भांगरभूंय | प्रतिनिधी
सण मनशांच्या आयुश्यांत उमेद घेवन येतात. सण मनीस मनोवचे नात तर कोण मनयतले न्हय. तन मनाक तितलीच खुशालकाय मेळटा. सण म्हणल्यार एक उत्साह कसो. मनशांचे जिणेक एक वेगळीच उर्बा कशी. सणा परबांक लागून घरांत खुशालकायेचें, उमेदीचें वातावरण तयार जाता. भुरग्यांक एक वेगळोच आनंद जाता. सणा-परबांक लागून सगलीं घरचीं एकठांय येतात. वातावरण प्रफुल्लीत उरता. कसलोय राग, दुस्वास बी आसत जाल्यार ह्या सणांक लागून तो पयस जाता. घरांत एकवटाचें वातावरण निर्माण जाता.
‘जालीं गो चवथीची तयारी. केली गो खरेदी. कपडे बी हाडले काय ना.’ चवथेची परब येत जाल्यार हे प्रस्न चडूच विचारतात. आमकां हिंदूक प्रत्येक सणांक एक एक अशें म्हत्व आसता. आमचे सण खुबूच आसतात. सणाची तयारी म्हळ्यार कितें कितें तयारी करप हाचो आराखडोच सुरू जाता. चवथ लागीं पावली म्हणटकूच तर सांगपाकूच नाका.
तशेंच दिवाळी. ह्या सणाक फोव, लाडू, चक्री बी असले गोड पदार्थ करप जाता. फोवाचे तर कितलेशेच प्रकार. तिखट फोव, दुदांतले फोव, धंयांतले फोव, बटाट फोव, गोडांतले फोव अशे कितलेशेच प्रकार घरांत करप जातात. दिवाळेचे परबेक आकाशदिव्याची तयारी करची पडटा. तो रंगोवपा खातीर परबेचे आठ ते धा दीस पयलींच तयारेक लागतात. ते भायर घराचे भोंवतणी लायटींग बी आयलीच.
आमच्या गोंयकारांची चवथ म्हळ्यार एक वेगळेंच वातावरण. खुशालकायेचे, उमेदीचें, शारांनी रावपी आपआपल्या गांवांनी वचपाची तयारी करूंक लागतात. बंद घराच्या दाराक आतां आपूण उगडटलें हाची सुलूस लागता. पयलीं तयारी घराच्या नितळसाणेची जाता. अंदूं घराक कसलो रंग काडप. घर कशें चकचकीत करप हाचेर चिंतप जाता. घर नितळसाणी बरोबर घरांत ज्या जाग्यार देवाक पुजेक लायतले त्या जाग्याची तर चडूच सजवणूक जाता. देवाचीं आयदनां, देवाचें मखर, देवाचे पाठ, देवाची माटोळीची डागडुजी, देवाचीं पुस्तकां सगळें कितें भितर दवरिल्लें भायर काडून नितळ करतात. थारिल्ल्या थारावीक मुर्तीकारा कडेन आपली चवाय वा पाठ व्हरन दितात. आतां पयलींचे दीस उरुंक नात तरी नितळसाण ही जायच. पयलीं मातयेचीं घरां, नळ्याची घरां आसतालीं. आतां तीं चित्रां बदल्ल्यांत. पयलीं घरांतले जमनीक, आंगणांत शेण सारोवचें पडटालें. आतां चडशीं ती गरज भासना कारण आतां गांव आसूं वा शार घरां घरांनी तिजुले लायिल्ले दिसतात. माटोळी लेगीत पयलींच बांदिल्ल्या जाग्यारूच आसता. फक्त माटोळीचें सामान हाड आनी बांद इतलेंच.
