अस्तुरी, समाजाचो दुबळो घटक ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

स माजांत साबार परिस्थितींतल्यान उप्रासपी वातावरणाक धरुन बायलांच्या वांट्याक असंख्य अरिश्टां येतात. ते वेळार तीं बाबडीं तांचे निर्बळतायेन त्या अरिश्टांचे भकीक पडटात. तांतूंतल्यान कितल्या जाणांक न्याय मेळटा? हांव नकळ. तुमकां खबर आसत.
अस्तुरी ही समाजाचो दुबळो घटक अशें मानतात. दादल्यांचे तुळेन. देखून तांचेर असो वेळ येता जांवये. मनशाचो एक सभावगुण आसा. मनीस मोव मेळटा थंय खणटा. दुबळ्यांचेर आगळिको करता आनी आपलें बळ मिरयता. तें मिरोवन, हेरांक पिडापीड करुन, धादोसकाय मेळोवपाची कसली गरज? तें मनीसपण धर्माक सोबता व्हय? खंयच्या संतांनी आमकां तशी शिकवण दिल्या व्हय? मागीर, अधर्म आयलो खंयच्यान?. . . हाचीं कारणां सोदपाची गरज आसा. सुवार्थ सादप इतलोच जिणेचो अर्थ न्हय. तितलीच मोख न्हय जिविताची. आपूण जियेतना दुसऱ्यांकय जियेवंक दिवपाची भावनाच सुवार्थाचे सायेन धांपून उडयल्ल्या. देखूनच समाजांत भोवतणी अन्याय, अत्याचार, नाडणूक, पिळणुकेची पिलां जल्मांक येवंक लागतात. मनीसूच ताचें मुळावण घालता. बरो फुडार पळोवपाचो आसत जाल्यार हें मुळावण मुळा सकट हुमटावंक जाय. ते खातीर आमकां सकारात्मक नदर जाय.
खऱ्यांनीच, आमी आमची नदर बदलुया. तें सादें आनी सोप्पें काम. अस्तुरी दुबळी आसा न्हय? ती तिचेच अवस्थेंत आसूं. आसा तेच अवस्थेंत तिका ल्हवपीकपणान वागोवया. तिच्या मनांक अचळय जतनायेन राखूया. तिच्या मनाक थाकाय, समाधान, धादोसकाय, आनंद मेळटलो अशे तरेन आमच्यांनी तिचे कडेन वागूं येता न्हय? वागुया. दरेकल्यान आपल्या घरांतल्यान हे वागणुकेक सुरवात करुया. कशें? बायल ही दादल्या भशेनच संवसाराच्या रथाचें दुसरें चाक. रथाचें एक चाक इबाडलें जाल्यार रथ मुखार वचना. देखून दोनय चाकां बरीं जाय. ते खातीर पावला कणकणी आमी तांची जतनाय घेवंक जाय.
पयरचीच एक किरकोळ गजाल. बाजारांतल्यान बारा वरांचेर घरां परततालो. वाटे वयल्या तावेर्ना मुखार एक गुरवार बायल आपल्या घोवाक हाताक धरुन ओडीत घरा व्हरपाची खटपट करी. तो मात परतून तावेर्नात वचपाक सोदी. ती बाबडी कोणेतरी आयकून आपणाक मजत करची म्हणून मोटमोठ्यान उलयताली. तो जोडी आनी आपले जोडीचें पियेतालो. ती घर कामांत जोडी. मात जोडीन भुरग्यांक पोशी. ती चडूच मोठ्यान उलयता म्हणून ताणें तेच अवस्थेंत तिचे फाटीर चार- पांच धुमके घालून आपलो हात सोडोवपाचो आनी धांवडावपाचो यत्न केलो. तशें करतना तोल वचून ती रस्त्या कुशीचे खळयेंत पडली. पोटांतल्या जिवाच्या आकांतान तिणें किळांच मारली. ते अस्तुरेची दैना कितें जाली म्हणून सांगूं? तिका वयर सरपाक आमी मजत केली ही वेगळी गजाल. पूण, तिच्या वांट्याक अशी वागणूक? कित्याक म्हण? ती त्या बेबद्याच्या घराब्याची राखण करता म्हणून? ताच्या रगताच्या भुरगे बाळांक पोसता म्हणून? ताच्या संवसाराचो ती पत्कर घेता म्हणून? णव म्हयने पोटांत घराब्याचो दिवो ती पेटत दवरता. ताका जल्म दितना लेगीत ती मरणा कडेन झुंजता. आवय- बापायक सोडून आपल्या घोवाच्या कुटूंबाचो पर्जळीत फुडार नदरे मुखार दवरुन बाबडी सगळें सोंसता. मरणकळांचेर जैत जोडटा. अशे वेळार तिका अशे तरेची वागणूक? अशेतरेचो मार? खंय गेलें मनीसपण?
