वक्फ म्हणजें कितें रें भाऊ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

नवी दिल्ली, खबरां संस्था : सध्या वक्फ बोर्डाच्यो जमनी गाजतात. वक्फ सुदारणा विधेयक लोकसभेंत सादर जालां. ताचेर दीसभर चर्चा चलिल्ली. ‘वक्फ’ हें अरबी उतर. वक्फा पसून तें तयार जाला. हाचो अर्थ राखून दवरप. ‘वक्फ असेट मॅनेटमेंट सिस्टिम ऑफ इंडिया’चे वेबसायटीचेर ताची म्हायती दिल्या. इतिहासांत वक्फाचा उल्लेख आसा. खलिफा उमरान खैबर प्रांतांतली एक जमीन घेतली. तिचो पवित्र कार्या खातीर कसो वापर करपाचो अशें तांणी प्रेषित मुहंमद पैगंबर हांकां विचारलें. तांणी सांगलें, ‘ही जमीन राखून दवर. तिचो वापर मनीसजातीच्या कल्याणा खातीर कर. ती जमीन विकपाची ना वा कोणाक भेट म्हूण दिवपाची ना. दायज हक्कान ती हस्तांतरित जावची ना. जमनीचें उत्पन्न भुरग्यांक, नातरांक, सोयऱ्यांक मेळचें ना. तिचो वापर गरिबां खातीर जातलो.’ म्हणल्यार वक्फ ही इस्लाम धर्म मानपी व्यक्तीन धर्मीक कार्या खातीर दिल्ली जमनी.
दिल्लींत शेंकड्यांनी वर्सां इस्लामीक राजवट आशिल्ली. त्या काळांत वक्फ मालमत्तेंत वाड जायत गेली. आयज वक्फ सुदारणा विधेयकाक विरोधी पक्ष आनी मुस्लीम समाज विरोध करतात. काँग्रेस सरकार आशिल्लें जाल्यार सगल्योच जमनी वक्फ बोर्डाक दिवपाचें, असो दावो अल्पसंख्यांक वेव्हार मंत्री किरण रिजीजू हांणी केला.

वक्फ बोर्ड म्हणजे?

वक्फाची संपत्ती मालमत्तेच्या स्वरूपात स्थावर आनी जंगम अशा दोनूय स्वरूपाची आसूं शकता. मुस्लिमां खातीर पवित्र, धर्मीक वा धर्मादाय थारता अश्या खंयच्या परोपकारी कारणा खातीर ती संपत्ती दान केल्ली आसूं येता. एखादे मालमत्तेचो दीर्घ काळा खातीर धर्मीक वा धर्मादाय हेतूं खातीर वापर जाता जाल्यार ती ‘वक्फ’ मानू येता. तिचो वापर शिक्षणिक संस्था, दफनभूंय, मशिदी आनी आसरो घरां चलोवपाक करतात. वक्फ खातीर मालमत्ता दिवपी खंयचेच व्यक्तीक ती मालमत्ता परत घेवपाक मेळना. कायद्यान ते मालमत्तेक कायमची वक्फ मालमत्ता म्हूण राखण मेळटा.
वक्फ खातीर दिल्ल्यो जमनी आनी मालमत्तेचेर नियंत्रण दवरपाक ‘वक्फ बोर्ड’ तयार केला. ह्या जमनींचो गैरवापर, अवैध मार्गान विक्री आडावपाचें काम वक्फ बोर्ड करता. सध्या एक केंद्रीय आनी 32 राज्य वक्फ बोर्ड आसात.

वक्फ कायदो केन्नाचो?

वक्फचें नियमन करपी पयलो कायदो ब्रिटिश राजवटींत 1923 त लागू जालो, ताचें नांव ‘मुसलमान वक्फ कायदो-1923’ आशिल्लें. मुखार भारताक स्वातंत्र्य मेळटकच 1954 त स्वतंत्र वक्फ कायदो केलो. केंद्रीय वक्फ परिशदेची स्थापना जाली. 1995 त नरसिंह राव सरकारान 1954 चो कायदो रद्द करीत नवो वक्फ कायदो मंजूर केलो, जाका लागून वक्फ बोर्डाक व्यापक अधिकार मेळ्ळे.

बोर्डा कडेन सध्या कितली संपत्ती?

वक्फ बोर्डा कडेन 2009 मेरेन 4 लाख एकर जमीन आशिल्ली, जी कांय वर्सांनी दुपेट जाली. 2023 त अल्पसंख्याक मंत्रालयान लोकसभेत सांगलें की डिसेंबर 2022 मेरेन वक्फ बोर्डा कडेन एकूण 8 लाख 65 हजारां परस चड मालमत्ता आसात, 9.4 लाख एकर जमिनींचेर वक्फ बोर्डाचा अधिकार आसा. वक्फ बोर्डाच्या मालकीच्या भोवतेक जमनींचेर मदरशे, मशिदी आनी दफनभूंय आसात. रेल्वे आनी कॅथोलिक चर्च फाटल्यान, वक्फ बोर्ड हो देशांतलो तिसरो सगल्यांत व्हडलो ‘भाटकार’.

वक्फ दुरुस्ती विधेयकांत कितें आसा?

अल्पसंख्यांक वेव्हार मंत्रालयाच्या म्हणण्या प्रमाण, भारतांतल्या वक्फ मालमत्तेचें प्रशासन आनी वेवस्थापन सुदारप हो ह्या वक्फ दुरुस्ती विधेयकाचो मुखेल हेत आसा. वक्फ मंडळांत मुस्लीम बायलो आनी बिगर मुस्लिमांक प्रतिनिधित्व मेळोवन दिवपाचो यत्न ह्या विधेयका वरवीं जाता. खंयचीय सरकारी मालमत्ता वक्फचे जमनीर आसल्यार तिचेर हाचे मुखार वक्फाचो अधिकार आसचो ना. वक्फ मंडळाक एक मालमत्ता वक्फ आसा काय ना हाची चवकशी करपाक आनी थारावपाक अधिकार दिवपी तरतूद ह्या विधेयकांतल्यान काडून उडयल्या.
तशेंच ह्या विधेयकांतल्यान केंद्र सरकाराक वक्फ मंडळांची नोंदणी, हिशोब उजवाडावप, वक्फ मंडळांची कार्यवाही उजवाडावप हांचे संबंदी नेम करपाक मेळटात. तशेंच केंद्र सीएजी वा नियुक्त अधिकाऱ्याक वक्फांच्या खात्यांचें ऑडिट करपाचो आदेश दिवंक शकता.

विरोधक म्हणटात..

विरोधी पक्षाचें मत आसा की हें विधेयक “असंविधानीक” आनी “विभाजनकारी”. संयुक्त संसदीय समितीन विरोधी पक्षाच्या शिफारशीं कडेन आडनदर केल्या, असो दावो काँग्रेस फुडारी खालीकुर रहमान हांणी केला. ‘सगळें कितें अघटित पद्दतीन चल्लां, विरोधी पक्षांच्या जेपीसी वांगड्यांनी ज्यो शिफारशी सादर केल्ल्यो, तातूंतल्या एक पसून शिफारशीचेर विचार जावंक ना’, असो दावो तांणी केलो.