राष्ट्रीय विज्ञान दीस

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आयज राष्ट्रीय विज्ञान दीस. आयच्या ह्या दिसा निमतान सगळ्यांक परबीं.
राष्ट्रीय विज्ञान दीस 2024 चो विशय ‘विकसीत भारता खातीर देशी तंत्रज्ञान’ हो थारावन दिला. घरगुती तंत्रगिन्यानाचें म्हत्व मुखार हाडपा खातीर, आनी भारतीय शास्त्रज्ञांचे यत्न उजवाडाक हाडपा खातीर राष्ट्रीय विज्ञान दिसा हो खास विशय वेंचून काडला.
हो विशय नव्या युगाची खात्री दिता आनी देशांतल्या आनी आंतरराष्ट्रीय पांवड्यार भौशीक आनी शास्त्रीय भावपणाक एकठांय येवपाची, सहकार्य करपाची, काम करपाची आनी भारत आनी मनीसपणाच्या बऱ्यापणा खातीर योगदान दिवपाची संद मुखार हाडटा. देशी म्हळ्यार थळावीं उत्पादनां आमच्याच देशांत तयार करप.
‘विकसीत भारता खातीर देशी तंत्रगिन्यानाचो’ प्रचार केल्यार पुराय संवसाराच्या आव्हानांक तोंड दिवपाक मदत जाता. विज्ञानाच्या माध्यमांतल्यान भारताक ‘आत्मनिर्भर’ करपाचें म्हत्व तातूंत आस्पावता. केंद्रीय विज्ञान आनी तंत्रज्ञान मंत्रालयान जाहीर केल्ल्या निवेदना वरवीं हें स्पश्ट केलां.
भारतांत देशी तंत्रगिन्यानाखातीर नेटान यत्न सुरू आसात. रेडिओचेर केल्ल्या मन की बात संबोधना वरवीं प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी हांणी खूब आदीं सावन देशी तंत्रगिन्यानाचेर भर दिला. ताका आतां फळां मेळपाक लागल्यांत. ह्या म्हयन्यांत दिल्लींत जाल्ल्या डिजिटल इंडिया फ्युचर लॅब्स शिखर सभेच्या कार्यावळी वेळार सीडॅक हांणी डिझायन केल्ले आनी विकसीत केल्ले तीन देशी तंत्रज्ञान – थर्मल कॅमेरे, सीएमओएस कॅमेरे आनी फ्लीट मॅनेजमेंट यंत्रणा 12 उद्देगांक हस्तांतरीत केले. नवनिर्माण, विज्ञान आनी तंत्रगिन्यानाचे दिकेन हें मोलाचें पावल आसा.
‘रमन इफेक्ट’ ह्या सोदाचो उगडास करपा खातीर दर वर्सा 28 फेब्रुवारीक राष्ट्रीय विज्ञान दीस मनयतात. भारत सरकारान १९८६ वर्सा 28 फेब्रुवारीक राश्ट्रीय विज्ञान दीस मनोवपाक सुरवात केली. ह्या दिसा म्हान भौतिकशास्त्रज्ञ सर सी.व्ही. रमणान ‘रमन इफेक्ट’ सोद लागिल्ल्याची घोशणा केली आनी ताचे खातीर ताका 1930 वर्सा नोबॅल पुरस्कार फावो जालो.
हालींच्या काळांतल्या शास्त्रीय कामगिरीच्या फाटभुंयेर फाटल्या 10 वर्सांत भारताची वाड संवसारीक पांवड्यार दिसून येता. आमी संवसारीक पांवड्यार शास्त्रीय संशोधन प्रकाशनांत पयल्या पांच देशां मदीं आसात, जागतीक नवनिर्माण निर्देशांकांत उल्लेखनीय वाड दाखोवपाच्या मळार 40 वे सुवातेर आसात. हें सगळें देशी तंत्रगिन्यान घटमूट जाल्ल्यान जालां. भारतीय शास्त्रीय सुदारणा लॅबा सावन चंद्रा मेरेन पावल्या; चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाचेर चंद्रयान-3 यशस्वीपणान देंवोवपी भारत हो म्हत्वाचो देश जालो.
लस तयार करपाची घटमूट क्षमताय आशिल्ली मान्यताय भारताक मेळ्ळ्या, आनी कोवीड महामारीच्या काळांत तें सिध्द जालां. कोवीड महामारीच्या काळांत भारतान लस उत्पादनांत स्वावलंबी जावन आपली तांक सिद्ध केल्या. आमच्या देशान लस निर्यात केली. अशे तरेचे कितलेशेच यत्न दर एका मळार चालू आसात. देशी तंत्रगिन्यानाचो फायदो अफाट आसा. तो खर्चीक ना आनी देखून थळाव्या तंत्रगिन्यानाक लागून अर्थीक भार पडना. विद्यार्थ्यांनी देशी तंत्रगिन्यान आनी निर्मिती विशीं जागृताय करपाचो हो संदेश प्रसारीत करपाक जाय.
