भावा, कित्याक खुबळटा? मोनजात ती

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

पोरसांत भितर सरिल्ल्या त्या हेडग्या (?) गोरवांक पळोवन आंगार कांटो उबो रावलो. धावंडायतकच तीं वंयें भायर गेलींच. मात, तांचे विशींचो विचार तकलेंतल्यान कसोच वचना जालो. कोणेतरी, त्या बैलाचें एक शींग मोडिल्लें. तांतूतल्यान रगत व्हांवन थंयच गुळो जाल्लो, जाल्यार गायेची शेंपडी कापिल्ली… तें पळोवं नज जालें.
सगल्या धर्मानी मोनजातीक वयली सुवात मेळ्ळ्या. देवाच्या रुपांतल्यान ही मोनजात आमकां राखता, पोसता, तारता. रिग्वेदांत, मोनजातीचें मनशा वांगडचें नातें कितलें लागींचें तें दाखयलां. त्या मोनजातींक त्रास दिवप्यांक खर ख्यास्त दिवपाक अग्नी देवाची प्रार्थना केल्ल्याचो उल्लेख रिग्वेदाच्या 10:87:16 व्या सुत्रांत आसपावला. मोनजातीची आपल्या जिवाभशेनच जतनाय घेवप मशाची लागणूक. समजाक, चाराक मानाची सुवात दिल्या. फकत भारतांतच न्हय, तर ग्रीस, इटली, जर्मनी, इस्रायल आदी देसांनीय तितलोच मान मोनजातीक दिला. तो धर्म, कर्तव्य मानलां. आमच्या संविधानांतय हे गजालीक मान दिल्लो दिश्टी पडटा. 29 तल्या 24 राज्यां मदीं तांकां पिडापीड करतल्यांक 48 कलमां प्रमाण बंदी घाल्या. केरळ, अस्तंत बंगाल, अरुणाचल प्रदेश, मिझोराम, मेघालया, नागालॅण्ड, त्रिपुरा आनी सिक्किमांत मात मोनजातीचे राखणे खातीर कांय कायदे वा बंधना नात.
मनशां खातीर जशी घरां बांदूंन आलाशिऱ्याची वेवस्था करतात तेच परीं मोनजाती खातीर गोठे उबारून तातूंत गोवणी बांदूंन तांकां खावपाक हरवें तण, भातयेण बी घालपाची वेवस्था करताले. गोरवांक न्हाणयताले, तांचे पांय सदळ करचे खातीर चरोवंक व्हरताले. तांचें शेण- मूत काडून गोठो सदांच निवळ दवरताले, तें आयचे घटकेक खंय दिसता? कांय सुशिक्षीत लोकांनी दवरलां, ते तांचेवेले संस्कार.
त्या बैलाक, गायेक पळयतकच फाटल्यो कांय यादी आयल्यो. भिरोंडें पंचायतीच्या अडवय वाठारांत गोरवांक वीख घालून जिवीं मारलीं, दत्तागड- बेतोडें गायेच्या पाडकाक मारून जखमी केल्लें, म्हाड्डोळा आपले गॅरेजीच्या दारांतूच लोखणा वारांवान वार करून ल्हान पाडकाक मारिल्ल्याची घडणूक, आपणाक त्रास करता म्हणून तांच्यो शेंपड्यो कातरप, कोयत्यांनी, सुरयेन घाव घालप, पांय मोडप आनी तांकां मोडून एके सुवातेर लोळटेक घालप, कुसत उडोवप, ह्यो घडणुको…… आतां व्हड प्रमाणांत नदरेंत येवंक लागल्यात. हे संबंदी जाप विचारपाक गेल्यार ते मोनजातीक ‘बेवारशी’,’हेडगीं ‘ थारावन दादागिरी करपाचे प्रकार वाडल्यात. मनीस दुबळ्या मोनजातीच्या जिवार इतलो कित्याक उठला?
एक गजाल खरी, मोनजात सांबाळपी मनीस तांचो वेवस्थीत सांबाळ करीना. गोरवांच्या निमतान कोणाचो तरी जागा आडावन उबारिल्लो गोठो रात दीस रितोच दिसता. तांतूंत गोरवां दिसनात. आतां तातूंत तांचें “भाडें” फारीक करपी कंपनी, फॅक्टरींतले कामगार दिसतात. गोवणी, शेणाच्यो गायरी चुकून माकून दिसतात. देखून घट आसून पाखें नाशिल्ले वास्तूंत रावचें परस तशेंच एक रात भायर उरलीं जाल्यार कोणूच आपलो हुस्को करपाची ना हें येवजून तीं गोरवां पोट भरपाक भायर हेडटात. उपरांत मनीसपण वगडायल्ल्या मनशांचें नदरेन तीं “हेडगीं “(?) थारतात.
