कोचींतलें गोंय – 2

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

जंय पावले थंयचे जावन रावले. पूण मुळा कडलें नातें सोडलें ना. आपूण मूळ गोंयकार हें ते विसरले नात. देखून तांणी कोंकणी सांबाळ्ळी. हांणी जरी सगळें हांगाच सोडिल्लें तरी वतना एक गजाल व्हेल्ली आनी ती म्हणल्यार आपणाली भास, कोंकणी. जी तांणी अजून सांबाळून दवरल्या. जंय रावले थंयची भास शिकलेच, ती गरज म्हणून तांकां शिकचीच पडली पूण आपणाले मातृभाशेक मात ते विसरले नात. तांणी ती कशी तरी सांबाळून दवरली.
गोंया भायर आशिल्ल्या ह्या कोंकणी समाजाची तोखणाय करता तितली थोडीच. मागीर ते मंगळूरकार आसूं वा कोचीकार आसूं . कांय राजकी आनी सामाजीक उलथा पालथीक लागून ह्या समाजाक गोंय सोडचें पडलें. ते गोंया भायर गेले तो काळ पळेल्यार हे लोक इतले पयस कशे पावले हाचेंच अजाप दिसता. धड कसलींच प्रवासाचीं सादनां नासतना हे लोक विंगड विंगड वाठारांनी पावले. कितलें सोंसलां आसतलें त्या काळार तांणी. जे परिस्थितींत तांकां आपलो गांव सोडचो पडलो ती परिस्थिती मतींत घेतल्यार तांकां रातोरात घर सोडचें पडलां आसूंक जाय. म्हणजेच वतना कांयच व्हरूंक मेळूंक ना. जे कोण गेले ते सगळेच योग्य जाग्यार पावले काय कांय जाण वाटेरूच सोंपले हेंय कळप कठीण. अशे वेळार हे लोक सामकेच गळसणून वचूंक जाय आसले. पूण तशें घडलें ना. ते जंय गेले थंय तांणी आपणालें नांव वयर काडलें. कोणाचेर तरी भार जावन रावचे सुवातेर ते धनी जाले. तांणी लोकांक काम दिलें. ते थंयचेच जावन रावले पूण तांणी आपणाली अस्मिताय सोडली ना. भास सोडली ना. त्या राज्याची भास आपणायलीच पूण आपणाली मायभास कोंकणी सांबाळून दवरली आनी ती वयर सरतली म्हणपाचेंय पळेलें. भाशे वरवींच तांणी गोंया कडले संबंधूय तिगोवन दवरले. कोंकणीचें काम तर तांकां आपल्या घरच्याच कार्यावरी. ते पूर्ण तनमनान थंय वावुरतात. कोंकणी परिशदांनी आमकां हाचो अणभव मेळटा.
जे लोक कोचीक पावले तांकां कोचीच्या रायान आसरो दिलो. कांय जाण गोश्रीपुराक रावले. गोश्रीपूर म्हणल्यार कोचींतलें गोंयूच म्हणचें पडटलें. पुराय कोंकणी वाठार. पयलें कोंकणी भवन ह्याच वाठारांत उबें जालें हाचे वेल्यान पळेयात. हांगाच्या लोकांनी त्या काळार दूद, तुपाचो धंदो केलो आनी जायते दुडू जोडले. इतले जोडले तरी ते कोचीच्या रायान केल्ले उपकार विसरले नात. अडीअडचणीक ते रायाक दुडू दिवंक लागले. ताच्या उपकारा पडूंक लागले. हाचें इनाम म्हणून कोचीच्या रायान पुराय गोश्रीपूर करमुक्त वाठार केलो. हांगाच्या लोकांक कसलोच टॅक्स दिवचो लाग नासलो. देश स्वतंत्र जावन कोची भारताचो भाग जायसर हांगाच्या लोकांक घरपटी म्हणटात ती दिवची पड नासली.
