भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भ्रश्टाचार धारणा निर्देशांक 2024 वर्सा भारताचो क्रमांक 180 देशांतल्यान 96 वे सुवातेर आसा. म्हणजेच देशांत भ्रश्टाचार ना म्हणून जो प्रचार चलता तीं फकांडां. सरकाराचें समर्थन करपी भाबडो लोक हें सत मानून चालता. हें सरकाराच्या प्रचाराचें येस. वस्तुस्थिती वेगळीच आसा. पूण बडी मारपाक मिडिया दुर्बळ. सगळ्यांत उण्या प्रमाणांत भ्रश्टाचार चलपी राश्ट्रांच्या वळेरेंत डेन्मार्क पयल्या क्रमांकाचेर, जाल्यार फिनलॅंड आनी सिंगापूर दुसऱ्या क्रमांकाचेर आसात. मंगळारा (11 फेब्रुवारी) जाहीर केल्ल्या ट्रान्सपरन्सी इंटरनॅशनल अहवाला प्रमाण भारताचे एकंदर गूण 31, ते एकान देवन एकूण गूण 38 मेरेन पाविल्ल्यान भारत 2024 वर्साच्या भ्रश्टाचार धारणा निर्देशांकांत 180 देशांतल्यान 96 वे सुवातेर पावला.
तज्ञ आनी वेवसायीक लोकांच्या मतान, भौशीक वांठारांतल्या भ्रश्टाचाराच्या पातळे प्रमाण 180 देश आनी प्रदेशांची क्रमवारी करपी ह्या निर्देशांकांत शून्य ते 100 मेरेनचें प्रमाण वापरतात, जंय ‘शून्य’ हें खूब भ्रश्टाचाराचें आनी ‘100’ खूब नितळपणाचे प्रतिक आसा.
2024 वर्सा भारताचे गूण 38 जाल्यार 2023 वर्सा 39 आनी 2022 वर्सा 40. 2023 वर्सा भारताचो क्रमांक 93 आशिल्लो. शेजाऱ्यां मदीं पाकिस्तान (135) आनी श्रीलंका (121) जाल्यार बांगलादेशाची क्रमवारी आनीक सकयल 149 पावल्या. चीनाचो क्रमांक 76. संवसारांतल्या दरेका भागांत भ्रश्टाचार ही धोक्याची समस्या आसा, पूण जायत्या देशांनी बदल घडटात आनी सुधारणा येतात, अशें 2024 वर्साच्या वळेरेंतल्यान दिसून आयलें.
2012 वर्सा सावन 32 देशांनी भ्रश्टाचाराची पातळी खूब उणी केल्या. पूण ह्याच काळांत 148 देश थिरावल्ले वा आनीक वायट वटेन गेल्ल्यान अजून व्हड प्रमाणांत भ्रश्टाचार निर्मूलनाचें काम बाकी आसा.
संवसारीक सरासरी 43. ही सरासरी बरींच वर्सां थीर आसा, जाल्यार दोन तृतियांशा परस चड देशांनी 50 परस सकयल गूण मेळयल्यात. भ्रश्टाचाराक लागून काय वेळार जिवीत नश्ट जाता आनी मनीस हक्कांक आडमेळीं येतात अशा देशांनी अब्जांनी लोक रावतात. पूण जायते फावटी या भौसाक भ्रश्टाचार आपल्याक कसो बादता तेंय खबर आसना.
‘संवसारभरांतल्या व्हड संख्येन लोकांक संवसारीक हवामान तापविणेचे खर परिणाम भोगचे पडटात, कारण त्या देशांनी हरितगृह वायूचें उत्सर्जन कापपाक आनी दुबळ्या लोकसंख्येची राखण करपाक मजत करपाचो हेतू आशिल्ले निधीची गळटी वा गैरवापर जाता. त्याच वेळार व्हड प्रमाणार जावपी भ्रश्टाचार हवामान संकश्टाचेर उपाय काडपाचो हेतू आशिल्ल्या धोरणांक आडमेळीं हाडटा आनी पर्यावरणाचे लुकसाण जाता,’ अशें अहवालांत म्हणलां.
सनसनाटी करपी घोटाळ्यां भायर भ्रश्टाचार दिसपट्ट्या जिणेंत गरीब आनी वंचितांक चड दुखयता, लोकांचो व्यवस्थेवेलो विस्वास उणो करता.
हवामान बदल परीणाम कमी करपाच्या आनी अनुकूलनाच्या यत्नांक भ्रश्टाचारांतल्यान कडेक काडित जाल्यार ह्यो जिवीत वाचोवपी कार्यावळी चड प्रभावी जातल्यो आनी ताका लागून गरजेवंत लोकांक फायदो जातलो अशें तातूंत म्हणलां. “ह्या कांय देशांनी भ्रश्टाचार, पर्यावरण नाश आनी हेर गुन्यांवांतल्यान निर्माण जावपी बेकायदेशीर निधी आकर्शीत करपी अर्थीक केंद्रांय तयार जाल्यांत. भ्रश्टाचार निर्देशांक हें मेजना, पूण पाड्या पयशांनी भ्रश्टाचाराची व्हडली समस्या निर्माण जाता आनी ताचे हानीकारक परिणाम ह्या देशांच्या शिमे भायर खूब पयस मेरेन पावतात’ अशें तातूंत म्हणलां.
