रोमी कोंकणींतले कादंबरीकार सावियो पिंटो

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

कोंकणी भाशेची रोमी लिपींत कादंबरीचो विकास देखदिणो आसा. आयज मेरेन सावियो पिंटो ह्या कोंकणी साहित्यकारान कोंकणी भाशेक पांच कादंबऱ्यो दिल्यात-
2015 त “मोगाची भेट”, 2017 त “परबीं तुमकां”, 2019 त “पातकाची सावळी”, 2022 त “मनीस वा देंवचार”, 2022 त “नाच बाय नाच”, 2024 त “मांय-पायचें बेसांव.”
“मोगाची भेट” कादंबरींत कादंबरीकार सावियो पिंटो मोग आनी मांय-पायची इच्छा हाचे मदीं घुसपल्ले धागे, संकुचीत मानसीकताय, भुरग्यांची इत्सा समजून घेवपाची काळजी घेनासतनाच आपले कायदे आनी सामाजीक बंधना, प्रतिश्ठाचोच विचार दिसून येता. तरणाट्यांची प्रेमाची व्यथा मांडपाचो कादंबरीकार यत्न करतात. आपल्या प्रतिश्ठेच्या संवसारांतच मांय-पाय आपल्या भुरग्यांकूच वगडावन बसतात. मॅलोड्रामांत रचिल्ली ही साहित्यीक कृती आधुनीक काळांत लेगीत आवय-बापूय पंरपरा सामाजीकतायेचोच विचार करतात. आपल्या भुरग्यांचो संवसार नश्ट करून उडयतात, तांचें हाल-हाल जातात. हाचें वर्णन वांगडाच सामाजीक संदेश लेगीत दिवपाचो यत्न कादंबरीकार करतात.
“परबीं तुमकां” हातूंत सावियो पिंटो गोंयकारांक सादूर रावपाक शिटकायतात. आमचो गांव सोडून आमी डॉलर, पावंड, दिराम जोडपाक वतात आनी हांगा गोंयांत भायले स्थायीक जावन आमचेर शेक चलयतात हो जो Demographic- लोकसंख्याशास्त्रकीय बदल घडटा ताचेर आमी लक्ष दिवंक जाय. दुडू जोडपाक भायर वचप पूण आपल्या राज्याक फायदो जाता त्या रितीन आनी आमचे दुडू हांगा गोंयांतच परत निवेश करूंक जाय. शेताची जमीन विकून, सिमेंट कोंक्रेटचें रान उबारपाक आमीच तांची मदद करतात. व्हडलीं-व्हडलीं फ्लेटां घेवपाक भायल्या राज्यांचेच लोक येतात. हालीं हालीं तर ते लोक जायरातीं दितात की “गोंया येयात आनी तुमचें दुसरें घर हांगा वसयात.” लेखक ह्या संदर्भांत आपलें चिंतन आमच्या मुखार दवरतात.
“पातकांची सावळी” कादंबरींत गोंयच्या संदर्भांत जो भ्रश्टाचार चलला ताका, ताच्या राजकीय, सामाजीक, प्रशासन संदर्भांत चित्रीत करपाचो यत्न केला. पर्यटक गोंयांत येतात पूण तांची सुरक्षीतताय विशीं आमीं तांकां कसलीच मदद करना पूण पुलीस सुद्दां फायदोच घेता हें सिद्द जाता. हेलना आपल्या कुटुंबा वांगडा गोंयांत टुरीस्ट म्हूण येता, हॉटेलांत रावता, तिचेर बलात्कार जाता, स-स महीने जालें, हेलना आपल्या कुटुंबाक मेळूंक ना! एक जाण्टेलो आनी पाद्री ताची मदद करता. आमच्यो दर्यावेळो नश्ट जाल्यात, ड्रग्सांक आमी बळी पडल्यात, हो आमचो फुडार? गोंय खंयच्या मळार विकास करता ? गोंयकारांक हें गोंय ह्या स्वरुपांत जाय? जर हे नाका तर ताका बदलपा पासत वावर करचो पडटलो, नाजाल्यार ही अधोगती थांबचीच ना. वास्तविकतायेचो चितार दिवपी ही कादंबरी गोंयचे सैमीक प्रदुशणां वांगडाच सामाजीक आनी अर्थीक प्रदूशण लेगीत चितारता. पातकाची ही सावळी आमकां जाय? गोंयकारांनो विचार करात….
