भांगरभूंय | प्रतिनिधी
खंयसरूय कायद्या भायर कामां चल्ल्यांत, भ्रश्टाचार चल्ला जाल्यार तो थांबोवपाक हात घालप हें सरकाराचें कर्तव्य. मात सरकार आनी फुडारी जर स्वता तेंच करूंक लागलें, जाल्यार तांकां थांबयतलो कोण? कितल्या लोकांक कोर्टांत वचपाक वेळ आसा, ताकद आसा. गोंयांत 1526 वर्साच्यान एक खाशेलेपण म्हण मिरोवपी आमच्यो गांवसंस्था कोमुनिदादी सोंपोवपाचो वेळ सरकारान लागीं हाडला अशें दिसता. उदरगत करताना झाडां कापून, घरा मोडून रस्ते करप जितलें सोंपे जालां, तितल्याच नेटान ही पोरणी संस्था काबार करपाचो यत्न सामको वयल्या थरार चालू आसा अशें दिसता.
कोमुनिदाद संस्था एक स्वतंत्र संस्था, ते संस्थेंत जर कितें वायट घडत, गैरप्रकार जायत, जाल्यार सरकारान थंय हात घालप समा थारता. अशें हाचे पयलीं जायते फावट घडला. सेरूला ही गोंयची एक गिरेस्त कोमुनिदाद. पर्वरीचो चडसो भाग ह्या कोमुनिदादीचो. थंय गैरप्रकार घडटा हे सुमार 30 वर्सां फाटीं दिशिल्ले. सरकारान थंय हात घालो, कमिटी बरखास्त केली आनी आपलो प्रशासक नेमलो. कोण आसलो हो प्रशासक. थळाव्या आमदाराचो मनीस. ताणें जितले लुटले तितले कमिटीन लुटूंक नाशिल्ले. आयजूय ताचे कुडके काडप सुरू आसा. तरीय ही कोमुनिदाद काबार करप कोणाक जमलेना. अश्यो कितल्योश्योच कोमुनिदादी गोंयांत आसात. तांचीं जायतीं पांखां फुडार्यांनी कापल्यांत, पूण तरीय त्यो जित्यो आसात. कित्याक त्यो गांवकारांच्यो, जणकारांच्यो संस्था. सरकार संजीवनी साखर कारखानो चलोवंक शकना, रडतमरत कदंब चलता, पूण कोमुनिदाद सगळ्या अरिश्टांक तोंड दीत जिवी आसा, कित्याक ती सरकारी न्हय, लोकांची स्वताची संस्था. बंद करपाक वा बरखास्त करपाचो अधिकार सरकाराक ना, म्हण ती उरल्या. अशे आसल्यारूय ती काबार करपाचो व्हडलो प्लान खंय तरी शिजता जावं येत. आतां मेरेन म्हणजे पन्नास वर्सा कोमुनिदाद कशी काबार जातली, हाचोच चड विचार जाला आसतलो, कित्याक हो एक पोटलो. ताचेर उडक्यो मारप सोंपे, कित्याक ताचे सदस्य एकठांय येवन झगडपाक तयार नात. कोण झगडटलो? जाका आपलो संवसार चलोवपाक वेळ ना तो कित्याक हे भानगडींत पडटलो.
कोमुनिदाद कायद्यान आतां मेरेन कितलेशेच बदल जाल्यात, सरकार आपलें नियंत्रण दवरपाक, आपलीच मालमत्ता समजून सुदारणांच्या नांवान चडांत चड हात भितर घालीत रावला. कोमुनिदादीच्यो सुवात्यो सरकारान संपादन करपाक जेन्ना सुरवात जाली, तेन्ना आमच्या फुडार्यांक हो पोटलो खूब मोठो आसा हें कळ्ळे. ह्यो सुवात्यो सरकारान सार्वजनीक कामां खातीर संपादन करपाक सुरवात केली. ताचो वापर कोणें खंय आनी कसो केला हें लिपून रावलेना. कोमुनिदादीचे समितीची परवानगी घेवन ह्यो सुवातो ताब्यांत घेवप केन्ना केन्ना कठीण जालें. थंय आसपी जायती कायद्या भायलीं घरां आडखळ जावंक लागली. मतां खातीर त्या लोकांक भायर काडपाक फुडारी तयार नासले. आतां कायद्यान सुदारणा करपाचें सरकाराच्या मनांत आसा.
