगीता विशीं आशिल्ले खोल भावार्थाक लागून मराठी चित्रपटांतली तिगेलीं गितां घरां- घरांत पावलीं.
‘अष्टविनायक’, ‘थोरली जाऊ’, ‘हेच माझे माहेर’, ‘जावयाची जात’, ‘अरे संसार संसार’, ‘चांदणे शिंपीत जा’, ‘कळत नकळत’, ‘सगळीकडे बोंबाबोंब’, ‘नवरा माझा नवसाचा’ ह्या सिनेमांतलीं तिचीं गितां लोकप्रीय जालीं.
मराठी आनी हिंदी सयत अनुराधान नेपाळी, ओरिया, गुजराती, भोजपुरी, बंगाली चित्रपटां खातीरूय पार्श्वगायन केलां. घरकार अरुण पौडवाल हाका 1 नोव्हेंबर 1991 दिसा मरण आयलें. फिल्म निर्मातो गुलशन कुमार हांचें आनी तिचें नांव मजगतीं जोडिल्लें. 1980 च्या अखेरेक ‘लाल दुपट्टा मलमल का’ मागीर ‘आशिकी’, ‘दिल है कि मानता नहीं’, ‘मीरा का मोहन’ ह्या सिनेमांतलीं पदां खूबच गाजलीं. ह्या काळांत ती पयल्या क्रमांकाचेर आशिल्ली. मात उपरांत तिणें गुलशन कुमार हांच्या टी सिरिजा खातीर भक्तीगितां गावपाक सुरवात केली आनी ती हिंदी सिनेमसृश्टींतल्यान भायर पडली. उपरांत अलका याज्ञिक पयल्या क्रमांकाचेर पावली.
गायनाचो तिगेलो प्रवास 2005 वर्सा आयिल्ल्या ‘कलयुग’ सिनेमा मेरेन चालूच आशिल्लो. ते भायर अनुराधा पौडवाल हिगेल्यो ‘शिवभजन’, ‘जय अंबे गौरी’, ‘गायत्रीमंत्र’, ‘महालक्ष्मी अमृतवाणी’, ‘ओम गंगा माँ’ या भक्तिरसाच्यो सीडी तशेंच समर्थ रामदासाले ‘मनाचे श्लोक’ आनी ‘करुणाष्टका’ च्यो ध्वनिमुद्रिकाय आयल्यो. उत्तर भारतांत तिचीं भक्तीगीतां रसिकांनी उखलून धरलीं.
1986 वर्सा प्रदर्शित ‘उत्सव’ सिनेमांतल्या तिच्या ‘मेरे मन बजा मृदंग’ गीताक ‘फिल्मफेअर’ पुरस्कार मेळ्ळो. ‘आशिकी’ (नजर के सामने), ‘दिल है कि मानता नहीं’ ह्या शीर्षक गीता खातीर आनी 1993 वर्सा ‘बेटा’ (धक धक करने लगा) या गीतां खातीर तिका सलग तीन वर्सां उत्कृश्ट प्लेबॅक गायकाचो फिल्मफेयर पुरस्कार फावो जालो. ते भायर ‘कळत नकळत’ (1988) ह्या मराठी चित्रपटातले ‘हे एक रेशमी घरटे’ ह्या गीता खातीर पार्श्वगायनाचो राष्ट्रीय पुरस्कारुय फावो जाला. संगीत वाठारांतल्या दीर्घकालीन योगदानाक लागून 2011 वर्सा ‘मदर तेरेसा जीवन गौरव’ पुरस्कार मेळ्ळा. ती एका दिसांत णव पदां गावन रेकॉर्डिंग करपी एकलीच गायिका. गायिका कविता पौडवाल आनी संगीतकार आदित्य पौडवाल ह्या तिगेल्या दोगांय भुरग्यांक संगीताचो दायज अनुराधा कडल्यान मेळ्ळां. आदित्य हाका 2020 त किडनीच्या दुयेंसान मरण आयलें. अनुराधा पौडवाल आयज आपल्या आदींचे आनी उपरांतच्या पिळगेच्या संगीत वावराचें बारीकसाणेन निरिक्षण आनी अणभवाक लागून नव्या संगीत प्रवाह हाचें खोलायेन अवलोकन करता. हाचे भायर तिणें आपलें जिवित समाजीक वावराक ओंपचे खातीर “सूर्योदय फावंडेशन “नांवाचे संस्थेचीय स्थापणूक केल्या.
—————————————-
सुदिन वि. कुर्डीकार
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
