भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भारताचे सरन्यायाधीश धनंजय चंद्रचूड हालींच गोंय भेटेर येवन गेले. सरन्यायाधीश ह्या नात्यान तांची गोंयांतली ही निमाणची भेट जावंक शकता. सरन्यायाधीशपदाचो तांचो कार्यकाळ फुडल्या पंदरा-वीस दिसांत सोंपपाचो आसा आनी न्यायमुर्ती संजीव खन्ना हे 10 नोव्हेंबराक नवे सरन्यायाधीश म्हूण सुत्रां हातांत घेवपाचे आसात. सरन्यायाधीश धनंजय चंद्रचूड हांचो सर्वोच्च न्यायालयांतलो काळ हो आठ वर्सांचो आसलो तरी सरन्यायाधीश ह्या नात्यान फाटलीं दोनेक वर्सां तांणी काम पळयलें. देशाच्या न्यायवेवस्थेक आकार दिवपा मदीं सरन्यायाधीश म्हत्वपूर्ण अशी भुमिका वठयतात. ताका लागून न्या. धनंजय चंद्रचूड सरन्यायाधीशपदा वेल्यान निवृत्त जाले उपरांत सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायमुर्ती आनी सरन्यायाधीश म्हणूनय तांणी केल्ल्या कामाचें विश्लेशण जावप सभाविकूच आसा. सरन्यायाधीश ह्या नात्यान कायद्याचो अर्थ लावपाचो, न्याय सुनिश्चीत करपाचो आनी आपले घटनेचें समर्थन करपाचो विशेश अधिकार तांचे कडेन आशिल्ल्यान ते चौकटेंत रावनूच सरन्यायाधीश ह्या पदाक उचीत न्याय दीत न्यायवेवस्थेक योग्य आकार दिवपा खातीर ह्या पदा वयल्या व्यक्तींची धडपड आसता. आतां सरन्यायाधीश धनंजय चंद्रचूड हांणी आपल्या कार्यकाळांत नेमकी कसली भुमिका बजायली हाचें मुळावें विश्लेशण करीत जाल्यार हे विशीं ते खंयच कमी पडले अशें निश्चीतपणान म्हणूंक येवचें ना. सरन्यायाधीश धनंजय चंद्रचूड हांकां तांच्या परखड भुमिके खातीर देश वळखून आशिल्ल्यान तांचे उक्ती आनी कृती कडेन देशवासियांचे लक्ष आशिल्लेंच.
सरन्यायाधीश धनंजय चंद्रचूड हांणी आपले गोंय भेटेंत एक दोन कार्यावळींक संबोदीत करतना आपलीं अशीं कांय परखड मतां मांडलीं की जे खातीर तांची वळख निर्माण जाल्या. हाचे पयलीं लेगीत अशेच एके कार्यावळींत उलयतना तांणी म्हणिल्लें की आपूण पूर्ण निश्ठेन देशाची सेवा केल्या. आपल्या कार्यकाळाचें विश्लेशण इतिहास कसो करतलो हें जाणून घेवपाक आपूण उत्सूक आशिल्ल्याचेंय ते सांगतात. आतां देश आनी संवसारभरचे कायदेपंडीत न्यायमुर्ती धनंजय चंद्रचूड हांच्या सरन्यायाधीशपदाचे कार्यकिर्दीचें विश्लेशण आपआपले परीन करतले हातूंत दुबाव नासलो तरी स्वता चंद्रचूड हांकां मात आपूण निश्चितूच कितें तरी वेगळें केल्ल्याची जाणीव न्हय जाल्यार पक्की खात्री आशिल्ल्यानूच आपल्या कार्याचें विश्लेशण नेमकें कशें जातलें हें आयकूंक ते उत्सूक आसुये. देशांतल्या न्यायीक वेवस्थेची कार्यक्षमता आनी परिणामकारकता सुदारपाची मोटी जापसालदारकी सरन्यायाधिशांचेर आसता. घटनात्मक गजालींचेर तर सर्वोच्च अधिकार म्हणून सरन्यायाधीश देशाचे कायदेशीर चौकटेक आकार दिवपाचें काम सरन्यायाधिशां कडल्यान अपेक्षीत आसा. अशे परिस्थितींत सरन्यायाधीश धनंजय चंद्रचूड हांच्या कार्यकाळांत तांणी घेतिल्ल्या निर्णयांचो वा न्यायवेवस्थेक योग्य आकार दिवपा खातीर उबारिल्ल्या पावलांचो वयल्या निकशांच्या आदारान विश्लेशण केल्यार देशाचे न्यायवेवस्थेचेर आपली स्वताची अशी ‘चंद्रचूडी’ म्होर उमठावपाक तांकां येस आयिल्ल्याचें निश्चीतपणान म्हणूंक येतलें.
