कोंकणी अकादेमीची बुन्याद पयलीं घट करुया !

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आसा तें म्हाल घर घट्ट करून ताचेर मजले काडपाचे नदरेन संघटीतपणान व्यापक हेतू दवरून आमी आमची शक्त खर्च करूया, हो म्हजो कोंकणी समाजाक उलो.

कसलोय रोंपो रोयतात तेन्ना तो जमनीत घट्ट उबो रावतलो हाची जतनाय घेवनच माती घट केली आनी ताका पेड बांदलें जाल्यार ताची वाड बरी जाता. वेळार ताका उदक, सारें घालूंक जाय. बदलत्या हवामानाचो अदमास घेवन ताची कुयदाद घेतली जाल्यार ताची रूख म्हणून बरी वाड जाता. फकत फळां खावनच उपकारना. फुडले पिळगेकय बरीं फळां खांवक मेळचीं हाची मोख दवरून ताका ते ते तरेचें सारें घालपाची गरज आसता. कोंकणीचे म्हालगडे पुरुषोत्तमबाब काकोडकार आनी त्या काळावेल्या समविचारी लोकांच्या यत्नांतल्यान गोवा कोंकणी अकादेमीची स्थापना जाली. कोंकणी राजभास, घटक राज्य आनी घटनेचे आठवे वळेरेंत कोंकणी अशा तीन मागण्यां खातीर आंदोलन चालू जाल्लें त्याच काळार सरकारान कोंकणीच्या सर्वांगी विकासा खातीर हे संस्थेची स्थापना केल्ली. वावरूय सुरू जालो. खूब जाणाक अध्यक्षपदांय मेळ्ळीं. पूण संस्थेचें मुळावण घट करपाचे नदरेन कसल्यो कायदेशीर गजाली नियमीत करूंक जाय हाचेेर कोणेच भर दिलोना. येवजणो राबयल्यो. पूण, कर्मचारी वर्ग आराखडो आनी कर्मचारी भरती नेमावळीचे बाबतीत ज्यो तरतूदी पूर्ण करूंक जाय ताचे कडेन कोणेच लक्ष दिवंक ना. परिणाम आयज दिसूंक लागला. त्या काळार कर्मचाऱ्यांचीं नेमणूक जाल्ली, तांतले कांय निवृत्त जाल्यात. उरल्या तांतले कांय निवृत्त जावपाचे वाटेर आसात. रिकामी पदां आयज मेरेन केन्नाच परतून भरलीनात, हें कित्याक घडलें? हाचो विचार करूंक जाय. नव्या कर्मचाऱ्यांची भरती करपा खातीर आशिल्ल्यो आडखळी पयस करचे नात तो मेरेन अशेंच घडटलें आनी एक दीस अकादेमीचें दार आपशींच बंद जातलें. तें घडूक फावना.
हांव हे अकादेमीच्या मंडळाचो एक वांगडी म्हणून म्हाका चड हुस्को जावंक लागला. कोणूय म्हणटले तू सोड म्हूण. सोडून प्रस्न सुटावो जाता जाल्यार तेंय करपाचो. सरकारान हाचेर विचार करचो आनी कोंकणी समाजानय हे म्हत्वाचे संस्थेचेर लक्ष दिवन सरकाराक जाग हाडपाचे नदरेन काम करचें. ताचे आदी अकादेमीचो अध्यक्ष ह्या नात्यान संस्थेचें येरें सांबाळपी मनशानय अकादेमीचो विशय सरकारा मुखार दवरूंक जाय. तेंय बी लेखी प्रस्ताव दिवन. मुख्यमंत्र्याक वचून सांगलें म्हूण तें जायना. कारण मुख्यमंत्री कोणें कितें सांगलां ताची याद दवरूंक शकना. आतां मेरेन आमचे अकादेमीन कितले लेखी प्रस्ताव सरकाराक धाडल्यात? कांय जाणाक अकादमीचे स्थितीचें कांयच खबर ना. कांय जाण कर्मचाऱ्यांचो पगार वयर काडटात. हें चुकीचें. कर्मचारी हे नोकरी करतात. तांकां अधिकार आसनात. ते चौकटेंत रावून काम करतात. तांकां दुसऱ्या खात्यांत काम मेळिल्लें जाल्यार ते थंय काम करपाचे.
ज्या काळार अकादेमी स्थापन जाल्ली ताचो विचार केल्यार आयज भवन आसपाचें. गोवा कला अकादमी सारको व्याप वाडिल्लो आसपाचो, हेच अकादेमीचो एक फांटो म्हणून नाटकाचो, कोंकणी संगीत नाटकाचो, लोक वेदाचो अशे स्वतंत्र वेगळे वेगळे फांटे आसपाचे. तें घडूक पावलेंना. अशें म्हणून कोसळूक पाविल्ल्या म्हाल घराचे पारे शिमीटान, बेत्यान घट करपाचें कडेक दवरून वेगळी खोप बांदपाचो जर कोणूय विचार करता जाल्यार, मात तें समा जावचेंना. किरकोळ रुपांतल्या स्वार्था खातीर म्हाल घराक उंचाय हाडपा कडेन आडनदर करून नव्यो ल्हान खोपी बांदून घेतल्यो म्हणूनच आयज ही परिस्थिती आयली, अशें म्हाका दिसता. आसा तें म्हाल घर घट्ट करून ताचेर मजले काडपाचे नदरेन संघटीतपणान व्यापक हेतू दवरून आमी सगले आमची शक्त खर्च करूया, हो म्हजो कोंकणी समाजाक उलो. आमचे वैयक्तिक पावंड्यार कोणा कोणा कडेन मतभेद आसतले, पूण कोंकणीचो विचार करता तेन्ना कोंकणी म्हणूनच विचार करूक जाय.
