गांधीजीलीं इकरा व्रतां

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भावंडांनो,
ह्या सप्तकांत बुधवारा 2 ऑक्टोबराक आमच्या देशाचे राश्ट्रपिता महात्मा गांधी हांची जंयती आमी व्हडा उमेदीन देशभर मनयतले. 24 वर्साचे पिरायेचेर दक्षिण आफ्रिकेंत हिंदू लोकांक गुन्यांवकारां भशेन वागोवपी जुल्मा गोऱ्या राजकर्त्यां आड लडो दिवपी गांधीजीन गोखल्यांच्या सांगण्या वेल्यान देशभराची भोवंडी केली. सामान्य मनशाचें दूख, दळदीर पळोवन राश्ट्र सेवे खातीर ओंपून घेतलें, रौलट एक्टा आड वावुरतना हरताळ, उपास केले, सरकारा आडच्या कारवायां खातीर बंदखण भोगली. तरी खादी प्रासार राश्ट्रीय शिक्षण, शेती, हरिजनांचो उद्धार, सैमोपचार, प्रार्थना, नितळसाण, ग्रामोद्योग, गोरवां पालन, कुश्ठ सेवा करपाचें ताणीं सोडलें ना. सर्वोदय तत्वाचेर सावरमती आश्रम सुरू करून स्वावलंबी, सेवामय, त्यागी जीण ते जियेले. चरख्याचो प्रसार, सत्य, अहिंसेचेर ताणी निश्ठा राखली. चले जाव ची घोशणा दिवन करेंगे या मरेंगे हो नवो मंत्र तांणी भापरियांक तिलो. अशा ह्या म्हान म्हात्म्याची म्हळ्यारच गांधीजींच्या कार्याची जाण, म्हायती तुमकां अभ्यासांतल्यान मेळ्ळ्याच. गांधीजींनी देशाची सेवा करतना जीं अकरा व्रतां आपले जिणेंत आपणायलीं, जांकां लागून तांचे आश्रम हे देवळाच्या रुपान लोकांक भावले. गांधीजींचे जयंती निमतान ह्या अकरा व्रतांची थोडीशी म्हायती दिवपाचो हांव यत्न करतां. भावंडांनो ताणीं आपणायिल्लीं इकरा व्रतां अशीं आसात.
सत्य
सामान्य मनशान जिणे वेव्हारांत केन्नाच फट उलोवचें न्हय. फटिंगपणा केन्ना आचरणांतय हाडचीं न्हय, इतलोच सत्याचो अर्थ न्हय तर सत म्हळ्यार देव, परमेश्वर. ताचे बदला ह्या संवसारांत कांयच ना.
अहिंसा
खंयच्याच जनावराची हत्या करप ना, इतलोच अर्थ हें व्रत पाळपांत आसा अशें न्हय. अहिंसा म्हळ्यार बारिकांतल्या बारीक सुक्ष्म जिवा सावन मनशाच्या जिवा मेरेन सगळ्या जिवां विशीं समान भावना आसप. ह्या व्रताचो पालनकर्तो दुसऱ्यांचेर, व्हड अन्याय करतल्यांचेर लेगीत तिडक, राग उक्तावचो ना तर ताचे विशीं काळजांत माया मोग बाळगितलो, ताचें बरें येवजितलो आनी बरेंच करतलो
ब्रह्मचर्य
ब्रह्मचर्य पाळिना जाल्यार वयल्या व्रतांचें पालन करप अशक्य. ब्रह्मचारी कोणाय बायलांचेर, दादल्यांचेर वायट नदर दवरचो ना तर मनानय केन्नाच ते तरेचें वा विशयाचें चिंतन, सेवन करचो ना.
आस्वाद
मनशान जो मेरेन जिबेच्या रुचींचेर जैत जोडले ना तो मेरेन ब्रह्मचर्याचें पालन खूब कठीण आसा असो अणभव येतकच आस्वाद हें नवें व्रत लेखपाक आयलें. जेवण खाण हें फकत कुडीचे गरजे नुसार आसता. मजे खातीर न्हय हें मतींत घेवपाची भोव गरज आसा. ते खातीर तें एक वखदच अशें मानून संयमपुर्वक घेवपांत ताची खरी गरज आसा.
अस्तेय
दुसऱ्याची वस्त ताचे मान्यताये बगर घेवप हो अन्याय. जी वस्त आमकां ज्या उपेगा खातीर, ज्या वेळा खातीर फावो जाल्या तितलोच उपेग, तितलोच वेळ ती वापरप, ना जाल्यार तिची चोरी केल्ले भशेन तें थारतलें.
अपरीग्रह (असंग्रह)
आपणाक गरज नासतना कोणालीय वस्त घेवप हें जितलें अयोग्य तशेंच ती आपणा रडेन बाळगुवप अयोग्य. देखून जाची आमकां गरज ना, ताचो संग्रह करप बरोबर न्हय. मनशान ह्या व्रताक धरून आपलें जिणें सादेंच दवरचें.
कश्ट वा श्रम करप
जांचे हात पांय चलतात त्या दरेक बायल वा दादल्यान आपलें सदचें काम जितले पटीन तें आपले कडेन जाता तितले पटीन तें करचें. दुसऱ्या कडल्यान आपली सेवा करून घेवची न्हय.
स्वदेशी
मनीस स्वताच्या शेजाऱ्यां-पाजाऱ्यांची सेवा करूनय जगाची सेवा करता हेच भावनेक स्वदेशी म्हणटात. स्वदेशीची भावना चालीक लायल्यार जगांत बरी वेवस्था नांदूक शकता.
निर्भयता
सगळें कडेन भंयाचें वातावरण फांकिल्लें आसा. देखून निर्भयता आपल्या आंगात आसूंक जाय. दरेक मनशान निर्भय रावूंक जाय, अशें हें व्रत सांगता.
अस्पृश्यता निवारण
अस्पृश्य मानपी मनशाक हेर जातींच्या वांगडा समान लेखूंक जाय तेन्नाच तो मनीसपणाचो खरो धर्म थारतलो अशें मानलां.
भावंडांनो, गांधी जयंतीच्या निमतान हीं व्रतां तुमचे मतींत आसुंदी. आयचे परिस्थितींत तांचो अभ्यास करात आनी आचरणांत हाडपाचो यत्न करात आं ? करतलीं न्हय? वालोर!
उल्हासभाई