भांगरभूंय | प्रतिनिधी
(कारण एक तर मनाची तशी तयारी जाल्ली आनी दुसरी गजाल म्हळ्यार तरनाटी पिराय आशिल्ल्यान उर्बा आसली….. आतां मुखार…)
ह्या तेंपार आमकां प्रत्येकाक 150 रुपये पगार मेळतालो. रावप, जेवप- खावप हें प्रकल्पांतच जातालें आनी खर्च करपाक कांय कारण नाशिल्ल्यान ते पयशे चडच आसले. तेन्ना आयचे तुळेन लोकय कमी आशिल्ल्यान आमची रांदचीकुड एकच आसली. ती फुडेंय तशीच उल्ली. जण एकट्याची खावपाची आवड आसली, पूण ती पुरवण करप शक्य नासलें. ताका लागून आमचो मध्य प्रदेशाचो रांदपी जें जेवण करता तें आमी दोळे धांपून जेवप, हें पथ्य आमी सगल्यांनी दिस्तादिस्त पाळ्ळें. सामकें मीठ नासलें तरी कांय उलोवप ना. प्रकल्पांतले सगळेच जाण ह्या वा त्या कामांत आशिल्ल्यान जेवणाकुडींत एकठांय जेवप बरें जातालें. ताका लागून सकाळीं 8 क नास्तो, दनपारां 12 क आनी रातचें 7- 8 क जेवण, ही पद्धत सदांच दवल्ली. केन्नाय कोण आपल्या घरांत कितेंय करतालो. हरशीं आमी, सोयरे– सगल्यांचें जेवण एकाच जाग्यार.
एके वटेन एकमेकांक अशें बांदून दवरपाचो आनी नातें तयार करपाचो येत्न चालू आसतनाच कांय प्रस्नय निर्माण जाताले. आपल्या मनशां कडलो संबंद तोडून पयस रानांत येवन रावपाचो आमकां सगल्यांक हो पयलोच अणभव आसलो. अशा अणभवांतल्यान वतना जण एकल्याक एकसुरेपणाक सामकार वच्चेंच पडटा. आमी सगळेच आपापलीं कुटुंबां सोडून हांगां नवें घर करूंक आयिल्ले तरी आशीकुशीचें वातावरण संवयेचें जावप, ही सोपी गजाल नासली. म्हाका खोपींत रावपाची संवय आसली, जिवाणीं- विंचवांची संवय आसली, कश्टांचीय संवय आसली पूण आशीकुशीक मनशां नासतना रावपाची अजिबात संवय नासली. बाकीच्यांक तर हें सगळेंच वेगळें वातावरण. त्या खातीर ह्या विपरीत परिस्थिती कडेन जुळोवन घेवपाक वेळ लागतालो.
दुसरी गजाल म्हळ्यार म्हजे सगळेच वांगडी म्हजेच पिरायेचे आसले. एकाच ध्येयाच्या भारार एकठांय जाल्ले पूण केन्ना केन्ना आमचेय मतभेद जाताले. असल्या वेळार मन कोणा कडेन मेकळें करप, सल्लो कोणाकडेन मागप, असो प्रस्न पडटालो. ही स्थिती फकत म्हजीच न्ही, सगल्यांचीच आसली. आयुश्याची सुरवात करपाच्या पिरायेचेर आमी सगळेच आपापल्या घराब्या कडल्यान खूब पयस आयिल्ले. थंय आमकां आमचें कुटुंबीय मनांत आसुनूय आदार दिवंक शकनासले. आनीक, आमी सगळे इतले लांब, संपर्क नाशिल्ल्या सुवातेर आशिल्ल्यान आमकांच तांचो खूब हुस्को जातालो. अशा वेळार जो मेरेन कांय रकाद, खबर मेळना तो मेरेन सगळें बरें आसा, ‘ नो न्यूज इज गुड न्यूज ‘ – अशी मानसीकताय आमी तयार केल्ली. आमकां स्वताक मानसीक नदरेन घटमूट करपा मदीं ह्या सगळ्या गजालींचो खात्रेन व्हड वाटो आसलो.
