भांगरभूंय | प्रतिनिधी
अजून सरुंक ना संगर आमचें,
लढचें आसा अजून खूब,
लढले थकले कितलेय जरी तुमी
तरी राखा पैली ऊब
यादींचो कुरपणो हें आदले आमदार, पत्रकार, कोंकणीमोगी अॅड. उदयबाब भेंब्रे हांचें नवें पुस्तक. वाचतना बाकीबाब बोरकार हांच्या अजून सरुंक ना संगर आमचें ही कवीता याद जाली. ते कवितेच्या चार वळींनी आरंभ करुन उदयबाबांच्या पुस्तकाचेर बरयतां. कोंकणीचे अधर्व्यू उदयबाब म्हजे गुरु पत्रकारितेंतले, लिखाणाची उमेद. तांच्या ब्रह्मास्त्र, पिंपळा पेडार, स्तंभलेखनात पत्रकार दिसता. ‘यादींचो कुरपणो’ पुस्तकांत उदयबाबान युवा पत्रकार म्हणून केल्ल्या वावराची म्हायती मेळटा. यादींचो कुरपणो म्हणल्यार राजभास कोंकणीचें झुज. गोंय मुक्तीवांगडा तें सुरू जाल्लें. कोंकणी राजभास जाली, तिच्या बळग्यार गोंय संघप्रदेशाक राज्य पावंडो मेळ्ळो.
आयजय अदीं मदीं रोमी कोंकणी, मराठीकय गोंयची राजभास करात ह्यो मागण्यो जातात. ज्यो शक्ती रोमी, मराठीय जाय अशें मागतात तांणी उदयबाबांचें ‘यादींचो कुरपणो’ पुस्तक वाच्चें. राजभाशेचें ध्यासपर्व, झुजाची काणी सांगपी तें पुस्तक. वाचप्यांक पुस्तक मेळटा म्हणसर यादींचो कुरपणो – २, संगर राजभाशेचें लिखाण सुरू जालां आसतलें. माफ करात, पत्रकारितेंत साडेतीन दशकां वयर वावुरलें तरी हांव पुस्तकाची समिक्षा करुंक शकना. पुस्तकांत कितें आसा तें सांगप, पुस्तका विशीं जागृताय करप हीच म्हजी मोख.
राजभास संगराच्या निमण्या पर्वांतली हांव एक चानी. उदयबाबांचीं भाशणां, लिखाण, पत्रकार परिशदांचे, बसकांचें साक्षी. लागसल्ल्यान तांचो वावर पळोवपाची संद मेळ्ळी. उदयबाबांची कोंकणी आमकांय कळ्ळी. आयजय ती तशीच आसा, उलोवपाची, सरस्वतीची, लक्ष्मीची, पोटाची भास. कोणूच तिका कुशीक काडूंक शकचोना, ती तुमची आमचीच न्हय तर संवसाराची भास. तंत्रगिन्यानांतल्यान कोंकणी व्हड जातना उजवाडाक आयिल्लें ‘यादींचो कुरपणो’ हें कोंकणी पुस्तक आमचें दायज. मात्शी बदलली तरी कोंकणीच आमची मायभास.
उदयबाब, राश्ट्रमतकार चंद्रकांतबाब केणी हांचें पुस्तकरुपी लिखाण कोंकणीच्या संगरांत फाटीं कित्याक पडलें? गोंयांक ज्ञानपीठां कित्याक उसरां मेळ्ळीं? ह्या प्रस्नांच्यो जापो ‘यादींचो कुरपणो’ पुस्तक वाचल्यार मेळटल्यो ज्ञानोपासना करतल्यांक. फातर मारतल्यांक, मडीं उस्तींतल्यांक न्हय. कोंकणीच्या संगराची काणी सांगतना आयिल्ले कोडू, गोड अणभव यादींचो कुरपणो पुस्तकाची देण. पुस्तक विकतें घेवपी वाचप्यांक यादींच्या कुरपण्यातलें संगर समजतलें.
पुस्तकांत आसा फकत सत. उदयबाब पत्रकार, सत सांगतना संगरांतलें मनीस, मनीसपण जागयलां, आमकांय जागें केलां. मिरसांगे पीठो, मीरीं, मीठ मात्शें आसतय पूण निमणे तें सत, सत्याक धरून आशिल्ल्या तेन्नाच्या पत्रकारितेंतलें.
