भांगरभूंय | प्रतिनिधी
आदल्या तेंपार म्हणल्यार 40 वर्सां पयलीं राजकी पक्ष तत्वांचेर चलताले. जाका जी विचारसरणी आवडटा ताणें त्या- त्या पक्षांत वच्चें. फुडारी आनी मतदारांनीय! मात कालांतरान सगलेंच बदलत गेलें. आतां सुवार्थ आनी खंयच्याय प्रकारान आपलो पक्ष सत्तेर उरतलो, हे खातीर सगलेच लटपटी, खटपटी करतना पळोवंक मेळटात. भोंवरो पसून फुला- फुलांचेर भोंवचो ना, तितले लोकप्रतिनिधी पक्षा- पक्षांत भितर, भायर सरतात. भ्रश्टाचार तेन्नाय आशिल्लो, पूण आतांच्या सारको न्हय. हालीं राजकारण हो वेवसाय जाल्लो जाणवता. सगलो दोश फुडाऱ्यांच्या माथ्यार थापून चलचो ना. फाटल्या 25 वर्सांच्या काळांत मतदारूय लाचार, आरपसुवार्थी जाला. अर्थांत हाका बरींच कारणां आसात, पूण तो वेगळो विशय. मतदारांच्या हाताचेर च्यावेक कितें ना कितें तेंकोवचें पडटा, थोड्यांक तांकां पोसचें पडटात. नाजाल्यार उमेदवार फुडली वेंचणूक जिखत हाची खात्री ना. ते पयशे खंयच्यान हाडटले?
आयच्या काळांत ‘जो दिता, तोच आमचो पिता (बापूय)’ ही विचारसरणी रुढ जाल्या. फक्त मतदारूच न्हय तर राजकी पक्षांकूय साबार पक्षांतर्गत कामां खातीर पयसो जाय पडटा. ताका लागून निधी विशीं चड स्पश्टताय हाडपाक ठोस उपाय करपाची गरज न्यायालयान सात वर्सां पयलीं उक्तायिल्ली. उपरांत 2017 वर्साच्या अर्थ विधेयकांत पयले खेप इलेक्ट्रोरल बाॅण्डाची विचार आयलो. 2018 वर्सा तो येवजणेच्या रुपांत चालीक लागलो. मात, हातूंत एक म्हत्वाची गजाल आशिल्ली, ती म्हणल्यार नागरीक, कंपनी वा हेर कोणाक नांव गुपीत दवरून आपल्या आवडीच्या राजकी पक्षाक अर्थीक देणगी दिवपाक मेळटाली. हो बाॅण्ड स्थगीत करपाक सर्वोच्च न्यायालयान 2019 वर्सा न्हयकार दिल्लो. मात फाटल्या आॅक्टोबरा सावन बाॅण्डा आड आयिल्ल्या याचिकांचेर सुनावणी सुरू जाल्ली. काल ही बाॅण्ड येवजण रद्द थारायली. म्हायती हक्काचो भंग जाता, ही येवजण असंविधानीक, तातूंत पारदर्शकताय ना, कायदो बदलप चुकीचें, कितें तरी बदल्यांत घेवन बाॅण्ड दिवप…. अशीं बरीच निरिक्षणां सरन्यायाधीश धनंजय चंद्रचूड हांच्या फुडारपणा खालच्या पांच जाणांच्या खंडपिठान उक्तायल्यांत.
सर्वोच्च न्यायालयान निर्णय दितना जें कितें म्हणलां, तें तशें हुस्क्याचें. तांणी स्टेट बँकेक बाॅण्ड जारी करप बंद करचें आनी 12 एप्रील 2019 दिसा वेंचणूक आयोगाच्या आदेशा उपरांत आतां मेरेन कितले बाॅण्ड दिले ताची सविस्तर म्हायती दिवपाक सांगलां. जर बाॅण्ड दिवप्यांक आपलें नांव जाहीर जावचें अशें दिसना जाल्यार तांकां ते पयशे परत घेवं येतात. तशी तजवीज करपाक सांगलां.
इलेक्ट्रोरल बाॅण्ड म्हणल्यार कितें? तें राजकी पक्षांक दान दिवपाचें एक साधन. एक हजार ते एक कोटी रुपया मेरेनचे हे प्राॅमिसरी नोटांच्या रुपांतले बाॅण्ड विकत घेवप आनी आपल्या आवडट्या पक्षाक दिवप. पक्षांनी मागीर 15 दिसां भितर ते वठोवप. मात, संबंदीत राजकी पक्ष सोडल्यार कोणाकूच दान दिवप्याचें नांव कशेंच कळनाशिल्लें. म्हायती हक्क अर्ज करून पसून. हें सरळ भ्रश्टाचाराक आमंत्रण दिवपा सारकें, अशें न्यायालयान म्हणलां. आमच्या देशांत उदेंत्या सुर्याक नमस्कार. म्हणटकच सत्तेर आशिल्ल्या पक्षाकूच सगल्यांत चड दान मेळ्ळां. वेंचणूक आयोग आनी असोसिएशन फाॅर डेमोक्रॅटीक रिफोर्म्स (एडीआर) हांच्या अहवाला प्रमाण, मार्च 2018 ते जानेवारी 2024 मेरेन सगल्या पक्षांक मेळून रु. 16,518 कोटीं वयर मेळ्ळ्यात. भाजपाक 6565 कोटी मेळ्ळ्यात.
सर्वोच्च न्यायालयान ‘क्विड प्रो को’ अशें उतर वापरलां तें गंभीर म्हणपाचें. कारण अमक्याच्या बदल्यांत तमकें घेवप. स्टेट बँक बाॅण्डाची पुराय म्हायती दीत जाल्यार वेंचणूक आयोगाक ती जाहीर करची पडटली. मागीर हें सगलें उक्तें जातलें, अशें जाणकारांक दिसता. तशें जर जालें, तर नागरी प्रतिनिधी कायद्या खाला हो भ्रश्टाचार थारता. आदल्या तेंपार (आतांय बी) थारावीक लाॅबी सरकाराचेर, राजकी पक्षांचेर नियंत्रण दवरताल्यो, अशें सगलेच सांगतात. हे इलेक्ट्रोरल बाॅण्ड हे प्रथेक सारें उदक घालपी अशें थोड्यांक दिसता. ह्या निर्णयान हे लाॅबीक धपको बसतलो, पूण ती वेगळो मार्ग सोदतली. दखल घेवपा सारकी गजाल म्हणल्यार वेंचणूक आयोग आनी रिझर्व्ह बँकेक ही
बाॅण्ड पद्दत मान्य नाशिल्ली. आतां सर्वोच्च न्यायालयान इलेक्ट्रोरल बाॅण्ड रद्दच केल्यात. ताका लागून ‘हम साथ साथ है’ प्रकार सोंपतात, राजकी पक्षाक आनी लाॅबीक धपको
बसता काय हें फक्त पेल्यांतलें वादळ थारता, तें येवपी काळूच सांगतलो.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
