नुस्त्याचें उत्पादन वाडत वच्चें

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

यांत येवन स्थायीक जाल्ले आनी फक्त विस्वण वा सुंगटांत खावपी परप्रांतीयूय आतां सगल्या तरांचें नु्स्तें खावपाक शिकल्यात. दुसरे वटेन शिवराक दीस, श्रावण पाळप्यांचोय आंकडो वाडला. 30- 35 वर्सां पयलीं हाॅटेलां, खाणावळींनी जेवप्यांचें प्रमाण उणें आशिल्लें. नोकरेक वचपी थोडे लोक जेवताले तितलेच. आतां नोकरेक वचप्यांनी भूती हाडप सोडलां. हाॅटेलांनी जेवपाक वचपी कुटुंबांय वाडल्यांत. गोंयांत मेळपी दर्यांतल्या नुस्त्याचें प्रमाण मात देंवत आसा. मदीं एक वर्स तें वाडटा, पूण हाचे मुखार तें सातत्यान वाडतूच वतलें, अशी अपेक्षा कोणे बाळगुची न्हय. 2023 – 24 वर्सा तें 6980 टनांनी देंवलां. सावें, मानशीचें नुस्तें मात ह्या काळांत 2343 टन वाडलां. नुस्त्याचें उत्पादन वाडटा, देंवता. ताचो इतलो हुस्को कित्याक, अशें कोणाकूय दिसतलें. तरीय नुस्त्या बाबतींत संवेदनशील जावंक नात, जाल्यार एक दीस ताचे बगर जीण सारची पडटली वा मेळटा त्या मोलाक तें विकतें घेवचें पडटलें. तरातरांचें नुस्तें आतां मेळना, हें जांकां खबर आसा, तांकांच नुस्तें उणें जालां हाचो हुस्को आसतलो.
2023- 24 त बांगड्याचें प्रमाण 5630 टन देंवलें. ताल्ले 5697 टन, विसवण 202, पापलेट 145, लेफो 16, कल्ली 140, धोडयारो 569, संवदाळे 45 टन उणें मेळ्ळ्यात. पावस उसरां मेरेन पडिल्ल्यान बोटी दर्यांत वचूंक ना, हें एक कारण आसतलें, पूण जाणकारांच्या मतान, दर्यांतलें वाडटें प्रदूशणूय हाका जापसालदार आसा. वेळसांव दर्या वेळेर फाटीं मेल्लें नुस्तें मेळ्ळां. कारखान्यांतलें रसायन, घाणयारें उदक दर्यांत वता आनी ताका लागून हें नुस्तें मरता, असो आरोप जाल्लो. राज्य प्रदूशण नियंत्रण मंडळान उदकाचे नमुने तपासपाक व्हेल्ले. रसायनाची गजाल खरी आसल्यार नुस्त्या वांगडाच तें खावप्यांचे भलायकेचेरुय परिणाम जातलो, हें सांगपाक शास्त्रज्ञ नाकात. फक्त वेळसांव न्हय, तर हेर कडेनूय तें जायना कित्या वयल्यान?
गोंयच्या न्हंयांची स्थिती कितें आसा, तें वेगळें सांगपाक नाका. पावस सोंपतलो तश्यो न्हंयो बुरश्यो जावपाक लागतल्यो. ताचो परिणाम तातूंतलें नुस्ते, वनस्पत, हेर जिवांचेर जातलो. दर्या म्हूण कितें शुद्ध ना. तातूंत घातक रसायनां मिस्तुराद जातात. सगल्यांत भिरांकूळ प्रमाण आसा तें प्लास्टिकाचें. टनाचे टन प्लास्टीक, ताचे कण दर्यांतल्या उदकांत आसात. जमनीचेर गोरवांक प्लास्टीक जशें माल पडटा, तशेंच दर्यांतल्या नुस्त्यांकूय तें पचना. शेंकड्यांनी नुस्त्याच्यो जाती ना जाल्यात, ताचे फाटल्यान हें प्लास्टीक प्रदूशण आसा. उदकांतलो आॅक्सिजन उणो जाला. दुयेंसां, विशाणू, थारावीक नुस्त्यांची संख्या वाडप, आल्गेचें प्रमाण वाडप, हेंय नुस्तें सोंपपाचें एक कारण. बरेच नुस्तेमार मागणी नाशिल्लें नुस्तें सरळ दर्यांत उडयतात. ताचोय उदकाचेर परिणाम जाता. संवसाराची लोकसंख्या वाडल्या. म्हणटकच खावपी तोंडां वाडल्यात. नुस्त्यांची मागणी वाडल्या. तें धरपाचें प्रमाणूय वाडलां. हाकाय लागून नुस्तें उणें जालां. 1 जून ते 31 जुलय मेरेन नुस्तेमारी बंद आसताली. पूण, कांय नुस्तेमार ती पाळटाच अशें नात. कांय जाण हवामान बरें आसल्यार नुस्तेमारीक वतात. हालीं गोंयांतूच एक बोट नुस्ते मारपाक गेल्ले कडेन उमथल्ली. नुस्त्याचें उत्पादन वाडटलें जाल्यार सगल्यांनीच स्वताचेर कांय निर्बंध घालून घेवप बरे. नाजाल्यार नुस्त्या बाबतीत फुडार काळखी जावं येता.
गोंयांत धरतात, तें चडशें नुस्तें निर्गत जाता. ताका लागून नुस्तें मेळना, अशें थोड्यांचो दावो. मात, अंदूं 8,166 टन निर्गत देंवली. 2022- 23 त गोंयांतल्यान 63,333 टन नुस्त्याची निर्गत जाल्ली. पोरूं 55,167 टन नुस्तें भायर गेलें. हो सरकारी आंकडो. अशें आसलें तरी गोंयकारांच्या ताटान आदले वरीं नुस्तें पडना, हें कोणूच न्हयकारचो ना. म्हणटकच निर्गत वाडली वा देंवली म्हूण सामान्य लोकांक कांय फरक पडना, अशेंच म्हणचें पडलें ना? गोंयांतलें चडशें नुस्तें बाजारांत येवचे पयलीं भायले भायर हाॅटेलांक वता. पयलीं थारावीक नुस्तें थारावीक मोसमांत मेळटालें. खास करून दर्याचें. सप्टेंबराचे सुरवेक बांगडुल्यो येताल्यो. हालीं त्यो दिसपाक भाग्य जाय. आतां 365 दिसूय विसवण मेळटात. ते चड करून फ्रिजरांतले आसतले. खांप्या खांवप्याक पोस्ताचो कपो तोंडांत उडयतकच हें कळटा. अर्थांत गिरायकांक ते विसवण आवडटात म्हणटकच हाॅटेलकारांक दोश दिवपाक मेळचोना.
नुस्त्याचें उत्पादन सतत वाडत वतलें, हाचे कडेन लक्ष दिवप, ही वयर पसून सकयल मेरेनच्या सरकारांची लागणूक. नेमकी समस्या खंय आसा, तें सोदून उपाय घेत जाल्यार नुस्तेवाड कठीण न्हय.