तोंडाचीं बातां आनी भीक मागून खाता

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

दीसपट्टी बेकारी आनी म्हारगाय वाडत आसा. जोडटा तांकां आनी पयशेकार लोकांक व्हडलीशीं झळ बसना, पूण जांची अर्थीक परिस्थितीं सामकीच बीकट आसता तांकां जगणे कठीण जाता. शीत, कडी (हुमण) हें गोंयकाराचें मुखेल अन्न. तें करपाक नाल्ल जाय. नाल्लाक पेटला उजो. 40, 45, 50 रुपया एक. सांग. दीसवड्याक वचपी लोकांनी कसो खावपाचो? 10 रुपया म्हसगाची सांग. कांद्यांचो तर केन्ना दर वाडत सांगू नजोे. बेकारी उणीं करपाक सगल्यांनी आपल्या पांयार उबें रावपाक शिकपाक जाय. आपले तकलेचे वजें दुसऱ्या खांद्यार दवरून उपकारना. दीसपट्टो स्वताक कितलो खर्च येता तितलो तरी जोडपाक जाय काय नाका?
सामुहीक शेती, वा हेर कसलेंय ल्हान व्हड वेवसाय करून कमाय करूं येता. सामकेच गांवांर हेडचे परस, हांगा थंय चकांटां मारीत दिसाचे दीस बसचें परस, शेतांत वावराक मेल्लें बरे. चार पयशे मेळटले. प्रत्येकान आपणाली जीण सुखी आनी समृध्द कशी जातली हाचेर विचार करपाक जाय. तरूच ही बेकारी आनी म्हारगाय आळाबंदाक येतली. आयज मानाय 800 रुपया दीसवडो घेता आनी कामेरी 500 घेता. एकट्याचे जोडीन आयज घर संवसार चलना. दोगांकय कामाक वच्चें पडटा. कुंटुंबातली ल्हान भुरगीं सोडून सगल्यांनी काम करपाची गरज आसा. भायल्या लोकांक हांगा रोजगार आसा जाल्यार भुंयपुताक कित्याक ना? आमकां लजो दिसतात. आमकां हाय फाय जाय. हॉटेलांनी रायस सूप विकतो घेवन पितले पूण घरांतलो निवोळ नाका. आमी चडूच सुसेगाद, आळश्यांची कोंडा जावंक लागल्या.
आमी म्हणटात आमकां काम मेळना. जाल्यार हे भायले लोक हांगा येवन पोट भरतात. जागो घेवन स्वताचें घर बांदतात. आप आपल्या गांवांनी पयशेय धाडटात. सगलेंच लोक पयसो सोऱ्याक मोडिनात. ह्या भायल्या लोकांचे गोंय म्हणल्यार दुबय जालां. गोंयांत चड करून बिहार, उत्तर प्रदेश, झारखंडचे लोक कामाक येतात. कित्याक तांच्या राज्यांनी भरपूर लोक संख्या आनी गरिबी देखून ते हांगा येतात. हांगा घे म्हूण कामां. काम करपीच जाय. कित्याक तर गोंयकार आपणाच्यान जाता तीं कामा लेगीत ह्या भायल्या लोकां कडल्यान नरून घेता. आयज केंस कापपाची शोपां सगलीं भायल्या लोकांची आसा. बेकऱ्याे सगल्यो राजस्थांनी आनी गुजराती लोकांच्यो, चुकून गोंयकारांच्यो सांपडटल्यो.
आयज गोंयकारांचे परंपरीक सगलें वेवसाय हें भायल्या लोकांनी काबीज केल्ले आसात. फुलांचो आनी नुस्त्याचोय धंदो ते करपाक लागल्यात आनी आमी गिरायक घालीत आसात. कारण तें सकाळी संक दुकानां उगडटात आनी रातचीं इकरा जायसर उक्ती आसतात. कोण कोण म्हणटां तांतले कांय जाण गैरवेव्हारूय चलयतात. खरें फट देव जाणा. इतलें मात खरें, ते एका दुकानाची रोखडीच चार चार दुकानां करतात आनी आपणाल्या सोयऱ्या धायऱ्यांक कामाक लायतात. इतलेंच न्हय तांच्या गांवांतले सावकार लोक तांकां भरपूर मजत करतात.