“मनीस वो देंवचार” कादंबरींत अपंगूळ भुरग्यांचीं जीण, तांचो संवसार, तांचे जिवीत, तांचे प्रस्न, वांगडाच मनशांची प्रवृत्ती सद् वा असद्, बरें वा वायट, मनीसपण वा देंवचारपण हांचे भितरली जी पातळ रेख आसता ताका समजून घेवपाचो लेखक यत्न करता. एक अपंगूळ भुरग्याचें नांव “कॅलेन्डर” आसता, कारण खंयचेंय फेस्त, खंयच्या दिसा आसा, अशें विचारल्यार तो रोखडेंच सांगतालो! हो भुरगो तर मरता, पूण कादंबरीकार ह्या एक भुरग्याची काणी वयल्यान, दिव्यांग भुरग्यां विशीं चितन करता! हीं भुरगीं खंय रावतात, खंय वतात हांच्या विशीं एक मनीसपणाचो संदेश दिता. समाजांत असल्या भुरग्यां विशींची जागरूकताय पसरावपाचो यत्न करता. मनीस आपल्या कर्मान, विचारान मनीस वा देंवचार वेंचून काडून आपली जीण सारता. समाजाच्या कल्याणा खातीर मनशान मनीसपण सांभाळून आपलें जीवन जगपाचो यत्न करूंक जाय हो संदेश मेळटा. अवयवदान करून, दुसऱ्याची जीण सालवार करपाचो संदेश कादंबरीकार दिता.
‘नाच बाय नाच’ रोमी लिपिंतली ताची पांचवी कादंबरी आसा…. ही कादंबरी आयची पिळगे खातीर नैतीक मुल्यां विशीं चिंतन दिता. पालकान आपल्या भुरग्यांक तांची आवडी प्रमाण करिअर घडोवपाक आधार दिवंक जाय, जबरदस्ती न्हय. ड्रग्सां विशींची शिटकावणी इश्कॉलान मुख्याध्यापक दिता, पालकांक पूण शिटकावणी दिता. ही कादंबरी विद्यार्थ्यां खातीर एक मार्गदर्शन लेगीत दिता. कलेचे संपोशण जावंक जाय पूण स्पर्धा फाटल्यान कले भितर दुस्मानकाय रुजोवप योग्य न्हय. स्पर्धा आसची पूण ती सकारात्मक आसल्यार कलेचो विकास जाता.
रोमी लिपींतल्ल्या साहित्या विशीं “भांगर भूंय”त दरेक बिरेस्तारार विन्सी क्वाद्रुश बरयतात, तातूंत जी माहिती मेळटा
ती कोंकणी साहित्या खातीर एक विकासात्मक, सर्जनशीलतायेची नवीन वाट दाखयता. तांचे विशयच जें आयल्या तेंच पळयल्यार
-8 फेब्रुवारी, 2024- “दुवळ” वेवसायिकांची जिवनशैली चित्रावपी कथा झेलो,
-15 फेब्रुवारी, 2024, “दोन झुजाः एक जैत-एक हार” (कादंबरी)
-14 मार्च, 2024- “माशाल्लाह हांवें तुजो मोग जोडलां,” (निबंध)
-4 एप्रील, 2024- “वाटलेच्या आवाजान” निर्भीड जिविताची वाट चलिल्ल्या बोना वें तुराची जिवीत कथा
-11 एप्रील, 2024- “हँडबॅग” चार अस्तुऱ्यांची सामान्य, पूण देखीवंत कथानकाची कादंबरी (नागरी लिपियेंत ह्या आशयाची कादंबरी म्हाका मेळूंक ना.)
-28 डिसेंबर, 2023 – “लुझीन मांय” खडेगांठ विचारांची कादंबरी, (आशय, विशय, शैली, समसामयीकता अंतर्गत ही कादंबरी वैश्वीक फलकाचेर चित्रीत जालां. लुझीन मांयची धूव लुईजाची काणी अमेरिकेंत जेन्ना विश्वरिसेशन चलतालें तेन्ना 28 वर्साची लुईजा “सॉफ्टेक इंटरनेशनल लिमिटेड” कंपनीची सी.ई.ओ….पुराय लेख जाय जाल्यार कोणीय वाचचो.)
-4 जानेवारी 2024- “कोत्रीन” इतिहासीक संबंध आशिल्ली मोगाची कादंबरी, (पुर्तुगेज काळार कोत्रीन अर्थात कॅथेरीनाची जीण, तशेंच गोंय मुक्त
जाल्या उपरांत तिची जीण……पुर्तुगेज काळार सगळेच अधिकारी वायट वृत्तीचे नाशिल्ले, कांय बरे मागरी लेगीत आशिल्लेच.)
कोंकणी कादंबरीचो हो इतिहास जो रोमी लिपयेंत आसा ताचेर चिंतन जावप खुबूच गरजेचें थारता. कोंकणी कादंबरीचें अध्ययन रोमी, कन्नड आनी नागरी लिपियेच्या तुलनात्मक स्वरुपांत जावंक जाय. आमी “बांयच्या बॅब्या” वरी अध्ययन करता तातूंतल्यान भायर सरूंक जाय. ह्याच विकासात्मक स्वरुपांत आतां आमी सावियो पिंटोची कादंबरी “मांय-पायचें बेसांव” चे विश्व पळोवपाचो यत्न करुया.

           फुडें चलता
डॉ. चंद्रलेखा