नारायण भाऊची सासाय सदाकांळ उरतली . . .

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

खंयचीय चळवळ निसुवार्थी उरपा फाटल्यान मुखेल कारण आसता तातूंत वावुरपी निसुवार्थी हात. नारायण भाऊक फकत निसुवार्थी म्हणून जावचें ना. स्वता कसलोच स्वार्थ बाळगिनासतना तांणे दुसऱ्यांक भरभरून दिलें. निमण्या खिणा मेरेन. काल तांगेर गेल्ले कडेन ताची सून सांगताली, “निमण्या श्वासा मेरेन हातवारे करून कितें तरी सांगपाचो यत्न करतालो. आमी वेगवेगळ्या तरेन जाणून घेवपाचो यत्न केलो, पूण समजलें ना”. पूण म्हाका खात्री आसा त्या निमण्या श्वासांत लेगीत कोणाचें कितें तरी बरेंच करपाचो ताचो ध्यास आसतलो. नारायण भाऊ आशिल्लोच तसो.
कोंकणी मळार काम करतना कांय जाणांनी दर खिणाक स्फुर्त दिल्या, उर्बा दिल्या. आनी ती फकत तोंडी न्हय. आपूण सगळ्या तरांनी फाटल्यान आसा ही ती भावना. नारायण भाऊ हो असो आमच्या तकलेर आशिल्लो आशीर्वाद. तो मंडळांत येतालो तेन्ना आपसूक दर एकटो उबो जातालो. आमच्या शाळेचे कर्मच्यारी घडये सगळ्या कोंकणी मळावेल्या लोकांक वळखत ना वळखत पूण नारायण भाऊक वळखताले. आनी ताचें कारण तो स्वताच आशिल्लो. आमचे शिक्षक धरून हेर सगळ्या कर्मचाऱ्यांची आस्थेन चवकशी करपी नारायण भाऊ. ताका सगळ्यांचीच चिंता. आनी फकत चिंता न्हय, तर सगळ्यांच्या परिस्थितीची ताका जाण. आनी मागीर जमता तशें, जमता तेन्ना तांणे बोल्सांत हात घालून आदार करीत रावप.
चुकून लेगीत एक्क पुरस्कार ह्या मनश्यान स्विकारलो ना. अंदू हिरक महोत्सवाच्या निमतान तरी हय म्हणीत म्हूण एक निमणो यत्न केलो. मात तांणे आयकलें ना. गोंय सरकाराचो राज्यभाशा संचालनालयाचो एकमेव पुरस्कार व्हडा कश्टान तांणे स्विकारलो. तेय बी ताच्या लागीच्या कांय जाणांनी ताका कशे बशें पटोवन दिले उपरांत. पूण पुरस्कार घेवन येता थंय आसा, दुसऱ्या दिसा पुरस्काराची रक्कम वाटून मेकळो. ती बँकेत जमा जावचे पयलींच. तेच कित्याक, खंयच्या तरी पुरस्काराच्या परिक्षक मंडळाचेर आसतना हाका दिल्लें मानधन लेगीत तांणे स्वता कडेन दवरलें ना. त्या पयश्यांनी मंडळाक कसली तरी भेट दिले उपरांत ताका सुशेग.
कोंकणी भाशा मंडळा विशींचो ताचो मोग आनी आदर हिसपा भायलो. तांणे मंडळा खातीर केल्ले बुनयादीचें काम आमी केन्ना विसरूंक शकनात. तातूंतल्यो बऱ्योचश्यो गजाली कोणाक खबर लेगीत आसच्यो ना. आनी त्यो कोणाक कळच्यो न्हयच अशेंच ताका दिसतालें. पूण नारायण भाऊन तेन्ना ही पावलां उबारूंक नाशिल्लीं जाल्यार आयज कोंकणी मळार आमकां हे पर्जळपी दीस पळोवंक मेळचे नाशिल्ले. मंडळाचो बुनयादी वावर जावं, विद्या भुवन कोंकणी शाळेची सुरवात जावं वा रवीन्द्र केळेकार ज्ञानमंदीराची वाटचाल जावं, नारायण भाऊ मंडळाच्या फाटल्यान दर दिसा रावलो. शाळेचो पयलो दीस आसूं वा शाळेंतलो खंयचोय समारंभ, ताच्या बगर तो पुराय जालो ना. आनी तांणे केन्ना कसल्या आपोवण्याची वाट पळयली ना. गाडी घेतली आनी नारायण भाऊ सोयरो म्हूण न्ही जाल्यार मंडळाचो वावुरपी म्हूण मंडळांत पावतालो. हांसत हांसत आपलो कितें आदार जाय काय म्हूण विचारत आमकां लजेक घालतालो. “नारायण भाऊ, तूं आयला तेंच पुरो” म्हूण मागीर आमी ताका बसपाक लावप.