आमकां सगल्यांक अस्वस्थ करपी सामकी म्हत्वाची खबर म्हळ्यार जांच्या खातीर आमी त्या रानांत आयिल्ले ते आदिवासी आमच्या वाऱ्याकय उबे रावनासले. एका अर्थान तांचेंय बरोबरच आसलें. कारण तांकां आमी परगिऱ्या वेल्यान आयिल्ले प्राणी दिसताले जायत ! तांची भाशा आमकां येनासली, म्हणटकच तांकां समजावप शक्यच नासलें. ती भाशा शिकपाची तर तांचे कडेन मात्सो तरी संपर्क जावपाक जाय आसलो. पूण दिस्त तोच जायनासलो. ताका लागून आमकां खूब त्रास जातालो. ह्या सगळ्याची कल्पना आदीं आसलीच. पूण बरेचदां प्रत्यक्ष त्या परिस्थितीक फुडो करतकच ताचें खरपण , आदीं न जाणवल्ल्यो गजाली कळपाक लागतात. तशेंच कितेंतरी ह्या विशीं जालें.
चार लोकां मदीं आसतना एकसुरो, उदास दिसल्यार मन रिजोवणी करपाक मार्ग आसतात…. वाचन करप, संगीत आयकप… नातर कोण सिनेमाक वता, कोण इश्टागेर वता. हांगां तशें कांयच नासलें. रानांतली आवाजहीण शांतताय एक-दोन दीस बरी दिसता; पूण केन्ना केन्नाय ती आंगार येताशी दिसता, खास करून जेन्ना तुमी अशा मनस्थितीत आसतात .
ह्याच वेळार मंदा नोकरी सोडून आयिले. ताची आवतिकाय तर बरीच वायट जाली. हें सगळें ताच्या खातीर सामकेंच नवें आसलें. एक हांव सोडून ताका मेकळेपणान उलोवपाक सुद्दां कोण नासलो. प्रकल्पांत लग्न जाल्लीं आमीच. म्हजी भयण रेणुका कांय दीस राविल्ली; पूण मागीर नर्सिग शिकपाक म्हुणून परत गेली. त्या वाठारांत ना रस्ते, ना बस. ताका लागून आमच्या लग्नाक सात-आठ वर्सां जावनय ताचे आवय-बापूय हेमलकसाक येवपाक शकले नात. ताच्या बापायचें आरीन आंग धरिल्लें. ताका लागून तांकां आनी दुयेंत भावाक सोडून येवप आईक शक्य नासलें. मंदाच्यो भयणीय बऱ्याच दिसांनी मेळपाक आयल्यो. अशा भशेन ताका घरच्यांचो आदार नासलो. पूण उलोवपाक, मन मेकळें करपाक मनीस तर जायच ! देखून ताका कितेंय उलोवचें दिसलें तर थंय काम करपी शांताबाय कडेन तें उलयतालें.
ह्या सगळ्या परिस्थितीचो आमकां सगल्यांकच त्रास जालो; पूण तातूंतल्यान एक बरी गजाल घडली…. आमच्या मुखार उबे जातल्या प्रस्नांक आमीच जापो सोदूंक जाय, हें लक्षांत येवन आमी वाट काडपाक शिकले. दुसरें म्हळ्यार सदांच्या सांगातान, आमच्यो अडचणी एकठांय रावन सोडयिल्ल्यान आमी सगळे खूब लागीं आयले. आमचें सगल्यांचें अशें एक कुटुंब तयार जालें….जें आजुनय एकठांय आसा.
(मुखार चलता)
प्रकाशवाटा (मूळ लेखक : डॉ. प्रकाश आमटे)
देविदास गजानन नायक
98505 35051
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