भ्रश्टाचाराच्या झुजांत लोक एकठांय आयल्यार राष्ट्राची प्रगती जातली, अशें मानतात. पण जायते फावटी अशे तरेन जावपी जनआंदोलनां राजकी वाटेन वचून आपलो मूळ हेत वगडायतात आनी थंडावतात. भ्रश्टाचार हो एक उदरगतीच्या झाडाक कीड कशी लागपी जागतीक धोको, जो उदरगतीक आडमेळीं हाडपा परसय खूब चड लुकसाण करता— तो लोकशाय उणी करप, अस्थिरताय वाडोवप तशेंच मनीस हक्कांच्या उल्लंघनाचें एक मुखेल कारण थारता. देखून आंतरराष्ट्रीय समुदायान आनी दरेका देशान भ्रश्टाचाराचेर इलाज करप हें पयलें आनी दीर्घकाळ प्राधान्य थारावचें पडटलें अशें अहवालांत म्हणलां.
“अधिकारवाद फाटीं धुकलपाक आनी शांतताय, मुक्त आनी टिकावू संवसार सुरक्षीत दवरपाक हें म्हत्वाचें. अंदूंच्या भ्रश्टाचार धारणा निर्देशांकांत उक्ते जाल्ल्या धोक्यांची प्रवृत्ती मतींत घेवन संवसारीक भ्रश्टाचाराचेर उपाय काडपा खातीर आतां ठोस कारवाय करपाची गरज आसा,” अशें अहवालांत म्हणला. खास करून विकसनशील देशांतल्या प्रशासनांतलो भ्रश्टाचार तरेकतरेवार आसता. नोकऱ्यो दिवपांत जावपी भ्रश्टाचार पात्र उमेदवारांक संदी न्हयकारतनाच प्रशासनांत अपात्र आनी अप्रामाणिक लोकांची भरती करता. सरकारी निधींत जावपी भ्रश्टाचार गरिबांच्या कल्याणाच्या निधीक गळती लायता. तेच परीन प्रकल्पांतल्या निधींत जावपी भ्रश्टाचार ते प्रकल्प रेंगाळत दवरता वा दुर्बळ करून चालीक लायता, तांचो खर्च वाडयता. म्हारगायेक बळगें दिता. शिक्षणाच्या मळार जावपी भ्रश्टाचार शिक्षणाचो दर्जो पेड्ड्यार करता.
ह्या साबार गजालींचो फटको गरीब आनी उपेक्षित घटकांक चड बसता. भ्रश्टाचार एकूण समाजाची नैतिकता घसरावन वडोवन भौशीक जीण इबाडून वडयता. देखून ताचेर कायम नदर आनी उपाय जाय. प्रशासनांत माहिती हक्क सारख्या कायद्यान पारदर्शकता हाडप, भ्रश्टाचाराच्या कागाळीं आड सरकारी हस्तक्षेपा भायल्यो यंत्रणा चालीक लावप, कडक ख्यास्त आनी विलंबा बगर न्यायदान अशे उपाय ताचेर सामके गरजेचे. हें जातलें जाल्यार जागरूक जनता आनी निःपक्षपाती, समाजीक लागणुकेचीं प्रसार माध्यमांय गरजेचीं.
भ्रश्टाचारा आड समाजात फावो ती जागृताय नाशिल्ल्यान ताचे आड तिटकारो आसना. उरफाटे लोक भ्रश्टाचाऱ्यांक प्रतिश्ठा दितात. भौसाक सरकारी यंत्रणा, व्यवस्थे विशीं जाण नाशिल्ल्यान ताकां आडवाटेन पयशे घेवन काम करपी मनीस बरे कशे दिसतात. तांकांच लागून वेळचे वेळार आनी उजू मार्गान कामां जायनात हें तांकां समजना. प्रसार माध्यमांनी अशें जनमत तयार करपाक वावरूंक जाय.
भ्रश्टाचारा आड देश पावंडयार लोकपाल, राज्य पावंडयार लोकायुक्त सारक्यो कडक यंत्रणा जाय म्हणून आंदोलना जाय. आयज सगळे सुस्त आसात. म्हायती हक्क कायदो दिसपट्टो दुर्बळ जायत आसा. कोणाक पडलां? केंद्र -राज्यांतल्यो दक्षता यंत्रणा जाग लेगीत करीनात. कॅग केंद्रीय यंत्रणा केंद्रांत आनी राज्यांत एकवेळ भ्रश्टाचार उक्ताडार हाडी. आयज तांचे अहवाल खंय गुड्ड्याक मारतात कोणाक खबर आसना.
हालींच एका भ्रश्टाचार उक्ताडार हाडपी ‘जागल्या पत्रकारा’ची उत्तरेंत हत्त्या जाली. अशा मनशांक राखण जाय. अशें पत्रकार उणावत चल्ल्यात, कारण तांच्या फाटल्यान उबी रावपी प्रसार माध्यमां आपलीं कर्तृव्यां विसरत चल्ल्यांत. समाज निश्तेज जाला.
भुरगीं घरांतल्या मनशां कडल्यान देखी शिकतात. भ्रश्टाचारा आड वागण्यांतले धडे घरातल्याना जाय. चारित्र्यवान नागरिक जावपाक शिक्षण अभ्यासक्रमांतय ते धडे जाय. अशें जो मेरेन घडचें ना ते मेरेन भ्रश्टाचार शिश्टाचार म्हणुन मिरयतलो. भ्रश्टाचार वळेरी गंभीरपणान घेतलो कोण!
प्रकाश वामन कामत
9422443093
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
