भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भीमबेटका पळोवन आमी भोजपुराची वाट धरली. रान वांठार सोंपतासर खडबडीत रस्त्याचेर धोडावत आमी वतालीं. तो सगळो वांठारूच खेडवळ कसो दिसतालो. बरो रस्तो खूब थोडो आसलो. तें भोजपुराचें देवूळ सुर्यास्ता उपरांत बंद जाता म्हणून आयकल्लें. म्हाका थंय पावपाची ताकीत जाल्ली. पूण रस्तो पाडो जाल्ल्यान जावंये ड्रायव्हर गाडी हळू चलयतालो. तें थोडें म्हळ्यार वाटेर खुबच ट्रॅफिक आशिल्लें. हरशीं हांव कितेंय जाल्यार थंड रावन पळोवपी, पूण त्या दिसा म्हाका कितें जाल्लें तें हांव नकळ. तें देवूळ आमकां पळोवंक मेळचें ना म्हणून हांव बोवाळ करत आशिल्लें आनी जयंती म्हाका थंड करत आशिल्लें.
भोजपुराच्या लागीं पावतां म्हळ्यार, तो आयतार आशिल्ल्यान, आठवड्याचो बाजार गच्च भरिल्लो मेळ्ळो. सामानानय बी आनी मनशांनीय बी. ताका लागून वाटच मेळ नासली. आमची गाडी सामकी कासवगतीन चलताली. इतल्यांत पयस दोंगराचेर एक सुळको कसो दिसलो. ड्रायव्हरान सांगलें तो देवळाचो कळस म्हणून. लागीं पावलीं म्हणून कळटकच म्हाका मात्शें सू दिसलें. आतां आमकां परत वचपी गाडयांचीच गर्दी मेळटाली. ड्रायव्हरान सांगले, “फाल्यां सोमाराक हाच्या दोब्रान गर्दी आसता. सोमाराक येवंक मेळना ते आयताराक येतात. एकूण हांगां दोन दीस गर्दी जाता.’’
आमी लागीं पावतालीं तशीं देवळांत वचप्यांची आकांत व्हड वळ दिसूंक लागली. आमी म्हळें ‘‘हे गर्देंत उबीं रावल्यार आमी आज देवळांत पावत शीं दिसनात” तरी पूण वचून तरी पळोवया म्हळें. वाटेर ल्हानशी न्हंय लागली. ती हुपतकच दावे वटेन वाहनतळाचेर गाडयांची खेट पडिल्ली. ताचे वयल्यान कितलो लोक वयर आसा हाची कल्पना येताली. आमी गाडयेंतल्यान देंवलीं. दोंगुर्लेच्या वयर हें देवूळ आशिल्लें. देवळा मुखावयल्यान जमनीपासून देवळा मेरेन भाविकांची रांग लागिल्ली. देवळाच्या उजवेनटेनच्या रस्त्यारय गर्दी दिसताली. तीय रांग हें आमकां वयर वतकच कळ्ळें.
ती गर्दी पळोवन हांवें आनी जयंतीन थारायलें, ते रांगेंत रावन देवदर्शनाक वतासर रात सोंपतली. ते परस देवळाचे दावे वटेन सकयल वचपाक जो रस्तो आशिल्लो थंयच्यान देवळाच्या लागीं वचून भायल्यान तरी तें देवूळ पळोवन येवया.
देवळा भोंवतणी आसतात तसलीं तरेकवार जिनसाचीं, प्रसादाचीं दुकानां, ल्हानशीं होटेलां रस्त्याच्या दोनय वटेन आशिल्लीं. आनी एक नवीदाद म्हळ्यार हातांत ताटली घेवन चले-चलयो भोंवताल्यो. तांच्या ताटांत गंध, ओली हळद आनी पिंजर, आनी ठशे आशिल्ले. ते हळदींच्या गंधाचो लेप कपलाक लावन ताचेर जाय तो ठसो पिजरेंत बुडोवन लायताले. आनी पराशे घेताले. पयशे जोडपाचो हो एक बरो धंदो आशिल्लो. दादले, बायलो भुरगीं घोस्तान करून घेताले. भुरगीं तर उमेदीन हे ठसे मिरयतालीं.
