भांगरभूंय | प्रतिनिधी
कोंकणींत सामान्यरूप करप सामक्कें म्हत्वाचें आनी तितलेंच सोंपेंय बी. साद्या सरळ उतरांनी सांगचें जाल्यार, सामान्यरूप (सारू) म्हणजे उल्या विभक्ती.
समजुया, पोरसांत कोंबो आसा. ताका आपयात. अर्थांत, उलो मारात. आमी किदें म्हणटले? कोंब्या यो रे. हें कोंब्या जें आसा तीच उल्या विभक्ती आनी तेंच कोंबो ह्या उतराचें सारू. पूण आमी बरयतना कोंब्या- अशें बरयतात. हाचें कारण, मुखार ताका क, न, क, चें अशीं बी कुसां लागतात. कोंब्याक, कोब्यान, बी अशे तरेचीं उतरां निर्माण जातात.
पुरूशलिंगी आनी अलिंगी नामांचीं सारू एके तरेन घडटात जाल्यार स्त्रीलिंगी नामांचीं सारू मातशीं वेगळे तरेन जातात. कांय पुरूशलिंगी आनी अलिंगी नामांचीं सारू पळोवया. कोलो कोल्या-, माड माडा- अशीं बी. शेवणें शेवण्या-, जनेल जनेला- अशीं बी.
मदल्या अक्षरांत ईकार वा ऊकार आसत जाल्यार अलिंगी नामांचीं सारू कशीं बदलतात तें पळोवया: बेबूक बेबका-, पाडूक पाडका-, साळीक साळका- आनी माणीक माणका-. बकें बक्या- आनी गोरूं गोरवा- अशींय सारू घडटात.
पुरूशलिंगी नामांनी काळोख काळखा- आनी बापूय बापाय-, लिंबू लिंबा-, चेंबू चेंबा- पूण शाबू शाब्बा-. मराठींत काळोखा- अशेंच उरता.
स्त्रीलिंगी नामां मदीं सारू दोन तरांनी घडटा: वात वाती- आनी वाट वाटे-. कशें कळप? जाका सारू करपाचें आसा ताका भोववचन (भोव) खबर आसतलेंच. नाच जाल्यार कोश पळोवचो. जाचें सारू एन सोंपता (वाटे-) ताचें भोव ओन (वाटो) सोंपता: वाटे- वाटो. जाचें भोव ईन सोंपता ताचें सारूय ईनूच सोंपता: वात वाती-.
जायते जाण न्हंयचें सारू न्हंय- अशेंच दवरतात. न्हंयचें भोव जर न्हंयो जाल्यार सारू न्हंये- अशें जालें ना? पुरूशलिंगी, स्त्रीलिंगी आनी अलिंगी ह्या तिनूय लिंगांनी ऱ्हस्व आनी दीर्घ मात सांबाळूंक जायच! कीर किरा-, धूव धुवे- आनी फूल फुला-.
खंयच्याय भोववचनाच्या सारूच्या अखेरच्या अक्षराचेर अनुस्वार आसता म्हणजे आसताच!! पूत पुतां-, धूव धुवे- आनी पील पिला-.
अभ्यासकोशाच्या 2000 पानांनी आमकां खंयच बदल मेळूंक ना.
आज हांगाच थांबुया. प्रस्न विचारात. फुडल्या सप्तकांत मेळुया.
दामोदर घाणेकार
8459998914
[email protected]
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
