…तें एक सर्वश्रेश्ठ दान

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

रक्तदान करतल्याक ‘देवदुताची’ उपमा दिल्या. कारण ते दुसऱ्याचें हीत राखता. दुसऱ्यांक मरणाच्या चपक्यांतल्यान ओडून काडटात. ते ती सेवा दितना आपलो सुवार्थ केन्नाच येवजिनात.

मनीस आपलें जिवीत जियेतना वेगळ्यावेगळ्या परिस्थितींतल्यान, अवस्थांतल्यान आनी जायत्या अडी – अडचणींक, संकश्टाक फुडो करीत एकेक पावल मुखार वता. सुखा फाटल्यान धांवता आसतना सैमाच्या नेमा प्रमाण दुख्खाचें सांवट पयस करीत तो दीस काडटा. शारिरीक आनी मानसीक कश्ट ताका भोगतात. ताणतणावा खाला वावुरतना कांय दुयेंसां ताका पिडूंक लागतात. तीं ताचे कुडीक सतायतात. तरेकवार सादीं तशेंच भिरांकूळ दुयेंसां ताच्या वांट्याक येता. तातूंतल्यान शस्त्रक्रिया उप्रासतात. शस्त्रक्रिये वेळार ताचे कुडींतल्या रगताचो सुमारा भायर इबाड जाता. ताची कूड एका वेगळ्याच पेयांत घुसपटूंक, घुसमटूंक लागता. आपलें जिवीत अर्दे वाटेरूच सोंपता काय कितें ह्या प्रस्नाच्या भंयान ताचो जीव गळसणेक लागता. ताच्या दोळ्या मुखार काळोखच काळोख दाटूंक लागता. पूण भोंवतणी दैवी शक्ती अजून वावुरता अशें म्हणटात.
दीन-दुबळ्यांक, गरजेवंतांक आदार दिवपाक अचकीत ध्यानी मनी नासतना कोणतरी कोणाच्या रुपांत मुखार येता. पेंचांत आशिल्ल्या सगल्यांचे नदरेंत काळखांतल्यान उजवाडाचो एक ‘तीर’ भितर सरता, आनी ताची जिणूच पर्जळीत करून सोडटा. हय, ताचे जिणेंत खोशी हाडपी तो ‘रक्तदातो’च आसता. त्या रक्तदात्याचे तें म्हान उपकाराचें रीण केन्ना कोणाच्यान फारीक करूंक जायना. कोणाक जमय ना तें. रक्तदातो हो गरजेवंतांचे, पिडितांचे वा दुयेंतींचे जिणेंतलो ‘देवदूत’च थारता. तो ताचे आयुश्य वाडयता. ताका जगपाची नवी प्रेरणा उर्बा दिता. ‘रक्तदातो’ नाशिल्लो जाल्यार पिडितांक नवी जीण, फुडलें आयुश्य मेळचेंच नाशिल्लें. देखूनच रक्तदानाचें हें म्हान कार्य लाख मोलाचें थारता.
मनीसपणाचो धर्म जागोवपी, एक सर्वश्रेश्ठ दान थारता. गरजवंतांचे, पिडितांचे वा दुयेंतीचें एकल्याचें जिवीत वाटयतना तो आपल्या रक्तदानाचे सेवेन घराब्यांतल्या सगल्यांक धादोसकाय, समाधान दिता. एक मोठे समाजकार्य, सेवा, पुण्य ताच्या हातांतल्यान घडटा हें तितलेंच खरें. भलायकी बरी आशिल्ल्या मनश्यां कडल्यान सुरक्षीत रितीन रगत दान करपा खातीर भौसांत जनजागृताय घडोवन हाडपा खातीर व्हियेनात जल्मल्ले कार्ल लॅण्डस्टायनर जांणी मनशाचे कुडींत घोळपी रगताच्या वेगळ्यावेगळ्या गटांचो सोद लायलो, तांचो जल्मदीस ‘रक्तदात्यांचो दीस’ म्हूण संवसार पाळटा आनी ते निमतान जायत्यो जागृतायेच्यो कार्यावळी घडोवन संकश्टां वेळार आपलो जीव वाटावपा खातीर ‘रक्तदान’ करूंक धांवून आयिल्ल्या रक्तदात्यांक त्या दिसा काळजाथावन दिनवासप जाता. कार्ल लॅण्डस्टायनरान लायिल्ल्या A, B, O रक्तगटाच्या संशोधना खातीर तांकां 1930 वर्साचो संवसारीक पांवड्या वेलो वैजक शास्त्राचो नोबॅल पुरस्कार फावो जाल्लो. तांच्या ह्या संशोधनाचे बुन्यादीचेरच रक्तदानाची प्रक्रिया आनी उपचार चलणुकेंत आयले. संवसारांत जायत्या मनश्यांक नवो जल्म मेळूंक लागलो.
