भांगरभूंय | प्रतिनिधी
आयज पुराणांतली एक काणी सांगतां.
काणी आसा धौम्य ऋशीच्या आश्रमांतली.
धौम्य ऋशीच्या आश्रमांत देशभरांतले शिश्य शिकवणे खातीर येताले. तांचे भितर आरुणी नांवाचो एक शिश्य आशिल्लो. धौम्य ऋशीचो आश्रम हो हेर ऋशींच्या आश्रमा सारकोच आशिल्लो. सगळे तरेची विद्या धौम्य ऋश्री आपल्या शिश्यांक दितालो. जिणेंत सगळ्या वटांनी, मळांनी आपले शिश्य तयार जावचे ह्याच हेतान धौम्य ऋशी सगळ्यां कडेन समानतायेन वागतालो. भक्ती आनी श्रद्धेविशीं तांणी आपल्या शिश्यांक पुराय शिकवण दिल्ली. वेदवाणी शिश्यांक सांगप, तांचे कडल्यान पाठ करून घेवप इतलेंच तांच्या आश्रमांत घडटालें अशें न्हय. तर शिश्यांक प्रात्यक्षिकांचेंय गिन्यान धौम्य ऋशी दिताले. जिवितांत गरजेचें आशिल्लें अन्न मेळचें, देखून ऋशीन शिश्यांक शेती करपाचीय शिकवण दिल्ली.
एका दिसा, धौम्य ऋशीक आपल्या शिश्यां कडेन एकांतांत संवाद सादपाचें येवजिलें. हेर शिश्यां कडेन उलोवणे जातकच ताणें आरुणीक आपयलो. आरुणी आयलो. धौम्य ऋशींक नमस्कार केले उपरांत तांच्या चरणा कडेन बसलो. धौम्या ऋशीन ताका विचारलें,
‘‘बाळका आरुणी, तुजी तुज्या गुरुचेर भावार्थ आसा?’’
आरुणीन रोखडीच जाप दिली, ‘‘हय गुरुदेव, तुमचेर म्हजो खूब भावार्थ आसा. आयजवेर हांवें तुमचें उतर पाळ्ळां. तुमी म्हका कितेंय सांगात. तें करपाची म्हजी तयारी आसा.’’
‘‘बरें आसा. बाळका आयज मेरेन तुवें आश्रमांत कितें शिकवण घेतल्या तें सांगशीत?
आरुणीन जाप दिली. ‘‘गुरुदेव, तुमी दिल्ली शिकवण हांवें आत्मसात केल्या. गोरवांक चरपाक व्हरप, रानांतल्यान जळोव हाडप, आश्रमांत नितळसाण राखप, शेतांतलीं पुराय कामां करप, पिकांची जतनाय घेवप, लुवणी, मळणी सगळे तरेचीं कामां शिकून घेतल्यांत. शेतांतलें उदक सुकलें जाल्यार पयसुल्ली न्हंय-व्हाळांतल्यान शेतांत उदक हाडप. तें राखून दवरपाक बांद घालप, तांची जतनाय घेवप.’
‘‘व्वा! शाब्बास. हें पळय. अंदूंच्या मौसमांत शेताक बरे तरेन राखूंक जाय. जाल्यारूच आमकां बरें पीक मेळटलें. पावसाचे दीस आसात. पावसा सावन रोपांची जतनाय घेवची पडटली. तुमकां चड सादूर रावचें पडटलें.
‘गुरुदेव, शेताची तुमी चिंता करूं नाकात. आमी, म्हळ्यार हांव पुराय तरेन शेताची राखण करतलों. म्हज्यांत जीव आसा मेरेन तुमच्या उतराक पाळो दितलों. तुमी निश्चीत रावात.’’
‘‘बरें आसा, आरुणी.. तुजेर म्हजो विस्वास आसा. यो आतां,’’
‘हय गुरूदेव. असोच म्हजेर विस्वास आसूं हीच प्रार्थना. येतां हांव.’’
अशें म्हणून आरुणी ऋशीक नमस्कार करून भायर सरता.