कोमुनिदादीची सुवात घेवपाक आतां सरकाराक तांचे समितीची परवानगी लागची ना. थंय बांदिल्लीं घरां दवरप काय ना, हेंय सरकार थारायतलें आनी गरज पडल्यार ती कायदेशीर करतलें. जीं घरां, इमारती कायद्या भायली आसात तीं कायदेशीर करपाक, त्या खातीर अर्ज करपाक 15 जून 2020 ही निमणी तारीख आसली. त्या वेळार कांय जाण चुकले आसत, ते तारखे मेरेन लोकांक संद दिवप समजू येता, त्या फुडल्या काळांत बांदिल्ल्यो इमारती, बांदकामां केन्ना मेरेन कायदेशीर करपाचो सरकाराचो विचार आसा हें कळना. सरकाराक दिसता ती सुवात संपादन करपाचो अधिकार मेळपाची सुदारणा कायद्यान जातली, तेन्ना कोमुनिदादीक कळोवपाचें, परवानगी घेवपाचें बंदन सरकाराचेर आसचेना. ह्यो दोनूय सुदारणा कायद्यान जातल्यो त्यावेळार कोमुनिदादीक कसलो अधिकार उरतलो. कांय सुवातो सरकार व्हरतलो, उरिल्ल्यो जांणी त्या कायद्या भायर बळकायल्यात तांच्यो जातल्यो. कोमुनिदाद काबार करपाचो हो एक प्लान. ताका आतां मेरेन अर्दें येस आयलां, कायद्यान जेन्ना दोन नव्यो सुदारणा जातल्यो, तेन्ना उरिल्लें येस पदरान पडटलें. धा टक्के जमनी (सुवातो) घेवन, ऑफिस सांबाळून नांवाक ह्यो कोमुनिदादी जिव्यो उतरल्यो.
कोमुनिदाद आयोगान कांय मोलादीक सुचोवण्यो हाचे पयलीं केल्यात. बायलांक जोण मेळचो, कायद्या भायर बांदकामां थांबोवपाचो अधिकार समितीक आसचो, कोमुनिदाद झोनल मंडळांक कर्मचारी नेमपाचो, हिशेब दवरपाचो, सदाचें काम चलोवपाचो, ऑफिसां आनी सुवातो वा मालमत्ता हाची राखण करपाचो अधिकार दिवचो, अशें कोमुनिदाद आयोगान सुचयल्ले. सरकारान ताचेर आडनदर केलां. बायलांक जोण घेवपाक अधिकार दिवपाक सरकार तयार जाला, पूण हेराचें कितें. कोमुनिदादी चडांत चड आपल्या नियंत्रणांत हाडप होच हेतू दवरून सरकाराचीं पावलां पडटात, कित्याक कोमुनिदाद हो सरकाराक आयतो मेळिल्लो एक पोटलो. तो वांटून घेवपाक फुडारी रावल्यात. गोंयकारपण आनी कोमुनिदाद हांचो लागींचो संबंद फुडार्यांक मान्य ना, अशें दिसता. नांवाक उरिल्ल्यो कोमुनिदादी कांय वर्सांनी नाच्च जातल्यो हें आतांच दिसूंक लागला. फुटके नशीब गोंयकारांचें!
(लेखक ज्येश्ठ पत्रकार आसात.)
गंगाराम केशव म्हांबरे
8390917044
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