आमच्या शास्त्रज्ञांची तोखणाय करून तांच्या कार्या कडेन लोकांचें लक्ष वेधून घेवप हो आयच्या दिसाचो एक हेत आसा. रमन इफेक्टाचो सोद मनोवपी राष्ट्रीय उत्सव हो आमच्या राष्ट्राच्या पुराय शास्त्रज्ञ समाजाक मान दिवपाची संद आमकां दिता. हाका लागून तांकां आपल्या शास्त्रीय वावराक चालना दिवपाक प्रोत्साहन मेळटा.
विज्ञानाची जागृताय वाडोवपा खातीर आयज कार्यावळी जातात. विज्ञान दिसाच्या उत्सवाचो एक भाग म्हूण आयोजीत केल्ल्यो कार्यावळी वेगवेगळ्यो शास्त्रीय संकल्पना आनी हालींच्या प्रगती विशीं लोकांक माहिती दिवपाक व्यापक पांवड्यार मदत करतात.
आयच्या ह्या दिसा आयोजीत केल्ल्या वेगवेगळ्या व्याख्यानां, वादविवाद, प्रस्नमाची आनी प्रदर्शनां वरवीं लोकांक ताज्या शास्त्रीय प्रगती विशीं शिक्षण मेळटा आनी तातूंतल्यान शास्त्रीय वृत्ती आनी तार्कीक विचार तयार जाता. तरणाट्यांच्या मनांत जिज्ञासा निर्माण करपाचेर आयज भर आसता. प्रदर्शनां, कार्यशाळा आनी विज्ञान मेळाव्यां सारकिल्या आकर्शक कार्यावळींतल्यान भुरग्यांक विज्ञानाची मजेशीर आनी परस्पर संवादात्मक रितीन वळख करून दितात. ताका लागून तांच्या मनांत विज्ञानाची आवड निर्माण जाता.
भारतीय विज्ञानांतल्या प्रगतीचेर भर दिवपा निमतान पोशक वातावरण निर्मिती तयार करपाचे यत्न चलल्यात. राष्ट्रीय विज्ञान दिसा भारतभरांतल्या वेगवेगळ्या शास्त्रीय मळांचेर नव्यान सादिल्ली कामगिरी आनी उपक्रम हांचीं प्रदर्शनां घडोवन हाडटात. हेवरवीं राश्ट्रीय अभिमानाक चालना मेळटा.
आंतरराश्ट्रीय सहकार्याक चालना दिवप हेंवूय तितलेंच म्हत्वाचें आसता. राश्ट्रीय पांवड्यार विज्ञानाचो उत्सव मनयतना भारत, शास्त्रीय प्रगतीविशीं आपली लागणूक उक्तायता हें विशेश आनी आंतरराश्ट्रीय शास्त्रीय समुदायांकडेन सहकार्याखातीर दार उगडटा हें खूब म्हत्वाचें. शास्त्रीय आदार घटमूट करपाचे यत्न चालूच आसात. फुडल्या पिळग्यांक शास्त्रीय प्रगतींत योगदान दिवपाक आनी विज्ञानाच्या माध्यमांतल्यान जागतीक आव्हानांक तोंड दिवपाक प्रेरणा दिवन आमच्या राष्ट्राचो शास्त्रीय आदार घटमूट करपाची प्रक्रिया चालूच आसा.
विज्ञान आयज मोट्या प्रमाणात देशी भासांनी येवपाक लागलां. तरेकवार विज्ञानीक उतरावळी तयार जाल्यात. वैजकी प्रवेशा खातीरची नीट परीक्षा कितल्याशाच देशी भाशांतल्यान हे तिनूय पेपर म्हळ्यार भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आनी जीवशास्त्र दिवपाची तजवीज केल्या. हिंदी भाशेंतल्यान वैजकी शिक्षण कांय राज्यांनी आदींच सुरू जालां. केरळाक मोट्या प्रमाणांत विज्ञानीक मजकूर मल्याळम भाशेंत रोखडोच अणकारीत जावन विज्ञान नेमाळ्यां वरवीं लोकां मेरेन पावता. लोकां मेरेन विज्ञान आपले आवयभाशेंतल्यान दृक श्राव्य आनी लिखित रूपांत पावतलें तितली विज्ञानीक नदर घटमूट करप शक्य जातलें. जय विज्ञान.

मुकेश थळी
फोंडें