भांगरभूंय | प्रतिनिधी
शाळा समाजान, समाजाचे उदरगती खातीर निर्माण केल्लें एक संस्कार केंद्र आसा. शाळेंत वचून भुरग्यान शिक्षण घेवंक जाय. ताचेर शिक्षणाचे फावो ते संस्कार जावंक जाय. भुरग्याक शिक्षणा खातीर शाळा ही घरा उपरांत सगल्यांत सुरक्षीत अशी सुवात. पूण, आयज…. हीच सुवात असुरक्षिततायेची भावना निर्माण करता अशेंच पावला कणकणीं येवजपाक लागलां.
शाळेंतल्या दरेक विद्यार्थ्याची सुरक्षा ही शाळेची नैतीक जापसालकी आसा. ते जापसालके खातीर शाळा प्रशासनान चड भर दिवंक जाय. ते खातीर शाळेचे वेवस्थापक, शिक्षक आनी शिक्षकेतर वर्ग हांच्या समन्वयाचो त्रिकोण सादून येवंक जाय. ह्या त्रिकोणांतल्यान विद्यार्थी सुरक्षीत उरता. ताचे जिणेची बुन्याद घटमूट उरूंक पावता. देखूनच त्रिकोणांतल्या तिनय घटकांनी आपआपले सुवातेर आपआपले लागणुकेक बरे तरेन पाळो दिवंक जाय. ह्या विशयाची परवड करपा फाटलें कारण इतलेंच कीं…. आयचे परिस्थिंतींत शाळा सुरक्षीत उरूंक ना. शेंत पुरुशेंत न्हय. तरी, एक बाय एक फूट अशा आकाराच्या निवळ धव्या कागदार खंय मदेकाक एका काळ्या तिथाच्या निबान एक टींब काडलें आनी पळयतल्यांक विचारलें खंय ह्या कागदार तुमकां कितें दिसता? जाप दिवपी चडशा जाणांनी मदेकाक काळो तिबको दिसता अशीच जाप दिली. 99 टक्के धवें आशिल्लें कागद धवेंच दिसता अशें कोणे सांगलें ना तीच गत शाळेच्या सुरक्षितताये विशीं जाल्या.
फाटल्या धा वर्सांत, आमच्या राज्यांत शिरोडें, पिळयें, उसगांव, कुट्टी, वास्को तशेंच हालींच्या दोन म्हयन्यांत गोंयांत कांय सुवातांनी जाल्ल्या भुरग्यां वयलीं आगळीकेचीं प्रकरणां आमकां कितें सांगतात? कितें शिटकायतात?
समाजांत बदल घडोवन कोण हाडपी आसत जाल्यार ती एकूच व्यक्ती, आनी ती म्हळ्यार, फक्त आनी फक्त शिक्षकच. शिक्षणाच्या प्रभावी माध्यमांतल्यान तो घडटा आनी शिक्षणा वरवीं आपणाचेर जाल्ल्या संस्कारां वरवीं तो समाजाक, देशाक घडयता. शिक्षक जावप हें सादें काम न्हय. दिसता तितलें तें सोंपेंय काम न्हय. पूण आमी तांची व्याख्याच बदलून उडयल्या. म्हळ्यार आमी ते विशींचो एक वेगळोच समज आमच्या सुवार्था खातीर करून घेतला अशें म्हणल्यार अतिताय जावची ना, गैरय थारचें ना.
भुरगीं बारावे उपरांत पदवी मेळयतात. उपरांत, ‘चड रेस्ट, चड सेलरी’ मेळपी नोकरी म्हळ्यार ‘शिक्षकी पेशा’ अशे तरेचो समज बाळगून बीएड चें प्रशिक्षण घेता आनी शाळेचे गरजे प्रमाण आपली देणगी दीत ‘पोटाक’ लागतात. हांगासरच…. शिक्षणदानाचें कार्य ही ‘सेवा’ उरनासतना वेगळें रुप घडये, ‘नोकरी’, ‘धंदो’ वा ‘भोगावळी’ चें, आंगलें घालून मुखार मिरयता, अशेंच कितें तरी भासूंक लागता. हे प्रक्रियेची परंपरा आयजवेर चालू आसा. ती केन्ना बदलत हें सांगू येना. कारण ती गरजेंत पुरायपणान भरसल्या. घडये हेच परिस्थितीक लागून शिक्षणान वेगळें रुप घेतलां जावये. राष्ट्र उबारणेचो वावर तातूंतल्यान घडटा अशें दिसना. त्याग, समर्पण, तळमळ, जिद्द, हावेस, उत्फर्कें नकळटां आपसूक खुंटयाळेक हुमकळावन लायतात आनी, तेदेवेळार एक सत नदरेक घश्टून वता. शाळा ह्यो देश निर्मणेचीं केंद्रां थारतात अशें उरना. ही गजाल सगल्या शाळांचें बाबतींत घडटा अशें ना. खूबशो शाळा बरे तरेन चलतात. पूण तातूंत लेगीत खंय तरी, कितें तरी उणें आसा हें ती ती वेळ येतकच जाणवूंक लागता.