2005 वर्साच्या मे म्हयन्यांत जाल्ले 58वे संवसारीक भलायकी संघटणेचे बसकेंत सुरक्षीत रितीन आनी फटींगपणां बगर गरजेवंतांक रक्तदान करप्यांचे उपकार मानपाक तशेंच संघटणेचे वांगडी आशिल्ल्या 192 देशांक उर्बा दिवपा पासत संवसारीक भलायकी संघटणेन लॅण्डस्टायनराच्या जल्म दिसा निमतान रक्तदान दिसाची स्थापणूक करपा संबंदान थाराव मानून घेतलो. आनी खऱ्या अर्थान उपरांतच्या काळांत तांचे आनी तांच्या संशोधनाचे यादीक राष्ट्रीय आनी वैश्वीक पांवड्यार रक्तदान दीस मनोवंक लागले.
संवसारांत खंयच्याय वाठारांत रगताची गरज उप्राशिल्ल्या मनशाक फावो त्या वेळार रगत मेळून ताका पुनर्जल्म मेळचो ह्या हेतान संवसारीक भलायकी केंद्रान पावल उबारलें. ह्या रक्तदाना वरवीं वैजकी मळाचेर जावपी शस्त्रक्रियां वेळार उप्रासपी अडचणी सोंपे रितीन पयस जावंक लागल्यो. खास करून बायलांक बाळंटरे वेळार आनी उपरांतूय ह्या रक्तदानाचो चड उपेग जावंक लागलो.
फ्रान्स देश ह्या रक्तदानाचे सेवेंत मुखेलपणान वावरत आसा. तांची देख घेवन हेर देशांनीय रक्तदानाची मोहीम चालीक लावन ते वरवीं गरजेवंतांक कसो लाव जावं येता हें दाखयत राष्ट्रीय पांवड्यार मोहीम राबयली, आनी उपरांत सगल्या देशांनी ‘रक्तदान करात, जिविताची भेट दियात’ हे संकल्पने खाला मोहीम राबोवपाक सुरवात केली ती आयज वेर पुराय संवसारांत चालू आसा.
भलायकी बरी आशिल्ल्या दात्यांनी केल्ल्या रक्तदानाचो उपेग रक्ताक्षय जाल्ल्या बायलांक, भुरग्यांक, अपघातांनी सांपडिल्ल्या पिडितांचे शस्त्रक्रियेंत, कॅन्सराचे (कांक्राचे) शस्त्रक्रियेंत वा हेर उपचारां वेळार तशेंच थॅलासॅमिया, ल्युकेमिया, हेमोफिलिया, ब्लड कास्टींग सिकल, ड्रेपोनोसायटेसीस वा रगताच्या हेर दुयेंसाच्या उपचारांत जाता. गंभीर प्रकाराच्या दुयेंसा वेळार भायल्या रगताची गरज पडटा. देखून रगताक संजिवनी मानल्या. संवसारीक भलायकी संघटणा सातत्यान आनी नेटान रक्तपुरवणे खातीर, रक्तदाना खातीर यत्न करीत आसता. ही संस्था रक्तदानाच्यो मोठ मोठ्यो येवजण्यो राबयता. शिक्षणीक कार्यावळीय घडोवन हाडटा. ते कार्यावळींतल्यान पिडीत लोकांच्यो जिवीत काणयो मुखार दवरून तांकां कसो पुनर्जल्म मेळ्ळा, ताचेर उजवाड घालीत लोकांक रक्तदाना खातीर प्रवृत्त करता.
रक्तदान करतल्याक ‘देवदुताची’ उपमा दिल्या. कारण ते दुसऱ्याचें हीत राखता. दुसऱ्यांक मरणाच्या चपक्यांतल्यान ओडून काडटात. ते ती सेवा दितना आपलो सुवार्थ केन्नाच येवजिनात.
रगताक पर्याय ना. तें तयारय करपाक मेळना. पयसोय ताची सुवात घेवंक पावना. रगताचो स्रोत फक्त ‘मनीस’ आसा. रक्तदान निरुपद्रवी आसा. रगत हें नाशवंत आसा. दानांतल्यान मेळिल्ल्या रगताचो सांठो रगतपेढींनी सांठयतात. ते खातीर खूब जतनाय घेतात.
सरसकट मनशाच्या आंगांत 5 ते 7 लिटर रगत आसता. रक्तदाना वेळार 350 मिलि इतलेंच रगत काडटात. काडिल्लें रगत कुडींत फुडल्या 36 वरांत सैमीक रितीन परतून भरून येता. रक्तदाना उपरांत मनीस कामार वचूंक शकता. तेचपरी दर तीन म्हयन्या उपरांत तो परतून रगत दिवपाक शकता. 18 ते 70 वर्सा पिराये मजगतचो मनीस रक्तदान करूंक पात्र थारता. आपल्या रगता वरवीं दुसऱ्याक जिणेचें दान मेळटा ही गजाल, कल्पनाच कितली खोसदेणी आसा. देखूनच रक्तदाना खातीर कोणेंय तयार जावचें. कारण हें रक्तदान एक ‘पुण्यकर्म’ आसा. हें ‘पुण्यकर्म’ निभायतना ओंठार एक मंत्र येताच येता.
…करून दान रगताचें,
जोडुया नातें भावपणाचें.

उल्हास यशवंत नायक
8010061867