पुस्तकाचो इंग्लेजींतल्यान अणकार जातलो तेन्ना तिसरें ज्ञानपीठ गोंयांत कोंकणीच्याच दारांत पावतलें. कोणाक मेळत व्हय तें? विकीपिडीया, विकीमिडीयाचेर सोदपाचो यत्न केलो, गोंयचे मराठीक, तेन्ना आनीक एक म्हायती मेळ्ळी. 1964 वर्सा गोंय, दमण, दीव विधानसभा घडली आनी महाराष्ट्रांत मराठीक राजभासेचो पावंडो मेळप सोंपें जालें, आधार गोंयचो, गोंयकारांचो. म्हायती खरी आसत जाल्यार अभिभाशेचो पावंडो मेळोवपी मराठीक गोंयची राजभास करपाची मागणी करप म्हणल्यार मराठी ल्हान करप न्हय मूं? आपूण मराठींतल्यान व्हड जालां हें उदयबाब विसरतले, कशे? तेंच सांगता यादींचो कुरपणो. पुस्तकांत म्हत्वाची म्हायती, वेंचीक खीण, इतीहास काणयेच्या रुपांत आसा, जोड म्हत्वाच्या अधिसुचोवण्यांची. कारस्थानां कशीं जालीं? उतरांचें वझरे खंय व्हांवले? कवी मनोरराय सरदेसाय हांणी ‘इकरा जाण’ गीताची रचणूक कशी केली? गोमंतक मराठी साहित्य संमेलनां गोंयांत कशीं जालीं? सीआयडी म्हणून संमेलनाक कोण गेले? ही म्हायती मराठीय जाय, रोमी जाय म्हणटल्यांक मेळटली. ओपिनियन पोलाआदींच गोंयचे राजभाशेचें संगर पेटोवपाची तयारी कशी जाली तें होल्मतलें.
नोबेल पुरस्कार मेळोवपाची सपनां पळोवपी ज्ञानपीठकार, पद्मभूषण रवीन्द्रबाब केळेकार हांचे जल्मशती निमतान ‘तथागत’, उदयबाबांचे ‘व्हडलें घर’ हीं पुस्तकां, पुंडलीकबाबांची ‘कासय’, ‘गुणाजी’ कथा वाचल्यार मराठी, रोमी जाय का नाका त्यो जापोय मेळटल्यो.
अनुदान जाय, सरळ सांगात. मुख्यमंत्री डॉ. प्रमोद सावंत हांचीं हालींची उतरां, तींच आदले मुख्यमंत्री प्रतापसिंह राणे हांचींय आसल्यार? यादींचो कुरपणो पुस्तकांत तीं आसात. कशें कांय सुटलें गांठवल यादींचो कुरपणो पुस्तकाचें. कोंकणी अकादेमी, कोंकणी भाशा मंडळाचो जल्म, सुरवेचे वांगडी, तांचेवांगडचे खीण, फटे यादींचो कुरपणो पुस्तकाचें धन. यादींचो कुरपणो पुस्तक एकदां वाचून समीक्षा बरोवप शक्य ना. पानभर बरयल्यार भावचेंय ना, अचूक बरोवप तेंय आदीं, वेळार गरजेचें. कालचो इतिहास झरयत रावल्यार आमी फुडें कशे वतले? तोच हुसको यादींचो कुरपणो परगटायता.
मायभास कोंकणी आमची संस्कृताय, हजारांनी वर्सांची परंपरा. ते परंपरेक सांबाळून दवरपाक उलो मारपी जें आंदोलन जालें तें चित्र उदयबाबांच्या यादींचो कुरपणो पुस्तकांत आसा. आर्टिफिशल इंटेलिजन्साचें पर्व सुरु जाता, जो शिकतलो तोच मुखार वतलो, पयलो मार्ग मायभासेचो. कोंकणीन हनुमान उडी केन्नाच माल्ल्या, ए आय विद्यापीठ मागुया. भांगरभूंय सांबाळूया म्हणून मुखेलमंत्र्यान मारिल्लो उलो फकत भांगरभूंय दिसाळें न्हय, तर गोंय राखपाचो. धिटाय दाखयली, रकाद धाडलो गोंय आनी गोंयकारांक सादूर रावपाचो. तेंच तर खरें गोंयकारपण, तीच तर कोंकणी भारतकार हेगडे देसाय हांच्या मराठी अग्रलेखांची. तीच व्हय गोंयची माय मराठी? भारतकार हेगडे देसाय हांणी सांगिल्लें सत आनी यादींचो कुरपणो पुस्तकांतले सत एकूच. तुमी जी भास घरा उलयतात तीच राजभास, पोटाचीय भास. घरा कोंकणी उलयात, बरयात. ज्ञान तुमच्या आमच्या दारांत येतलें.
विज्ञानाची भास कोंकणी जातना गोंय उदरगतींत फुडें वता. उगतें मळब, उगती माची तीच याद करुन दिता. उदयबाबान अळम्यांची माती कशी निवळ केली यादींचो कुरपणो घालून. तीं अळमी आषाढ पावळेबराबर येतात पूण अळम्यांवरी म्हयनाळीं, दिसाळीं, रंगयाळीं नाटकुलींय उदेतात. तांकांय वखद राजभास कोंकणीच.
सुहासिनी प्रभुगांवकार
9881099260
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