सरन्यायाधिशांचो कार्यकाळ हो अर्थांतूच चिरस्थायी असो वारसो फाटीं सोडूंक शकता आनी तशीं कांय उदाहरणांय दिवंक येतलीं. न्यायसुदारणा आनी पर्यावरण विशयक न्याय मळार आदले सरन्यायाधीश एम. एन. वेंकटचलय्या हांणी दिल्लें योगदान आसूं वा बायलांचे हक्क आनी घटनात्मक कायद्या विशीं आदले सरन्यायाधीश जे. एस. वर्मा हांणी दिल्ले निर्णय जशें एकूण न्यायवेवस्थेचेर तांची छाप पाडून गेले. तशेंच कांय इतिहासीक अशे निर्णय सरन्यायाधीश धनंजय चंद्रचूड हांच्या कार्यकाळांतूय जाल्ल्यान तांचीय इतिहासाक दखल घेवचीच पडटली. सरन्यायाधीश धनंजय चंद्रचूड हांची रोखठोक आनी परखड भुमिका फाटल्या दोन तीन वर्सांच्या काळांत देशान पळयल्यात आनी अणभवल्यात. राजकी सुवार्थांच्या पेल्यान वचून जांकां अशा कार्या कडेन तटस्थपणान पळोवंक येना अशांचो आडवाद सोडल्यार सरन्यायाधीश धनंजय चंद्रचूड हांच्या कार्यकाळाची नोंद न्यायपालिकेच्या इतिहासांत जावंकूच जाय. सरन्यायाधीश धनंजय चंद्रचूड हांणी घेतिल्ल्या खूबशा निर्णया मदीं उल्लेख करपाचो आसत जाल्यार अयोध्येतली रामजल्मभूंय-बाबरी मशीद तंट्याचेर दिल्ल्या निवाड्याचो जसो उल्लेख करूं येतलो तशेंच वेंचणूक रोखे अवैध थारायतना जो निकाल दिला ताचोय करूंक येतलो. सर्वोच्च न्यायालय म्हणल्यार विरोधी पक्ष न्हय अशें सांगपी सरन्यायाधिशांनी वेंचणूक रोखे अवैध थारायतना विरोधकांकूच न्याय मेळोवन दिलो आनी ह्या निकालाक येवकारूय दिलो.
गोंय भेटींत सरन्यायाधीश चंद्रचूड हांणी अपेक्षे प्रमाण कांय परखड मतांय मांडलीं. सर्वोच्च न्यायालया कडल्यान लोकांच्यो ज्यो अपेक्षा आसात त्यो पळयत जाल्यार सर्वोच्च न्यायालयाक ‘जनता की अदालत’ म्हणूनच कामकाज चलोवचें पडटलें अशें सरन्यायाधीश धनंजय चंद्रचूड म्हणटात तेन्ना तांकां नेमकें कितें अभिप्रेत आसा हें कळून येता. आतां सर्वोच्च न्यायालयाचें ‘जनता न्यायालयांत’ रुपांतर जाल्ल्याचो दावो कोण करचो ना वा त्या आघाडीचेर मनांत आसून लेगीत कांय ठोस अशीं पावलां सरन्यायाधीश चंद्रचूड हांणी उबारिल्ल्याचें दिसत नासलें तरी न्यायवेवस्था ते वाटेर व्हरून दवरपाचें काम तांणी केलें. अशें तांच्या खूबशा निर्णयांचो अभ्यास करीत जाल्यार कळून येता. सर्वोच्च न्यायालय आनी उच्च न्यायालयांनी पयलीं लोकांक वेळारूच न्याय मेळटलो हे खातीर खटले विशिश्ट काळांत निकालांत काडपाचेर भर दिल्यार सकयलीं न्यायालयां लेगीत ताचे पसून धडो घेवन ‘तारीख पे तारीख’ दिवचे आदीं हजार फावटी विचार करतलीं. सर्वोच्च न्यायालयाक ‘जनता न्यायालय’ म्हणून लोकां मुखार वचपाचें आसत जाल्यार झटपट निकाल होच ताचेर रामबाण उपाय आसा. सरन्यायाधीश चंद्रचूड हांणी परंपरीक न्यायदेवतेच्या दोळ्यां वयलीं काळी पट्टी कुशीक काडपाचेंय खूब मोटे काम केलां आनी न्यायदेवता कुड्डी आसूंकच शकना हें दाखोवन दिलां. न्यायदेवता आतां दोळ्यां वयली काळी पट्टी कुशीक काडिल्ल्यान डोळस जाल्या आनी ताका लागून न्यायदेवताय न्यायाच्या प्रांगणांत जें कितें घडटा तें आतां प्रत्यक्ष पळोवंक शकतले आनी तातूंतल्यानच सरन्यायाधीश चंद्रचूड हांकां अभिप्रेत अशी न्यायवेवस्था मार्गाक लागतली अशी आस्त सर्वसामान्यांक बाळगूंक येतली.
वामन प्रभू
9823196359
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
