धग शेकोटी पोल्लो

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

डिसेंबर म्हयन्यांत गोंयच्या हवामानांत बदल घडून शीं पडपाक लागता. आदल्या तेंपार ऋतुमाना प्रमाण वातावरणांत बदल घडटाले. मिर्गार जाण्टेल्यांच्या तर्का प्रमाण ज्युस्त मृग नक्षत्रार उटंगाराचो सुरू जाल्लो पावस ऑक्टोबर म्हयन्यांत निवळटालो. वातारणांत शेळ येतकूच शिंया दीस येवपाचे संकेत मेळटाले. मागीर सोंसूक नजो इतलें शीं पडटालें तें फेब्रुवारी मेरेन. उरिल्ले तीन म्हयने गरमेचे. आदल्या तेंपा सारकें शीं आतां पडना. गोंयच्या गांवगिऱ्या वाठारांनी तर रातची सोंसूक नजो इतलें शीं पडटालें. गांवगिरे लोक दीस पडटकच शिरपुटां, पिराडें, कोंसमेवन पडिल्ल्या झाडाचीं खोडां, सुकून पडिल्ल्या पानांचो पत्रो एकठांय करून उज्याचो पोल्लो घालताले. भोंवतणी बसून धग शेकत गजाली करताले. त्या तेंपार आयचे सारकीं मनरिजवणेचीं साधनांय नाशिल्लीं. कोणा कडेन रेडिओ आसल्यार प्रसारीत जावपी कार्यावळ आयकत धग शेकताले.
गांवांत जावपी कालो, जात्रा खातीर नाटकां काडपा विशीं पोल्ल्या धगाक बसून चर्चा करताले. ल्हान भुरगीं, तरणाट्यांचें वेगळेवेगळे धगा पोल्ले आसतालें. भुरगीं काणयो सांगून कुवाडीं घालून म्हणत चादरां, कांबळीं पांगरून धगा कुशीक पदां म्हणपाचो, भेंड्यानी खेळ खेळत वेळ पासार करताले. तेन्ना शीं पयस करपाचो तोच एक उपाय आसलो. पोल्ल्याचो धग जितलो घेता तितलो कमीच. कोंकणींत एक म्हण आसा ‘दिसलें मडें आयलें रडें’ तेच भशेन रातीचो शिंया कुलकुल्यांत गांवांतल्यान स्कुटर, मोटरसायकलीन प्रवास करपी गांवांत पयस पेटपी पोल्ल्या धगाची उब घेवंक येतालो.
मनशाच्या जिवितांत खूब घडणुको घडटात. कांय गजाली कायम स्वरुपी लक्षांत उरतात, तर कांय विसरतात. पूण सैम मात आपल्या नेमांक पाळो दिता. आयच्या धांवपळीच्या संवसारात उदरगत करूंक सैमा कडेन नाळ जोडिल्ले गांवांतल्यान लोक शारांत जरी स्थायीक जाले तरी वर्सांतले तिनूय ऋतू परत यादी जागयता. देखीक चड उटंगारानी पावस पडटकच आपसुकूच गांवांत न्हंयेक, व्हाळाक आयिल्लो हुंवार दोळ्यां मुखार येता.
शिंयाच्या दिसांनी रातचें पोल्ल्या कडेन बसून केल्ल्यो गजाली, फकांडां कशी विसरूंक शकतात? शिंयाचो ऋतू म्हणल्यार पानगळ. ताका लागून धगाक लागपी पत्रो मुद्दम सोदपाची गरज नाशिल्ली. शिंया पोल्लो गांव संस्कृताये मदलो एक भाग जाल्लो. लांकडा लोळग्याचेर, चुट्टां, पिराड्यांक उजो लागसर पोतरो जळोवन हात पांय फाट गरम करपाक पोल्लो तयार करताले. जानेवारींत शीं वाडटकूच आशिकुशीक चडूच शिरपुटां हाडून दवरताले. पयलीं हात शेकप, मागीर उरफाटें बसून फाट गरम करतकच थंडी लागनाशिल्ली. कानटोपी, स्वेटर घातल्यार शीं खावपाचें थांबनासलें तेन्ना निखटो धगाचोच आधार. तसो जात्रेचो आनी शीं पडपाचो सिझन एकूच. ताकाच लागून जाच्या घरा कडेन जात्रेक वचपाक जमताले, थंय सगलें एकठांय जाय मेरेन धग पेटोवन मस्त उब घेत बसयताले. मागीर चुट्टाची चूड करून पेटयिल्ल्या उजवाडांत जात्रेच्या थळा मेरेन पावताले.
शाळेंत वचपा खातीर सकाळींच उठ्ठाले, तेन्ना न्हाणयेंत उजो घाल्लोच आसतालो. तरी भायर पत्रो एकठांय केल्लो आसता थंय धग पेटोवन बोटान कोळसो मशेरी दांतार चोळीत बसपाक वेगळीच मजा येताली. पत्र्याच्या त्या धगान शीं खंयच्या खंय पळून वताली. जेन्ना चड शीं पडटालें तेन्ना भुरग्यांक पलतडीचे लोखंड पाजपी श्याम मेस्ताली याद जाताली. कारण तो शिंयाच्या दिसांनी सक्काळीं उठून शेणीं, कोयतो, व्हिळे पाजपाक भात्याक कोळश्यां उजो करतालो. दवान पत्रो भिजिल्लो आसलो तरी एके वटेन बरोच सुको आसता ताका लागून तीं हळूहळू पेट घेताली. खूबशे खेपे त्या धगा कडल्यान पांय काडपाची इत्साच जायनासली आनी ते खातीर खूबशे फावटी शाळेंत वचपाक कळाव जातालो.
पोल्लो घातलो ना जाल्यार शिं‌याचें दीस अशें दिसनाशिल्ले. आतां सगल्याक शिमिटाचें जंगल जालां. ताचो परणाम सैमीक वातावरणांत जाला. आतां पयलीं भशेन शीं लेगीत पडना. गांवगिऱ्या वाठारांनी काल्याच्या काळांत नाटकाच्यो येसायो मारचे वगतार नाटका पार्टी जमून असोच धग घालून खुटे चायेचो घोंट मारीत गजाली रंगयतात. पूण आदल्या तेंपा वयली धग शेंकपाची सर ताका येवची ना हें मात खरें.

सुदिन वि. कुर्डीकार
8275425404