इतिहासीक वास्तूंची पुरातत्व खात्यान मागयल्या म्हायती

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

इतिहास अभ्यासकांनी 2010 वर्सा वळेरी केल्ली सादर

भांगरभूंय I प्रतिनिधी
पणजी : पुर्तुगेज राजवटींत मोडिल्लीं वा नश्ट जाल्लीं देवळां तशेंच इतिहासीक वास्तूंची म्हायती पुरातत्व खात्यान नागरिकां कडल्यान मागयल्या. नागरीक, बिगर सरकारी संघटणा तशेंच इतिहासाच्या अभ्यासकांनी फोटे वा दस्तावेजां सयत म्हायती सादर करपाचें आवाहन पुरातत्व खात्यान केलां. सरकारान म्हायती मागयल्या, पूण 2010 वर्सा इतिहासीक देवळां तशेंच दायज थळांची वळेरी पुरातत्व खात्याक आपणें सादर केल्ली, अशें इतिहासाचे संशोधक प्रा. प्रजल साखरदांडे हांणी सांगलें.
पोरणीं देवळां तशेंच हेर दायज थळांच्या जतनाये खातीर सरकारान अर्थसंकल्पांत निधीची तजवीज केल्या. अर्थसंकल्पा वेळार येवजणेची घोशणा जाल्ली. ही येवजण लागू करपा खातीर सरकारान आतां कार्यवाही सुरू केल्या. नश्ट जाल्लीं देवळां वा इतिहासीक वास्तूंची म्हायती फोटे वा दस्तावेजा सयत 31 नोव्हेंबर मेरेन सादर करची, अशें खात्यान कळीत केलां.
पुर्तुगेज काळांत नश्ट जाल्लीं देवळां तशेंच दायज थळांचीं म्हायती पुस्तकांनी उपलब्ध आसा. तशेंच इतिहासाचो अभ्यासक आनी कार्यकर्तो ह्या नात्यान 2010 वर्सा आपणें एक वळेरी पुरातत्व खात्याक दिल्ली. दायज थळां मदीं जांचो आस्पांव ना, मात तो जावपाक जाय, अशा वास्तुंचो आसपाव वळेरेंत आसलो. पुर्तुगेज काळांत नश्ट जाल्लीं देवळां तशेंच हेर वास्तूंचो हातूंत आस्पाव आसलो. खंयच्या, देवळांची जतनाय जावपाक जाय, ताची म्हायती आपणें पुरातत्व खात्याक दिल्ली. वळेरी दिवन 12 वर्सां जाली, तरी अजून कार्यवाही जावंक ना, अशें प्रा. प्रजल साखरदांडे हांणी सांगलें.
पुर्तुगेज काळांत बरीच देवळां नश्ट जाल्लीं. कांय देवळांचे अवशेश त्या, त्या थळांचेर आसात. दायज थळां म्हूण ती अधिसुचीत जावपाची गरज आसा.
केळशी (शांतादुर्गा देवूळ), कुठ्ठाळी (मंगेशाचें देवूळ), राया (कामाक्षी), बाणावली (कात्यायनी बाणेश्वर), पिलार (गोमंतेश्वर), दिवार (गणेश मंदीर), चोडण (रवळनाथ), चोडण (देवकीकृष्ण), कोलवा (महालक्ष्मी), सांकवाळ (विजयादुर्गा), पारंपय गांवशी (नवदुर्गा), सुलाभाट पिलार (चामुंडेश्वरी) हीं देवळां पुर्तुगेज राजवटींत मोडले वा नश्ट जाल्यात. बऱ्याच वर्सां पयलीं आपणें ही वळेरी खात्याक सादर केल्ली. ही सगलीं देवळांं दायज थळां म्हूण अधिसुचीत जावपाची गरज आसा, अशें इतिहास संशोधक प्रो. प्रजल साखरदांडे हांणी सांगलें.

दायज थळांची जतनाय घेवप गरजेचेंः रोहीत फळगांवकार
देवळां वा दायज थळांं नश्ट जाल्या, थंय काय प्रमाणात अवशेश आसा. ह्या अवशेशांची जतनाय जावपाक जाय. त्याच जाग्यांचेर नव्यान देवूळ बांदलें जाल्यार अवशेश नश्ट जावपाची भिरांत आसता. अवशेशा लागीं नवे देवूळ वा वास्तू बांदपाक हरकत ना. अभ्यासा खातीर अवशेशांची जतनाय जावप गरजेचीं, अशें इतिहासाचे अभ्यासक रोहीत फळगांवकार हांणी सांगलें.