एका काळार कोंकणी चळवळीचो धाक आशिल्लो. सरकारां तांचे मुखार बागवतालीं. आयज कितें जालें? चळवळीचीं कयलां जालीं. राजकारण्याक संघटीत शक्तींचो भंय आसता. ताका लागून ते तातूंत फूट घालपाचे नदरेन सदांच विचार करतात. फुट पडपाक मदत जातली अशा मनशांक तबलें मागल्यार तबलें दिता, पेटी मागल्यार पेटी. रोमी आनी नागरी अशें गट कशे जाले, ताचो हांव गवाय आसा. राजकारण्यांची मातय चूक आसना. तांची ती गरज आसता. पूण, समाजान ताका बळी पडूंक फावना. बारीकसो तीळ खावन व्रत भश्टोंवक फावना. कांय जाणाचो अकादेमी आपणेच भोगपाची असोय गोड गैरसमज आशिल्लो. वास्तूचें पावित्र्य सांबाळप त‍ांक‍ां जमलेंना. हाका कडेक दवर, ताका कडेक दवर, हाका चिड्डी, ताका चिड्डी हाचेर आमी चड भर दिलो. ताका लागून कांय प्रामाणीक लोकांनी कडेक रावपूच पसंत केलें. ताचे परिणाम आमकां सगळ्यांकूच भोगचे पडल्यात. सरकारा कडेन कोंकणी अकादेमी खातीर कितेंय मागतना स्वाभिमानान वचून मागपाक जाय. त्या वेळार मिळमिळीतपणा उपेग ना. सरकारानच तें करपाचें आसता. ते खातीर जांच्या हातान येरें आसता तांणी आपलो आब सांबाळून मागणी करूंक जाय.
अकादेमीच्या मंडळान धोरण थारावपाचें आसता. अध्यक्ष बायल जांव दादलो जांव. हे बाबतींत भेद आसूं नजो आनी दर खेपे स्वताचेंच टुणटूणे वाजोवपीय उपेग ना. अध्यक्षाक सरकारा कडेन परत परत वच्चें पडूंक जायना. सचिवानच तीं कामां करपाचीं आसतात. एखाद्र्या कामाक अध्यक्ष, उपाध्यक्षाक वच्चें पडलें जाल्यारय ताणें अकादेमीच्याच विशयाचेर मुख्यमंत्र्यां कडेन उलोवन लेखी तपशील दिवपाक जाय. ताणें दुसरे अर्थहीन विशयाचेर उलोवन मुख्यमंत्र्यांचो वेळ इबाडूक जायना आनी वागण्यातय भारदस्तपणा आसूंक जाय. सचिव हो सरकाराचो प्रतिनिधी. ताणेंच सरकारी अधिकाऱ्यां कडल्यान सगळें करून घेवपाचें आसता. जें काम सचिवान करपाचें तें अध्यक्षान भुजार घेवंक फावना. गरज पडलीच जाल्यार सचिवाक वांगडा घेवन सरकार दरबारांत वचून अकादेमीचो विशय दवरलो जाल्यार डाॅ. प्रमोद सावंताचें सरकार अकादेमीचो प्रस्न सोडोवपाक फाटीं रावचें ना अशें म्हजें तरी मत. ताका असल्या विशयांचें म्हत्व कळटा. कोंकणी समाजाचो मातसो आवाज जाय. अकादेमीचें काम अकादेमी पळयतली, भाशा मंडळाचें भाशा मंडळ पळयतलें, अशें उपेग ना. सगळें कोंकणीचें काम. गटांचें जावंक शकना.
आयच्या काळांत देवळांतल्या प्रसादाच्या दोण्या मेरेन हात वयर केले बगर तो मेळना. असले बाबतींत सगळ्यांनी संघटीतपणान हात वयर करूक जाय! फुडल्या म्हयन्यात लोकवेद संशोधिका जयंती नायक निवृत्त जातलें. कोणूय म्हणटलो कोणा फाटल्यान कांय अडना. सगलेच बाबतीत तें खरें म्हणूक मेळचेंना. जयंती हें अकादेमीचो एक खांबो. दुसरो तसलो खांबो तयार करपाचेर कोणे विचारूय केलोना. ही वस्तुस्थिती. कर्मचारी निवृत्त जातकच तांचो पगार येवजण्यांचेर खर्च करूक मेळटलो, असोय कोणे विचार करूंक फावना. तशें चिंतपीय आसतात. आमी कोंकणी अकादेमी व्हडली करपाक वावरूया.

संजीव वेरेंकार
9422643629