व्यक्ती आत्मकेंद्रीत जाली जाल्यार…

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

व्हडलो भाव, धाकटो भाव, भावजय, भयण, भावोजी अशीं सगळीं नातीं ह्या सुवार्थीपणांत ना नपयत जायत चल्ल्यांत. ‘हांव, म्हजी बायल आनी भुरगीं’ अशी जिणेची पद्दत घट जायत चल्ल्या आनी हेंच समाजांत फूट घालपाक कारण थारतलें.

जिवीत म्हणल्यार नातें संबंदूच, हें वेगळें सांगपाक नाका. आमी जगतात म्हणचे कसले ना कसलें नातें सांबाळटात. आमी सकाळ सावन राती मेरेन केल्ली दरेक कृती ही नात्याचे प्रेरणेनूच आसता. तें नातें आपल्या घरच्यां कडेन आसूं, सांगात्यां कडेन आसूं, समाजा कडेन आसूं वा सैमा कडेन आसूं, देशा कडेन आसूं आनी सामकें देवा कडेनूय आसूं. नातें मनशाच्या सर्वस्वाचें अधिश्ठान आसा. विचार, सभाव आनी अध्यात्म म्हणल्यार खरें जाल्यार हेर कांयच ना, तो फकत नात्यां फाटलो आमचो दिश्टीकोन.

आमी आमचीं नातीं कितलीं बरे तरेन सांबाळटात, हाचे वयल्यान आमची संस्कृताय थारता. हीं नातीं आमी जितले सोबीत तरेन सांबाळटात, तितलेंच आमकां सोबीत जगपाक मेळटा. जेन्ना नात्यांतलो मोग सोंपता तेन्ना दरेके हालचालींत विकृती येता. आमी आमच्या आवय- बापायचे जावपाक शकनात आनी आमी समाज घडोवपाक सोदतात. भुरग्यांक मोग दिवपाक आमकां कळना आनी आमकां दिसता आमी पर्यावरणा खातीर लढो दिवपाक शकतात. आमचे घरकान्नीक सादो मोग आनी अधिकार दिनात तसले आमी देशप्रेमाच्यो गजाली करतात. सध्याचे धावपळीचे जिणेंत कुटुंबांत दिसान दीस आपसांतलो सुसंवाद उणो जायत चल्ला. ताका लागून नाते संबंदांचेर प्रस्नचिन्न लागिल्ले दिसता. फोनाचेर/ मोबायलाचेर उलोवप चड आनी प्रत्यक्षांतलें संभाशण उणें जायत आसा. खिणाक मेळपी इश्टा वांगडा नातें संबंद सांबाळप सोंपें आसता, पूण ज्या कुटुंबांत आमी 24 वरां रावतात थंय नातें संबंद सांबाळपाची कुशळटाय आसा. आपसांतले संवाद उणे जाल्ल्यान फकत गैरसमजांतल्यान कुटुंब वेवस्था कोसळिल्ल्यो साबार देखी मेळटात.

नातें कशें सांबाळचें हाचें प्रशिक्षण मेळना. दूरदर्शन माळे वरी संबंद आसचे न्हय. एकामेकां कडेन संवाद जायनात. ताका लागून मनीस पयसावतात. मुल्यांय शेणत चल्ल्यांत. मामा-मामी, काका- काकी हांचें आदलें नातें आतां तत्कालीन जालां. देशांत आदीं रासवळ कुटुंब पद्दत आसली. एकाच पाख्या खाला एका घराण्यांतल्यो चार पिळग्यो सुखा- समाधानान रावताल्यो. पुराय कुटुंब शेती वा वेपाराच्या वेवसायांत वावुरतालें. ताका लागून उत्पन्न वा येणावळ लेगीत संयुक्त मालकेची अशें मानताले. कुटुंबांतल्या सगळ्यांत ज्येष्ठ वांगड्या कडेन निर्णयाचे अधिकार आसताले आनी ताच्या उतराक मान आसतालो. ताच्या उतरा भायर कोणूच वचनासलो. 

कर्त्या भुरग्यांक लेगीत आपल्या जाण्ट्यांचो आशिर्वाद म्हत्वाचो दिसतालो. घरांतली जाण्टीं, नेण्टीं एकामेकाच्या आदारान रावतालीं. ताका लागून ‘वृद्धाश्रम’ ही संकल्पनाच त्या काळांत फुडें येवंक नासली. पूण, आतां काळ खुबूच बदल्ला. समाजीक स्थिती बदलत चल्ल्या. एकत्र कुटुंब पद्दती आयज फाटीं पडल्या. ‘आमी दोन आनी आमचीं दोन वा एक’चो काळ चालू आसा. बे दुणे चारच्या फुडें आमचें गणीत वचपाक शकना हें खरेंच, पूण ह्या चवगांचे भायर कुटुंबांत आनीक कोण आसचो अशेंय आयज काल कोणाक दिसना जालां. ताका लागून लोकां मदीं सुवार्थीपण वाडपाक लागिल्ल्याचें स्पश्ट जाणवता. 

व्हडलो भाव, धाकटो भाव, भावजय, भयण, भावोजी अशीं सगळीं नातीं ह्या सुवार्थीपणांत ना नपयत जायत चल्ल्यांत. ‘हांव, म्हजी बायल आनी भुरगीं’ अशी जिणेची पद्दत घट जायत चल्ल्या आनी हेंच समाजांत फूट घालपाक कारण थारतलें.

व्यक्ती आत्मकेंद्रीत जाली जाल्यार सर्वनाश थारिल्लो आसता, पुराणांत संत महात्म्यांनी बरोवन दवरलां तें ओगीच न्हय. ताका लागून व्यक्तीन आंगांतलें सुवार्थीपण काडून उडोवन वागप कुटुंबाच्या आनी स्वता वांगडा समाजाच्या हिताचें.

– गजानन बा नायक भाटकार,

आल्त पर्वेरी