हालींच एका राजस्थानी मनशान सांखळे सारख्या वाठांरात एक कोटी मेजून चार दुकानां विकतीं घेतलीं, आनी आमचे लोक कितेंच करूंक सोदिनात. कोण करूंक मुखार सरता आसत जाल्यार ताकाय फाटी ओडपीच चड आसा. आमच्या गांवगिऱ्या वाठारांनी आमच्यो शेताच्यो जमनी पडिंग आसात, तीं शेंतां आमी सामुहीक पद्दतीन कसोवन उत्पन्न काडूं येता. कांय गांवांनी तशीं शेतां रोयल्यांत ना अशें ना. निकतीच खंय तरी टामटीम प्रमाणांत सुरू जाता. ती सगल्यां गांवांनी मोठ्या प्रमाणांत सुरू जावपाक जाय. गोंय सरकाराच्यो जायत्यो येवजण्यो आसात, ताचो आमी गांवांतल्या फार्मस क्लबांनी, सेल्फ हेल्प ग्रुपांनी हांतूत वांटो घेवन भाजयेची पिकां घेवं येता आनी ती भाजी गोवा बागायतदारांत विकूं येता. सरकारी येवजण्यांचो फायदो घेवन आमी ल्हान आमी ल्हान उद्योजक जावं येता. आमी कुंटुंंबातल्या वांगड्यांनी एकल्याचेच जोडीचेर राव नासतना प्रत्येकान स्वंयपूर्ण जावपाची गरज आसा. तातूंतल्यान घरांत सूख शांतीचें वातावरण निर्माण जावंक पावता. कोणेंच आयतें गिळूंक घरांत भितर सरचें न्हय. तूं कोणाचेर भार जावंक फावना. मनशाक काम करून खावपाची आवड जाय. आयतें बसून खावपाक लज दिसूंक जाय. आपणें हात पाय हालोवपाक जाय. आमचें तरणाटे चले चलयो फक्त सरकारी नोकरी सोदतात, ती मागीर कसलीय आसूं. घरांतल्यान भायर सरूंक मेळ्ळ्यार पुरो अशें जाता.
पूण तशी सरकारी नोकरी मेळप आतां खुबूच कठीण जालां. 100 सरकारी नोकऱ्यांक 20000 हजार अर्ज येता. सांगात नोकऱ्याे कोणाक मेळटल्यो? व्हड प्रमाणांत शिक्षीत तरणाटो वर्ग बेकार आसात. म्हणजे सरकारी नोकरेक ना. खंय तरी काम करता. कोण तरी बीएड,डीएड जाल्लो मनीस खंय तरी टायपिस्टाचें काम करता. कोण तरी फॅक्टरीन कामाक वता. इंजिनीयर बेकार आसात खरे म्हणजे शिकिल्लो मनीस बेकार उरूंकच जायना. म्हूण आतां नवीन शिक्षणीक धोरणा प्रमाण वेवसायीक शिक्षण कंपलसरी केलां. एक दोन स्कील विद्यार्थ्याक येवकूंच जाय. जेणे करून भुरगो 10 वी 12 वी जाले उपरांत आत्मनिर्भर जावंक पावतलो.
आमी आमच्यातली आळसाय पयस करपाची गरज आसा. काम करपची, कश्ट करपाची आमी तयारी दवरपाक जाय. आमचीं पोरसां आमची वारयां आमीच कसोवपाक जाय. आमचें आमच्या हातांतसून सुटिल्लें वेवसाय परतून एकदां नव्या स्वरुपांत मुखार हाडपाक जाय. आमीच आमच्या लोकांक वयर काडपाक मजतीचो हात दिवपाक जाय. खंयचेंच नदरेन कश्ट करपाक आमी लज धरूंक फावना. जालां कितें गोंयकार वर्राच मारपाक आनी उत्सवांनी नाचपाकूच मग्न उरल्यात. ते वटेन दिल्लींकारांनी आनी भायल्या लोकांनी गोंयच्यो जमनी विकत्यो घेवन माणकुलें गोंय काबीज केले. उरलें सुरलें आमच्या फुडाऱ्यांनी घेतलें. सामान्य गोंयकार गोंयांत इल्लो घरा पुरतो लेगीत जागो घेवंक शकना. आयचे हें म्हारगायेंत. आयज आमी सरकाराच्या मनमर्जे प्रमाण वागपाक लागल्यात. भुरग्यांक कामांक लावपाक जाय म्हूण आमी स्वाभिमान घाणाक दवरून तांच्या तालार नाचपाक लागल्यात. कोण तरी आमकां नाचयता आनी आमी भौनजनसमाज तांच्या फाटल्यान वोडत वता, भड्डत वता. आनी तें आमकां आमडीत आसात. आनी आमी फकत उत्सवूच मनयतात. ओस्सय ओस्सय करीत. पुरो जायसर….

काशिनाथ नायक
9158345844