सैमाची किमयाय वेगळीच. श्रावण म्हयन्यांत आयतार पुजपा पसून श्रावणांतलो सोमार, श्रावणांतली पुजा, संकश्टी हें सगळें चवथी पयलीं आयलेंच. सैमीक वनस्पती आपोआप किल्लूंक लागतात. गणपतीचे माटोळीक जें जें जाय आसता तें बी किल्लता, पिकता. खरें म्हळ्यार ही वनस्पत त्या दिसांनी जाता म्हणूनच ताचो उपेग देवाच्या माथ्यार माटोळी म्हूण सजयल्या आसतली. पयलीं चडशें सैमान जें किल्लता ताचोच उपेग करतात. आतां लोकांनी आर्टिफिशल वस्तूंची निर्मीती केल्या आनी तीच चड वापरतना दिसतात. पूण आर्टिफिशल वस्तूं परस सैमीक देणगेक जें म्हत्व आसता तें तातूंत मेळना. हेच खातीर गावांतले लोक माटोळेक लागतात तितलेंय सामान रानांनी वचूंन सोदतात. तें सोदून काडपाक बी मनशांक पासियेंस जाय आसता. आतां माटोळेचे बाजार भरतात ते आमी जाणात. खरेदी करतना ते म्हारग विकतात अशेंय आमी म्हणटात. पूण ताचे फाटल्यान ते विक्री करतल्यांचें तितलेच कश्ट आसतात हें आमच्या लक्षांत आसूंक जायं. सगलें कितें अशेंच सोंपेंपणान मेळना हें आमकां कळपाक जाय. पूण कांय जाणांक मात तें कळना. आसूं हें अशें आसताच आनी फुडेंय आसतलेंच. फुडें घडये माटोळीचें सामान हाडपक वा त्यो वस्तू मेळूंक कठीण जावं येता. आतांच खूबशे दुर्मीळ जावंक पावलां हें दिसून येता.
हिंदू लोकांचे सण सुमारा भायर. दरेक म्हयन्याक एक तरी सण आसताच. चैत्र म्हयन्या सावन फाल्गून म्हयन्या मेरेन सणूच शण. तातूंत चवथ आनी दिवळी हे दोन सण मात्शे व्हड. ते भायर जात्रा, काले बी आयलेच. ह्या सणांनी कपड्याची खरेदी तर जायच. ती नाजाल्यार कशें जातलें. बायलांक साडयो, णववारी कापडां, नवें सोवळें हें नाजाल्यार कशें जातलें? ‘मम्मा, ह्या वर्सा म्हगेले इश्ट, इश्टिणी आमगेर येतलीं हां. म्हाका चार तरी नवे ड्रेस जाय. साईन आनी राईन फर्मान सोडलें.
‘हय, बरें बाबा हाडुया.’ भुरग्यांक कपड्याची तयारी पयलीं जाय आसता. भुरगीं खूश जाल्यार सगलें वातावरण खूश. व्हडा परस भुरग्यांचे चेरे पळोवपाचे आसतात. तातूंत मदीं माणकुलीं भुरगीं आसत तर तांचे तरेकवार प्रस्न सुरू जातात.
‘ये आजी, काकी म्हणटा चवथीचे पयलीं तय येता. गौरी पुजा आसता, आनी अशेंय सांगता की तेन्ना तरी चांदोमामाक पळोवप नासता खंय. ते कित्याक गे.’ मागीर सांगत सर तांकां सुसेग आसना तें तांकां सांगचेंच पडटा. ‘हय रे बाबा, गणपतीचे वाहन हुंदीर न्हय. तें वाहन घेवन वतना पडलो. मागीर तुजो चांदोमामा ताका हांसलो. रागान गणपती बाप्पान ताका स्त्राप दिलो. म्हणून तें शास्त्र. ते ते सण आयले की तीं तीं शास्त्रां हीं त्या वेळार दोळ्यां मुखार उबीं जातात. आनी आपसुकच तोंडार त्यो काणयो येतात. सारकी खबर आशिल्लो बरे तरेन कथन करता.
चवथ वा दिवाळेचे तयारी मदीं मोटो जिन्नस म्हळ्यार नेवऱ्यो. ह्या नेवऱ्या, लाडवांची तयारी तर बरी नेटान चालू जाता. तातूंत नवी व्हांकल आसत जाल्यार तिका तिच्या घरा धाडपाक त्यो चडूच करच्यो पडटात.
कसलेय सण आसूं ते लागी पावले की तयारेक नेट येता. सण दारांत पावता म्हणसर अश्यो विवीध तयारी ह्यो आयल्योच. सण साजरे करुया अशेच, खुशालकायेन आनी व्हड उमेदीन… बाकी सैमीक संकश्टां हीं येतलीं आनी वतलीं. मनशांची जीण ही ह्या सणा मदीं थोडी न्हय तर खुबूच आनंदी वातावरणांत जगता हें तर सत आसाच. सण पावता दारांत अशें खूब कितें… सोंपचें ना अशें आनी सोंपचें न्हय कशें.
सोनाली सु. पेडणेंकार
9923046779
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
