भांगरभूंय | प्रतिनिधी
गौरांग दयानंद नायक ह्या शेळवण- कुडचड्यांच्या युवा कलाकारान अंदुं वर्सा तांच्या घरांत चवथीक रानांतल्या प्राचीनस्वरूपी पोरण्या अश्या देवळांतल्या सैमीक गणपतीची मुर्त आनी देखाव साकारिल्लो. कलात्मक कल्पनेक प्रत्यक्षांत हाडटना रानांतले पोरणें मोडून पडिल्ल्या देवळांचें सैमीक प्रतिरूप तांणी दाखयल्लें. तशेंच तांणी पुजेक लायिल्ली हतयाचें मुख आशिल्ली गणपतीची मुर्त स्वता तयार केल्या हें विशेश. ह्या सगल्यांक लागून देखाव पळोवपाक पुरायपणान जिवंत दिसता आनी अचकीत पळोवप्यांचें ध्यान थंय केंन्द्रीत करून घेता. कलाकार गौरांग बाब हांणी ह्या देखाव्या वरवीं आमचें सैमीक आनी पोरणे दायज राखपाचो एकतरेचो संदेश आमचे मेरेन पावयला. आमचीं देवळां हीं आमचीं पोरणी अद्वितीय कलाकृती आशिल्ल्याची देख लेगीत तातूंतल्यान गावता.
गणपती हो चौसश्ट कलांचो अधिपती अशें म्हणटात. तर आमच्या पुराय देशांत आनी तातूंतलें तातूंत गोंयच्या ग्रामीण वाठारांत तशेंच रानांनी अशीं पोरणीं देवळां आसात जांची रचना पळयत जाल्यार आमकां तीं कितली कलात्मक आनी समृद्ध आसात तें कळटा. आयज अश्या ह्या देवळां कडेन आडनदर जाल्ल्यान तीं तांच्या पोरण्या बांदावळीचे अवशेश घेवन मोडक्या रूपांत आमकां पळोवंक गावता. पूण जरीय हीं देवळां मोडकीं आसलीं तरीय तीं बांदतना तातूंत कलाकारान ओंपिल्ली एक वेगळीच जिवीत कृती आशिल्ली अणभवूंक मेळटा, जी उतरांनी सांगप कठीण. सामकें अशेंच रानांतल्या ह्या देवळांचे जिवंत स्वरूप आपल्या सैमीक रचनेंतल्यान कलाकार गौरांग हांणी रचलां. तांचो हो जंगलांतलो देखाव सैमाचे रूप दाखयताच, पूण ताचेच वांगडा तो पुरायपणान सैमीक म्हळ्यारूच ‘इको फ्रेंडली’ आसा हेंवूय तांच्या देखावाचे एक लक्षवेधी खाशेलपण थारता.
इको फ्रेंडली स्वरूपाचो हो देखाव करपाक कलाकारान कागद, कागदाचो पुठ्ठो, चिरे, माती, लाकूड हांचो मुखेलपणान वापर केला. जाता तितको पर्यावरणपूरक असो देखाव आसचो असो विचार करून ताची रचना तांणी केल्यात. पयलीं तांणी विचार केल्लो जंगल करप आनी तातूंत जंगलांतलो गणपती दाखोवप. पूण उपरांत तांचें हे कल्पनेक जोड गावली तीं तांच्या हंपी हांगा जाल्ल्या भोंवडेंतल्यान. थंयसर तांणी पडीक पडिल्ली पोरणीं अशीं देवळां आनी आकृत्यो पळयल्यो. त्यो पळयल्या उपरांत फुडें तांची कल्पना गोंयच्या रानांतल्या पोरण्या पडीक पडिल्ल्या देवळां कडेन येवन जुळ्ळी. आनी ह्याच सगल्यांच्या एकवटांतल्यान तांच्या कलात्मक कल्पनेक आकार गावलो. तांणी केल्लो रानांतल्या मोडक्या देवळाचो देखाव हो हंपीच्या देवळांच्या बांदावळीचो ताचेर प्रभाव पडिल्ल्याचें दाखयता. कारण देखाव्याचो वयलो भाग पळयत जाल्यार तातूंत हंपीच्या देवळांतल्या बांदावळी कडेन साम्य आशिल्ल्याचें दिसता. आमचीं हीच खरी पोरणी संपद.
‘पोरणें तें भांगराळें’ अश्या आशयाची एक फामाद म्हण इंग्लीश भाशेंत आसा. तीं पुरायपणान ह्या मोडक्या पोरण्या देवळांचो देखाव पळयतगीर थंय सामकी लागता हें स्पश्ट जाता. हेंच पोरणे रूप आनी जंगलांतलो सैम दाखोवपाक कलाकारान बारीकसाणीन केल्लो वावर हो तोखणाय करपा सारको. चिरो, माती हांचो योग्यतायेन वापर करताना खंयच कृत्रिम गजालींचो वा पर्यावरणाक इबाडपी वस्तूंचो वापर जावंचो न्हय म्हूण तांणी बरें तरेन काळजी घेतल्या. तांकां ह्या वावरांत घरच्यांचो खूब मोठो आदार गावला. तांचो भाव, बापूय, आई आनी घरचीं सगलीं मेळून हो देखाव केल्ल्याचो तें मुजरत सांगतात.
कलाकार गौरांगबाब हांणी चवथीक तांच्या रचने वरवी फकत सैम न्हय जाल्यार आमचें देवळांचे पोरणे दायज आमचें मुखार कलात्मकतायेन हाडलां. फकत प्रशासनान न्हय जाल्यार तरणाटे पिळगेनूय आमच्या अश्या पोरण्या दायजाक सांबळूंक हातभार लावंक जाय असो संदेश तांणी दिला. सैम आनी पोरणी देवळां सांबाळटाना तांचे संकलन, संवर्धन तशेंच संगोपन जावपाची आयज गरज आसा. गौरांग हे फाटली चारेक वर्सां तांचो देखाव करून सर्तींत इनामांय जोडटात. अंदू चवथीक आनीक एक खाशेली गजाल म्हळ्यार तांणी गणपतीची पुजेक लावपी मुर्त स्वता केल्या. गजमुख स्वरूपांतली हीं गणपतीची मुर्त. देखून जीव, जनावरां हातूंतूय देव आसा. ताका लागून तांकां मारप आनी आपल्या सुवार्था खातीर तांचो वायट उपेग करप मनशान थांबोवंक जाय असोय विचार तांची गजमुख मुर्त समाजांत रूजवणाक हाडटा. गौरांग बाब हांणी केल्ल्या कवतूकान भरिल्ल्या अश्या वावरा खातीर तांकां आमचें मानान नमन! कलेची तांची साधना अशीच समृद्धतायेन, येसस्वीपणान फळादीक जावं अशें त्या सुमुखा कडेन मागणें.
गौरांग गोकुळदास नायक
8975081363
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