खरें म्हणल्यार ह्या वेळार त्या दादल्याची खरी जापसालदारकी आसता. ताका तिचे वांगडा माया मोग दिवपी जायत्या मनशांचीं सवंगां साकारपाचीं. गुरवारपणांत घोवान बायलेचो बापूय जावन सांवळी दिवची आसता. आवय जावन मायेचो आदार दिवचो आसता. वेळा प्रसंगार भयण, भाव जावन मन खोशी दवरचें पडटा. कारण, ती आवय बापायच्या घरा सावन पयस वचून घोवाच्या घरा, घोवाच्या संवसारा कडेन एकनिश्ठ, एकजीव जाल्ली आसता. आवय बापाय परस घोवाचोच आदार चड गरजेचो आवंढेता. ताचो सांगात तिका भोव मोलाचो आसता. आनी, तेच मायेंत, आदारांत ती आपल्यो मरणकळा विसरायेर घालता. दादल्याक, ती माया अस्तुरेक दिवपाक कळपाक जाय. जमत हें?
अशेंच उलयतां उलयतां एकल्यान म्हाका म्हणलें, ‘बायल मनीस सोबीत आसता देखून तांचेर चड अत्याचार जाता’ . दुबावच ना. अस्तुरेक सौंदर्य लाबता. सौंदर्य, सोबीतकाय ही कोण निर्मिना. सौंदर्य हें स्वयंभू आसता. तें तांकां देवाचें देणें. सौंदर्य म्हणल्यार ईश्वराचें हांशें. पावित्र्याचें फुल. तें नेमान परमळत दुसऱ्यांक आनंद दित रावता. रागीट मनाक शांत करपी म्होंवाळ सौंदर्या इतली दुसरी वस्त ना. आमचें जिवीत सर्वांगान परमळीत करपी तें वस्तूक आमी तितलेच जतनायेन राखूंक जाय. ते सोबीतकायेची राखण करप आमची लागणूक. तिका आमी पाळो दिवंकच जाय.
बायलांक आपलें सोबीतकायेचें खूब कवतूक आसता. तांकां तोच एक नाद. तांचे सोबीतकायेची तुमी तुस्त तोखणाय करीत जाल्यार वा तांणी केल्ल्या खंयच्याय कामाची, गजालीची, वस्तूची करणेची तुस्त तोखणाय करीत जाल्यार ती कवतुकान आयकत रावतात. आनी, ते धादोसकायेंत, जायत्या रुपांतल्यान तीं तुमकां खोस दियत रावता. तुमचे जिणेंत म्हत्वाचो आदार जावन वता- पावसांत तुमची सांवळी जावन सात जल्म म्हण्टात तशीं वांगड दियत रावतात. तुमचे सांबाळा खातीर, जतनाये खातीर झरत रावतात. आपलो परमळ दित. म्हण्टकच, तिची तेच तरेन राखण जावंक नाका?
बायलो जुलमी सभावाच्यो आसतात. खरें तें. त्यो राज्य करुंक लागल्यो जाल्यार तांकां दुसऱ्यांच्या दुख्खा विशीं कांयच दिसना. समर्थाक लेगीत तीं सहजतायेन वश करुन घेतात. सोबीत अस्तुरी विनवणी करुंक लागली जाल्यार बढायो मारपी मोट्यामोट्यांच्यो जिबो लेगीत लुळ्यो पडूंक लागतात, हें सुर्याच्या उजवाडा इतलें सत. खऱ्यांनीच समेस्तांनो, अस्तुरी समाजाचो दुबळो घटक न्हय. ती दादल्यां इतलीच समर्थ आसा. पूण, तिची ‘सबळटाय ‘, तिची ‘शक्त’ आमकां सोंसना. देखून, आमी तिचेर आमचो शेक गाजोवन तिका दुबळी थारायतात. ही आमची नदर बदलत व्हय?