कोचीच्या लोकांक गोंय म्हणल्यार कुळार. गोंयकार कोची येतात म्हणल्यार तांकां भारी खोशी जाता. हाकाच लागून हे कार्यावळीक कांय जाणांक घेवन वच्चें अशें थारायिल्लें पूण दर एकल्याक कसलें तरी काम. निमाणें हांव आनी अँथनी व्हाज दोगूच कोचीक पावले. अर्नाकुलम आमकां व्हरूंक चित्तरंजन आयिल्लो. ताचो कुळदेव श्रीलक्ष्मी-नृसींह जो म्हज्या वेलींग गांवांत वसता. बाटाबाटीच्या भंयान ज्या दिसा लक्ष्मी़-नृसींह वेलंगा पावलो त्याच समयार ह्या लोकांनी त्याच भंयान गोंय सोडलां आसूंक जाय. तशे आमच्याय जाणटेल्यांनी ह्याच समयार तिसवाडी सोडून अंत्रुजेक लागीं केल्ली. आनी फिरत फिरत वेलंगा पावून वेलींगकार जाल्ले. हेर कोण खंय गेले आनी कोण जाले तें आमकांय खबर ना. पूण लक्ष्मी-नृसींह वेलंगा आयलो त्याच वेळार आमचे जाणटेले महागणपतीक घेवन सुरक्षीत जागो सोदताले. देवाक आनी आमकांय बी. आज महागणपती खांडोळ्यां आनी आमी वेलंगां. वेलंगेचो म्हणल्यार ताच्या कुळदेवाच्या गांवचो आशिल्ल्यान चित्तमामाक हांव चड लागशिल्लो दिसलों जावंक जाय. आमची रावपाची वेवस्था तांणी गोश्रीपुराकूच केल्ली. हेच कार्यावळीक मुंबय थावन पोयणारी मासिकाचे संपादक वल्लीमाम क्वाद्रुश आयिल्ले. तशे आमी पयलीं मंगळुराक मेळिल्ले पूण हांगा आमची इश्टागत आनीक वाडली म्हणची पडटली.
आमची कार्यावळ कोंकणी भवनांत आसली. कविता संगम, काव्य धनुष्यचें प्रकाशन आनी वांगडाच वल्लीमामान उजवाडायिल्लें बाळकृष्ण मल्ल्याचें ई बूक चें तशेंच कोंकणी केंद्राच्या एका पुस्तकाचें प्रकाशन. कोंकणी भवन पुराय भरिल्लें. आदले जज्ज किणीमामच्या हातान पुस्तक प्रकाशन जालें. उपरांत कवी संमेलन. कार्यावळ साडेसात मेरेन चल्ली. नदर लागपा सारकीच कार्यावळ जाली. संपूर्ण कार्यावळ सोंपसर एकलोय उठून गेलो ना हें विशेश.
हांगाच्या लोकां कडल्यान आमकां जो मोग मेळ्ळो तो उतरांनी सांगूक जावचो ना. कुळारसून कोणूय येतकूच ताका जसो मान आनी मोग मेळटा तसोच मोग आमकांय मेळ्ळो. कार्यावळ सोंपतकूच तर दर एकलो येवन आमचे वांगडा फोटू मारून घेतालो तर कांय जाण सेल्फी घेताले. ह्या मोगाक लागून हांगा परतूय येवचें अशेंच दिसतालें. आर एस भास्करमाम, मल्ल्यामाम, चित्तामाम हांकां लागून खरें म्हणल्यार काव्यधनुष्य आकाराक आयिल्लें. सगळे त्रास तांणी घेतिल्ले आनी हांव श्रय घेवन मेकळो जाल्लों. काव्य धनुष्याक लागून तर हो मोग आनी मान मेळटालो. तातुंतूय एक बरें दिसलें तें म्हणल्यार ह्या निमतान जायते पोरणे इश्ट नव्यान मेळिल्ले. जायतो तेंप मेळूंक नाशिल्ल्या लोकांची भेट जाल्ली. शणैमाम, भटमाम सगळे आमचेच, आतां हांचे उपकार तरी कशे मानप? हांव तर म्हणन हो मोग असोच उरचो आनी वाडत वचचो. जेन्ना संद मेळटा कोचीचे भेटेक वच्चेंच. आमच्या लोकांक मेळचेंच. आनी तांकां कुळारा येवपाचें आमंत्रणूय दिवचें. मेळुंया न्ही परते!

अभयकुमार वेलिंगकार
9423884687