आमी देवळाच्या वांठारांत आशिल्ले गेटींतल्यान भितर गेलीं. थंय चवकशी करपाचो बूथ आशिल्लो. सकयल फुलकारां आनी ठशांचीं ताटां घेवन लोक बशिल्ले. दोंगुर्लेचे तेंगशेर देवळा मुखार बरेच व्हड फातरा-फातरांचे पठार आशिल्ले. थंयच्यान देवूळ दिसतालें. हांगां तितलीशी गर्दी नाशिल्ली. कारण दर्शन घेतिल्ले लोक सकयल वचपाक देंवताले. ना जाल्यार थंयच बसून विसव घेताले, हाडिल्लीं खाणां खाताले. आमी देवळा मुखार गेलीं. देवूळ बरेंच उंच आशिल्लें. वयर चडपाक चिऱ्याचीं सपणां, तर किल्ल्याच्या सपणांवरी देड-देड फूट उंचायेचीं आशिल्लीं. वयर खूब पुलीस दिसताले. सकयल पुलीस, सॅक्युरीटी वचत थंय आशिल्ले.
परमार वंशाचो धारचो राजा भोज हाणें १०१० ते १०५३ ह्या काळांत हें देवूळ बांदपाक सुरवात केली. एका उंच चौथऱ्याचेर २२ मिटर रुंदायेचें हें देवूळ बांदून काडलां. मुखारच दिसपी चार बऱ्याच उंचायेच्या खांब्यांचेर ह्या देवळाचो कळस आसा. हाका लागून राजाक थंय केद्या व्हड आंवाठाचें देवूळ थंय बांदपाचें आशिल्लें हें कळटा. पूण दुर्दैव अशें की राजा हें देवूळ पुराय करपाक पावलो ना. राजा भोजच न्हय, ताच्या उपरांत आयिल्ल्या खंयच्याच राजान तें पूर्ण केलेंना. कित्याक काय? त्या प्रश्नाची जाप कोण दितलो? लोक आतां हें अर्दकुटें देवूळ पळोवपाक, पुजा अर्चा करूंक, सोमार दीस अभिषेक करूंक गर्दी करतात.
देवळा मुखार रावन आमकां फकत देवळाचे मात्शे खांबे आनी कळस दिसतालो. देवळाचे उजवे वटेनच्यान पांच-पांच मनशांची रांग हळू-हळू मुखार वताली. आमीय वळींत रावन धायेक पावलां मुखार गेलीं. पूण फुड़ें पळय जाल्यार देवळांत भितर सरपाक बरेंच चलचें पडटालें आनी गर्दीय आकांत आशिल्ली. वळींत रावल्यार आमकां रात जातली आसली.
आमी वळींतल्यान भायर सरलीं. देवळाच्या सपणां भोंवतणी बॅरिकेड लायिल्ले आनी पुलीस कोणाकच भितर सोडी नासले. त्या सोंपणा वयल्यान पुलीस सोडल्यार कोणूच यो वच करताले तें आमी पळोवंक नासलें.
म्हाका आनी जयंतीक तें देवूळ म्हऱ्यांतल्यान पळोवपाची उमळशीक लागिल्ली. आमकां संद मेळटा जाल्यार पळोवया म्हणून आमी थंयच्या सॅक्युरिटी म्हऱ्यांत गेलीं. जयंतीन ताका त्या बॅरिकेडाच्या भितर वचून देवूळ पळोवं काय विचारलें. आमचो वेळ बरो आशिल्लो. ताणें म्हळें ’वचात पूण बॅरीकेड रोखडे बंद करून दवरात’ ताचो हयकार मेळटकच आमी आनी रावलींना. जोतीं भायर दवरून भितर गेलीं. तरीय मनाक हुस्को दिसतालो आमकां परत आपयत म्हूणन. पूण ना. कोणेंच आमकां भायर आपयलीं ना.
फुडें चलता
माया खरंगटे
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
