दसरो : एकचाराची परब

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सगले लोक एकठांय येवन हो दीस उमेदीन मनयतात. जात- पात विसरून सगळे खेळीमेळीन वावुरतना दिश्टी पडटात.

घरा मुखार आशिल्ल्या आंगणांतल्या सोबीत तुळशीच्या पेडाक रंग मारून नवरात्रांच्या पयल्या दिसा पसून तिका हळद- कुकूम, फुलां घालपाची, पूजा करपाची पद्दत गोंयच्या जायत्या घरांनी आसा. दर दिसा तुळशीक रंगीबेरंगी फुलांची लांब माळ घालपाची परंपराय आसा. नवरात्रां आनी फुलांच्या माळांचें अतुट अशें नातें.

अश्विनाच्या धाव्या दिसा म्हणजे शुद्ध दशमीक दसरो वा विजयादशमी मनयतात. हो दीस देवी कडेन संबंदीत आसा. ह्या दिसा दुर्गादेवीन महिषासुरा कडेन णव दीस चलिल्लें झूज सोंपोवन ताचो वध केल्लो. दसरो हो साडेतीन म्हूर्तां मदलो एक मानतात. हे दीस जायतीं दुकानां, उद्देग सुरू करतात. नव्यो गाडयो घेतात. 

हिंदु घरांनी दसरो मनयतात. घरांत देवाची साग्रसंगीत पुजा करतात. ल्हान भुरगीं चोपडी, पुस्तकांची पुजा करतात. करवत, तागडी, मापां, चाकू, सुरी, कोयत्याची पुजा करपाची पद्दत आसा. गाडयेचीय पुजा करतात. सगळें घर रोजांच्या माळांनी सजयतात. मागीर गोडधोड शिवराक जीनस करून देवाक निवेद्य दाखयतात आनी घरचीं सगलीं कावळ्याक वाडी दवरले उपरांत केळीच्या पानांचेर एकठांय बसून जेवतात. 

गोंयांतल्या भोवतेक देवळांनी पालखी उत्सव मनयतात. नवरात्रांच्या णव दीस देवळांनी भांगरां, शिंगरां घालून देवीक सजयतात. दसऱ्या दीस शिमे मेरेन पालखी मिरवणूक काडटात. हजारांनी भावीक टाळ, मृदंग वाजयत, गजर करीत पालखे वांगडा वतात. थारिल्ल्या जाग्यार पालखी दवरून लोक आपटो, शमीचीं पानां एकमेकांक भांगर म्हूण दितात. ताका भांगर दिवप, घेवप म्हणटात. 

एकंदरीत दसरो ही परब प्रेरणा दिवपी. वायटाचेर बऱ्याचें, असत्याचेर सत्याचें, अन्यायाचेर न्यायाचें जैत मनोवपाचो हो दीस. ह्या दिसा नवें घर घेवप, कसलेच शुभकार्य करप, गाडी घेवप बरें. सगले लोक एकठांय येवन हो दीस उमेदीन मनयतात. जात- पात विसरून सगळे खेळीमेळीन वावुरतना दिश्टी पडटात. कसलोय उत्सव एकमेकां वांगडां, हातांत हात घालून मनयलो जाल्यार मजा येता. मनांत आनंदाचीं ल्हारां उफेतात. सगल्यांक फाल्यां शेनवारा जावपी दसऱ्याचीं  परबीं. 

– सिद्धी तिळवे