पाठ्य पुस्तकांतल्या धड्या विशीं शिकवण दिवप इतलेंच शिक्षकांचें काम न्हय. तें दितना त्या भुरग्यांच्या आंगांत जाणून घेवपाची आशिल्लीं तांक, तांच्यातल्या सुप्त कलागुणांची कशी वाड करप, ते विशीं च्या तंत्रांचोय शिक्षकांक अभ्यास आसचो पडटा. ते नदरेन विचार आनी वावर करपाक घडये शिक्षकांक सांजवेळचो ‘आदेस’ मेकळीक दिल्ली आसत. पूण, तशें शंबर टक्के घडटा व्हय शाळांनी? दुबळ्या विद्यार्थ्यांक घेवन बसप जाता व्हय? कांय सकाळची असेंब्ली सोंपली कीं वर्गांत शिकवणेक सुरवात करचे पयलीं त्या विद्यार्थ्यांक वर्गा भायर घालून शिकवण दिवप योग्य? कांय, सप्तकांत एकदां, दोनदां तांकां आपोवन कितें तरी बरोवपाक लावप आनी आमी असल्या भुरग्यां खातीर ‘अशें अशें करता’… अशें सांगत मिरयत रावप?…. (हें कोणाचे सांगणेन बरयना, प्रत्यक्ष पुरस्कार प्राप्त घेतिल्ल्यांक पळयल्यात) जर शिक्षक भुरग्याचें शिकवणेंत गुल्ल उरलो जाल्यार भुरग्यांक अशे तरेन शिकवणेक तयार करप, तांच्यातली सृजनताय कशी वाडीक लावप, स्वावलंबी नागरीक कशें घडोवप, हें संबंदान तांकां तळमळ लागतली. भुरग्या विशींची आपुलकाय, माया वाडीक लागतली. तें करीत आसतना शिक्षकाचे ‘विकृती’ क उमाळो येवंक पावचो ना. तांकां ती संदूच मेळची ना. आनी, ‘रितें वेळेंत सैतानाचें राज्य’ धुमशेणां काडूंक पावचें ना….
भुरगीं शिक्षकाक आवय बापाय परसय व्हड, आनी श्रेश्ठ मानतात. तांच्या भोळेपणाचो, भावार्थाचो, अज्ञानाचो लाव शिक्षकान घेवचो न्हय. भुरग्यांचे कुडींत जावपी सैमीक बदल शिक्षकांचे नदरे मुखार घडटात, तेदेवेळार तांणी शाळेंत तांचें ‘पालक’ जावन तांचें वाडीक मायेची सावळी दिवची, अज्ञानी पालकांक गिन्यान दिवचें. हें ‘ईश्वरीय काम’ नशिबानच म्हज्या वांट्याक आयलां अशें मानून, ते खातीर ‘हांव भागिवंत’ अशें म्हणून देवाचे उपकार मानूंक जाय. भुरग्यांची ही सेवा तशीच शिकवण, इतली म्हान सेवा आसा. शिक्षकाचे दरेक कृतींक, उतरांक, वागणुकेक अर्थ आसता. तातूंत ‘विकृती’, ‘आपसुवार्थ’, ‘फटींगपणा’ केन्नाच येवचीं न्हय.
शाळेच्या आवांठांत, जें कितें घडटा, ताका पुरायपणान शाळा जापसालदार थारता. शाळा वेवस्थापनाची तितलीच मोठी जापसालदारकी भुरग्यांचे सुरक्षीततायेंत आसता. कसलींय प्रकरणां घडल्यार वेवस्थापनान तटस्थपणान, चवकशी करून खरांतली खर ख्यास्त दोशींक दिवंक जाय. सान भुरग्याचेर आगळीक करपी मनीस ‘व्हड गुन्यांवकार’ थारता. देशाच्या फुडाराक बादा हाडपी ‘देशद्रोही’ थारता. देखूनच एकल्याक खर ख्यास्त दितकच दुसरो ‘तें कर्म’ करपाक मुखार सरचो ना.
विद्यार्थी हो शाळेचो ‘अळंकार’ आसा. ताचे वरवीं शाळेची सोबाय वाडटा. नकळटां, गांवची उदरगत जाता. गांवां वरवीं राज्य आनी राज्यां वरवीं देशाची जावंक पावता. ते उदरगतीक हातभार लागप हें दर एकल्या शिक्षकाचें भाग्य.
निमाणें…
शाळा मनशां खातीर सगल्यांत पवित्र आनी पर्जळीत फुडारा खातीरची पवित्र सुवात आसा. देखून तें पावित्र्य राखपाक आयएएस अधिकाऱ्यांच्यो देश सेवे खातीर जश्यो मुलाखती घेतात ते तरेन शिक्षकांच्यो घेवन तांकां नियुक्त केल्यार…?
कशें?
उल्हास यशवंत नायक
8010061867
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