उदय बाबाच्या ‘व्हडलें घर’ कादंबरीचो विमोचन सुवाळो. पणजे इन्स्टिट्यूट मिनेझीस ब्रागांझा सभाघरांत कार्यावळ. हांव, दिनेश मणेरकार बेगीनूच कार्यावळीच्या तयारे खातीर पावलीं. पुस्तकां हाडून फाटल्यान विक्रेक मांडटा म्हळ्यार उदय बाब आनी नारायण भाऊ सभाघरांत भितर सरले आनी थेट माचये कडेन गेले. माचयेर वचून उदय बाब थंय तयारी करपाक लागलो म्हळ्यार नारायण भाऊ ताका आपणे कितें करचें म्हूण विचारता. हांव पुस्तकां थंयच उडोवन माचये म्हऱ्यांत गेलें. पूण दोगांयच्या तोंडा वेले भाव इल्लेय बदल्ले ना. आपणे ते करपाचेंच ही भावना. आनी त्या भावनेंत म्हाका लज दिसचे परस एका वेगळ्याच विश्वाचो उलगडो जालो.
नारायण भाऊन कोंकणी भाशा मंडळाची साबार बसका केन्नाच चुकयली ना. आनी आमच्या सारक्या तरणाट्यांक केन्नाच कोणाच्या तोंडांत पडूंक दिलें ना. मंडळाचो कारभार तरणाट्यांच्या हातांत गेल्ल्याची खोस भाऊ सारकेल्ल्या खूब जाणांक आशिल्ली मात हुस्को आनी भंयूय जायत्या जाणांक आशिल्लो. ते भायर अविश्वास. अश्या वेळार खूब जाणांनी आमचे वटेन वेगवेगळ्या कारणांक लागून बोटां उबारलीं. पूण ढाल कसो सदांच आमच्या मुखार उबो रावलो तो नारायण भाऊ. मंडळाची साबार बसका धरून चुकतल्यांक फोन करून उजरावन काडपा मेरेन भाऊन आमकां सांबाळ्ळे. ताचो तो अधिकारूय कारण मंडळाच्या दिसपट्ट्या वावराची आस्थेन चवकशी करीत आमकां वेळोवेळ मार्गदर्शन करप्यांतलो भाऊ. ताका तें कशें सोंसतलें आशिल्लें.
अध्यक्ष केदोय ल्हान आसूं, फोन करून प्रेसिडेंट म्हूण उलो मारपाची भाऊची संवय. चेतन मामा कडेन उलयतालो तेन्ना म्हाका ताचें अप्रुप दिसतालें. आनी एक दीस ही जबाबदारी म्हजेर येवपाची उलोवणी सुरू जालीं. येदी व्हडली जबाबदारी हांवे घेवप कांय कितें, म्हाका ती पेलतली कांय कितें हाचो अंदाज म्हाकाय नाशिल्लो. आनी अश्या अवस्थेंत आसतनाच एक दीस नारायण भाऊ मंडळाच्या कचेरेंत भितर सरलो. हांव, चेतन मामा आनी प्रशांत मामा कितें तरी उलयताले. भाऊन विशय काडलो. ‘फुडल्या समितीचें कितें थारायलां?’ चेतन मामा आनी प्रशांत मामा हांसले. भाऊन म्हज्या खांदार हात दवरलो आनी म्हणलें, “तुमची हरकत नासत जाल्यार म्हाका एक सांगन दिसता, मंडळाचो फुडलो अध्यक्ष एक बायल आसची आनी ही जबाबदारी आमगेल्या अन्वेषा बायन घेवची अशें आपल्याक दिसता”. त्या खिणाक जितलें चेतन मामा आनी प्रशांत मामाक सू जाल्ले ताचे पेक्षा म्हज्या मनांतल्या घुस्पागोंदळाक एका तरेन पुर्णविराम मेळिल्लो. भाऊ फकत सांगून रावलो ना. हांवें अध्यक्षपद स्विकारलें त्या दिसाच्यान प्रेसिडेंट म्हूण फोन करून वेळोवेळ म्हजी खबर घेत रावलो. मंडळाच्या वावरांत सदचे वरी आपल्याक जमता तें योगदान दीत रावलो. आनी आमीय ताच्या सावळे पोंदा हुसक्या मेकळी वावरत रावलीं. ती सावळी ताच्या कुडी सांगाता निश्चीत ना जावची ना. ती सासाय, सदाकांळ आमकां प्रेरणा दीत रावतली.

अन्वेषा सिंगबाळ
9923442746