सुशिक्षीत लोक तरेकवार सुण्यांक सांबाळटात. थरावीक वेळार तांच्या गळ्यांत दोरी घालून तांचे पांय सदळ करपाक म्हणून भोवंडावन हाडटात. त्या सोबेच्या सुण्यांची जतनाय घेवप घडटा. पुणून ह्या गोरवांची काळजी कोण तशें घेनात? तांकां अशें बी दिसना मू? गोरवां हीं व्हड जीव आसात. तांचे वाटेक कोण वतलो? आसूं . भोवुदी भायर. तितलोच आपणाक थोडो सुशेग. खर्चूय उणो. अशें बी हे गोरवांकार येवजीनात मूं?
देवाच्या सांगातांत राविल्ल्यान मोनजातीक “देवपण” आयलां. श्रद्धेन, भावार्थान आमचे जिणेंत तांकां मानाची सुवात आसा. सणा- परबां वेळार वा श्राद्धा- तिथी वेळार, धर्मीक कार्यां वेळार जेवणाचें पयलें पान गायक काडून दवरल्या उपरांतच आमी जेवतात. खंयचीय गाय वाटेर दिसली जाल्यार तिच्यांत तेत्तीस कोटी देव आसात हें भावनेन तिका नमस्कार करतात. आवयच्या रुपांत आशिल्ले गायेचेर आमी जीवघेणो हल्लो करतात, वीख घालून तांकां मारतात म्हळ्यार दुसरे अर्थान आमी आमच्याच मनशाचेर हल्लो करतात अशें जाणवना? गोरवांचेर जावपी हल्ले आनी मनशा वरवीं तांच्यो जावपी हत्या मनीसपणाच्या धर्माक मोठें खत लायता. इतलो तेंप जाणटेल्यांनी सांबाळिल्लें अहिंसेचें व्रत आमी खिणा भितर सोडटात हें मुखेलपणान जाणवता. देखूनच अश्यो गजाली पळयतकूच हल्लो करतल्यां विशीं तिडक उबी रावता. तांचे आडचो दुस्वास खतखतून वयर येता. अशा ह्या हल्लेखोरांक मात ख्यास्त दिवपाक कोणाकच यश मेळना. भारतीय दंड संहितेंतलें 429 कलम लेगीत हांगासर उणे पडटा हें दुर्दैव.
आमी कुकडां पोसतात. पुणून तीं मारून खायनात. गरजे वेळार दुसऱ्यांक विकतात. तींय जड मनान. कारण, तांची पोसवण, सांबाळ करतना त्या जिवां कडेन, मोनजाती कडेन आमचें विशिश्ट नातें जुळून आयिल्लें आसता. तें आपलेपणाचें नातें आमच्यांतलें मनीसपण जागयता. वरसभर आदीं, सगळ्याक व्हायरल जाल्ल्या एका व्हिडीयोंत सांगलींतल्या अळसंधे वाठारांतलो एक कोंबलो कोणूय धरपाक गेल्यार आपलीं राखण करुन घेवपाक धनयाक “अण्णा” “अण्णा” म्हूण उलो मारीत धांवतालो तें पळयल्लें. त्या व्हिडीयोन आमकां कितें दाखोवन दिलें? मनीस आनी मोनजाती मदलें नातेंच मूं?
केन्नाय कोणे आपणाक त्रास केलो जाल्यार ताचें फळ तांकां मेळटलेंच, ही भावना काळजांत तिगयत आमी म्हण्टात, “जशें म्हाका केलां तशें तुका मेळूंच.’जशें म्हाका,तशें तुका’ ही ओंपार जरी खरी आसली अशें आमी म्हण्टात जाल्यार आमी मनीस मोनजातीचे हाल करतात तशीच ख्यास्त वा हाल आमचे जावंक जाय न्हय? येवजून पळयात. कोणे एका मनशान म्हज्या घरांतल्या एका मनशाक मारलो वा जखमी केलो जाल्यार म्हजी घरचीं त्या मनशाक सोदून काडून ताका तसोच मार घालपाक येवजीतलीं. कोणेय आडायलें जाल्यार ताका जाता तितलो बडोवन जखमी करून येतलीं. म्हळ्यारच, ‘टिट फोर टॅट’, “जशास तसे”, ‘जशें म्हाका, तशें तुका’. म्हण्टकच, होच आमचो नेम आमी मोनजातीचेर हल्लो करतल्यांक कित्याक लागू करचो न्हय? मोनजातीचेर हल्लो करतल्यांक खर ख्यास्त मेळूंकच जाय. दुसऱ्या दुबळ्या मोन्या जिवाचें आपणें हाल केल्यात ते ताका ते ख्यास्ती वेल्यान परतून परतून जाणवूंक जाय.
आदल्या काळांत मनीस आनी मोनजात एकामेकां सांगातान धादोसकायेन, एकवटान, समजीकायेन रावतालीं. तशें आतां, मनशांक आपलें शेणयल्लें मनीसपण सोदून, उजू मार्गार येत मोनजाती वांगडा मायेमोगान, एकवटान रावूंक येवजत?
देवा, तूं ह्या मनशांक तशी मत दियशी???

उल्हास यशवंत नायक
8010061867