भांगरभूंय | प्रतिनिधी
सप्त म्हणल्यार सात. माघ ह्या हिंदू म्हयन्याचो सातवो दीस म्हणल्यार रथसप्तम. माघ म्हयनो लागता लागता वसंत रुतुची सुलूस लागता. थंडायेचे दीस सोंपतात म्हूण वातावरण शिटकावणी दिता. रथसप्तम सुर्य देवाची परब. हे परबेक माघ सप्तमी अशेंय म्हणटात. ह्या दिसा सूर्य देवान अख्ख्या ब्रम्हांडांक आपल्या उजवाडान तेजोमय केलें म्हूण पुराणांत नोंद मेळटा वा ह्या दिसा सूर्य देवाचो जल्म जालो म्हूण कळटा. सूर्य देवाचो जल्मादीस म्हूण ह्या दिसा सुर्यजयंती अशेंय म्हणटात. रथसप्तक सूर्य देवा कडेन संबंद आशिल्ल्यान हे परबेक सुर्याची उपासना करतात आनी ताका लागून हाक सौर्यव्रत अशेंय म्हणटात.
चड करून रथसप्तम वा रथसप्तमी जानेवारी वा फेब्रुवारी म्हयन्यांत येता. सगल्या भारतांत हो सण उल्हासान मनयतात. खगोल शास्त्रांत काळ मेजपाचो कालविधी हेच तिथीक सुरवात जाली म्हणटात. ह्याच दिसा सूर्य देवाक सगल्या ब्रम्हांडाचो संचार करपाक सात घोडे आशिल्लो रथ मेळ्ळो म्हूण हे परबेक रथसप्तमी म्हणटात. ह्या दिसा सूर्य देव रतस्थ जाता. सुर्याचे सात घोड्यांचो संदर्भ सुमानाचे सात दीस आनी इंद्रधोणवाचे सात रंग दर्शयतात. बारा चाकां बारा राशी दर्शयतात. ह्या बारा राशींचें प्रतीक म्हूण देवा फुडल्यान बारा तरांच्या कड्डणाच्यो राशी मांडून तांची पुजा करतात.
सुर्याच्या रथांत सूर्य लोक, नक्षत्र लोक, ग्रहलोक, भुवलोक, नागलोक, स्वर्गलोक आनी शिवलोक ह्या सात लोकांनी भ्रमण करपाची तांक आसता म्हूण मानतात.
वेदांत सुर्याक ह्या सगल्या विश्वाचो आत्मो म्हूण उपमा दिल्या. सुर्या बगर जग चिंतप म्हळ्यार ती एक अशक्य गजाल. सुर्याक लागून जगांतलो दर एक जीव आसा. सुर्याक लागून पावस पडटा. शेतां-भाटां, न्हंयो, दर्या, झरे, धबधबे , झाडां-पेडां, रानां-वनां, फुलां-फळां हें सगले सुर्याचेर अवलंबून आसता. खूब प्राचीन काळांतल्यान हिंदू संस्कृतीन दिसाची सुरवात सुर्याक नमन करून जाता. सुर्याक आदित्य अशेंय म्हणटात. सुर्याचो वास मळब. मळब म्हणल्यार अदिती आनी ते खातीर सूर्य म्हणल्यार अदितीचो पूत म्हूण सूर्य आदित्य.
सदच्या परबां भशेन हेवूय परबेक सोवळे धरून लोक ही परब मनयतात. सकाळीं न्हावन धुंवन पूर्व वटेन सुर्याक दिवो दाखोवन उदकाचें आयदन (कळस) वयर धरून उदक अर्पण करतात. हाक अर्ध्य दिवप म्हणटात. घराच्या आंगणांत वा पाटार रथाची रांगोळी काडटात. कांय कडेन रक्तचंदन वापरून सूर्य देवाच्या रथाची आनी ताचो रथाचो सारथी अरूण लेगीत काडटात. रथसप्तमीक सुर्याच्या उपासने वांगडा रथाचें पुजन करतात. सूर्य देवाच्या रथाचो सारथी अरूण एक चक्षू (एकूच दोळो). एक दोळो आशिल्ल्यान तो एकाच दोळ्यान पळोवंक शकता. एकत्वा कडेन वचप आनी कसलेय परिस्थितींत बरे तरेन सेवा करप हो गूण अरूणा कडच्यान शिकपाक मेळटा.
ह्या दिसा आंगणांत तुळशी कडेन तीन फातर मांडून चूल करतात, आनी शेण थापून केल्ल्याे शेणीं वापरून उजो घालतात. फक्त शेणीच्या उज्याचेर एका आयदनांत दूद तापयता आनी दूद तापून वतसर तापयतात. ह्या चुलीची मांडावळ अशे तरेन करतात की दूद तापून रकता तेन्ना तें व्हांवून पुर्वचे दिकेन व्हांवून वता. आयदनाक लागिल्लें दूद प्रसाद म्हूण खातात आनी चुलींत पडिल्लें दूद अग्निदेवाक समर्पीत जालें म्हण मानतात. गोंयांत कांय कडेन दुदाच्या जाग्यार पायस करतात आनी प्रसाद म्हूण सुर्याक दाखयतात.
मनशान कसलेंय पाप केलां म्हूण जाणीव आसा जाल्यार ह्या दिसा दान धर्म केल्यार कांय प्रमाणांत पापां धुंवून वतात म्हूण समजतात.
‘आरोग्यंभास्करात् इच्छेत्’- म्हणजें सुर्या कडल्यान बऱ्या आरोग्याची कामना करपाक शास्त्र सांगता. सुर्याच्या किरणांनी असंख्य रोग प्रतिकार शक्त आसता. रथसप्तमीक सुर्यनमस्कार घालून सूर्य देवाक वंदन करपाची प्रथाय आसा. सदांच सकाळीं उठना फुडें सुर्यनमस्कार, सुर्यदर्शन आनी गायत्री मंत्राचो जप करीत जाल्यार सुर्याची सदांच कृपा उरता.
प्रिता परब
9921382375
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