ते रातीं खूब पावस पडटा. उटंगराचो. सगळे शिश्य आपले खोंपींनी आशिल्ले. अचकीत पावसाचीं धुमशेणां सुरू जालीं. मोठ्यो मोठ्यो दडको शिंवरपाक लागल्यो. जोगलां सयत गडगड मारूंक लागलो. ह्या वेळार आरुणी मात ताचे खोंपींत एकच आशिल्लो. पावसाचीं धुमशेणां पळोवन ताका शेतांतल्या रोपांची याद आयली. असोच पावस उरल्यार शेतांत उदक भरतलें. बांदिल्ल्या बांदांक खांवटे पडटले आनी त्या खांवट्यांतल्यान उदक भितर सरून सगळ्या रोपांची नाशाडी जातली. आनी मागीर’’
तरेकवार विचार ताच्या मनांत पावसावरी धुमशेणां काडूंक लागले. गुरुदेवाक सकाळींच दिल्लें उतर ताका याद आयलें. परतून परतून शेताचेच विचार ताका सतावंक लागले. आनी ताणें निश्चेव केलो. हेर खोंपींत आशिल्ल्या इश्टांक जागयनासतना माथ्यार कांबळ घेवन तो उटंगराच्या पावसांत शेतावटेन धांवलो.
शेतांत उदक भरिल्लें. मळबाच्या उजवाडांत रोपां हयन्हंयशीं दिसतालीं. आरुणीच्या काळजांत ’घस्स’ जालें. तो येवजूंक लागलो. आतां शेताक घाल्ल्या बांदाचेर पेंच आयल्यार?? तो मोडटलो आनी, तो बांदाच्या हुस्क्यान तेवटेन धांवलो. पळयल्यार कुशीकच्यान व्हांवपी उदक उचांबळीत जाल्लें. खंयच्याय खिणाक बांद मोडपाची भिरांत आशिल्ली. आरुणीन कांबळ कुशीक उडोवन जोगलांची, गडगडाची परवा करिनासतना बांद राखपाचो यत्न केलो. पूण हळू हळू उचांबळीत उदकान बांदाक खांवटे घालपाक सुरवात केली. जिवाची पर्वा करीनासतना आरुणीन कोसळपी माती आडावपाचो यत्न केलो. पूण उचांबळ जाल्ल्या उदकान ताची काकुळट केलीना. आरुणीय फाटीं सरलो ना. गुरुदेवाक सकाळींच दिल्लें उतर पाळ्ळें ना जाल्यार??? तो उदक आडावपाचो यत्न करीत रावलो.
हे वटेन, सांगात्यांक आरुणी आश्रमांतल्या खोंपींत दिसलो ना. देखून तांणी ती खबर धौम्य ऋशीक वचून सांगली. ऋशीक रोखडोच दुबाव आयलो. वेळ वगडायनासतना ऋशी शिश्यांक घेवन शेता धडेर आयलो. सांगात्यांनी आरुणीक उलो मारलो. पुणून तांकां जाप मेळ्ळीना. आरुणी ना हें पळोवन सगळ्यांचेर आकांत आयलो. शेतांत उदक भरिल्लें खरें, पुणून शेताची नाशाडी जावंक ना हें पळोवन धौम्य ऋशीक दुबाव आयलो. ताणें शिश्यांसयत शेताक घाल्लो बांद पळोवपाचो येवजिलें. ते बांदार आयले आनी अजापान पळयतच उरले कारण बांदाक पडिल्ल्या खांवट्यार आरुणी स्वताचे कुडीचें आडवण घालून आडवो न्हिदिल्लो. आडवो न्हिदिल्ल्यान हुंवाराचें उदक शेतांत येवपाचें थांबिल्लें. उदकाच्या थंडायेन आरुणीची वाचाच बंद जाल्ली. वेळ वगडायनासतना सगळ्या शिश्यांनी आरुणीक कुशीक काडून खांवटे पुरयले. आतां पावसूय बरोच निवळल्लो. आरुणीक घेवन ऋशी आश्रमांत आयलो. ताचेर फावो ते उपचार करून ताका शाबदीर हाडलो. धौम्य ऋशीक पळोवन आरुणीच्या दोळ्यांत दुकां आयलीं. ताणें ऋशीक दोनूय हात जोडून नमस्कार केलो.
‘बाळका आरुणी, तुज्या सारको शिश्य म्हाका मेळ्ळो हें पळोवन म्हजें हड्डें भरून येता,’’ अशें म्हणून धौम्य ऋशीन आरुणीक वेंगेंत घेतलो. आरुणीची भक्ती पळोवन सगळ्या शिश्यांच्या दोळ्यांतल्यान खोशयेचीं दुकां आयलीं
भावंडांनो, धौम्य ऋशी आनी शिश्य आरुणीची ही काणी इतिहासांत अज्रंवर उरली.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
