गोंयकार ः आदलो आनी आतांचो

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गोंयकार एक मोगाळ, दयाळ आनी शांतीचो मनीस म्हण समजताले. आजुनूय तसो समाज आसा. पूण आमी गोंयकार खरेंपणी आयज मोगाळ, दयाळ आनी शांतीचे उरल्यात गोंयकारा भितर बदल जाला आनी जायत आसा. ते खातीर ह्या प्रस्नांचेर इल्लो नियाळ करप गरजेचेंशें म्हाका दिसता.
दोन देखावे
गोंयकारांचेर विचार करतना म्हज्या दोळ्या सामकार दोन देखावे उबे जातात. एक पुर्तुगेज राजकारणांत जियेल्लो गोंयकार आनी दुसरो स्वतंत्र गोंयांत जियेल्लो आनी जियेता तो गोंयकार. ह्या दोनय गोंयकारांचे मदीं मोठो फरक आसा. हातूंत दुबाव ना. पुर्तुगेज राज्यांत लोकशाय नासली. हुकूमशाय राज्यांत सगळें वातावरण वेंगळेंच आसलें. नागरिकाक कसलीच मेकळीक नासली. सरकाराच्या आड कांयच उलोवंक जाय नासलें. बरोवंक जाय नासलें. पुलीस म्हणल्यारूच लोकांक कांपोर सुट्टालो. लोकांच्या विचारांचेर, तांच्या वागपाचेर, आदीं.. ह्या वातावरणांचो मोठो परिणाम जाल्लो.
शिस्त आसली
ह्या वातावरणांक लागून समाजान कडक शिस्त आसली. चोरयो एकदम थोड्यो आसल्यो. खून जायच नासले म्हणल्यार फट जावची ना. समाजांत सुसेग आसलो. शांती आसली. पूण एक आमी मानून घेवपाक जाय की ही शांती चड करून पुर्तुगेजांच्या भिरांतीक लागून आसली. हातूंत दुबाव ना. गरीब गोंयकार खोशी आसलो. तो वावर करूनच आपलें पोट भरतालो. त्याच बराबर
विचारवंत गोंयकार दुख्खी आसले. कित्याक ताका गोंयची स्वतंत्रताय आनी गोंयकारांचो स्वाभिमान अदीक म्हत्वाचो आसलो.
उदरगत नासली
शिक्षणाच्या मळार तितली उदरगत नासली. आयचे परी वेताक एक शाळा अश्यो नासल्यो. कॉलेजी आनी विद्यापिठां नासलीं. उंचेलें शिक्षण करूंक गोंयकारांक पुर्तुगालांक वचचें पडटालें. ह्या कारणांक लागून उंचेंलें शिक्षण फकत गिरेस्तांकूच तांकतालें. गरिबांक उंचेलें शिक्षण घेवंक, एके भशेन, असंभवीत आसलें.
पिंजरीं
हें सगळें नियाळ केल्यार सद्याक गोंयकारांक जितल्यो अडचण्यो आयज आसात, तितल्यो त्या काळार नासल्यो. भिरांत आशिल्ल्या कारणान तो शिस्त पाळटालो. कायदे पाळटालो आनी कायद्या प्रमाणें आपलें काम करून घेतालो. चोरयो जाताल्यो म्हूण कसलोच भंय नासलो. बिजली नासली, तरूय पूण एप्रिल- माय म्हयन्यांनी गरमी जाय नासली. कारण रातीचें न्हिदतना लोक घराचीं जनेलां धांपी नासले. जनेलां उगतीं आशिल्ल्या कराणान सैमीक वारें घोळटालें. त्या काळार जनेलांक मॅटालीक ग्रील्स केन्ना अशे नासले. कारण त्या काळार गोंयकार सारको सुरक्षित आसलो. आयचो गोंयकार एका पिंजऱ्यांत राविल्ल्या वरी आपल्या घरांत रावता म्हणल्यार फट जावंची ना. आयज एक पर्यांन घर मॅटालीक ग्रील्स हाचे विणें ना. हांचें कारण भंय आनी असुरक्षा जावन आसा.
आयचो गोंयकार
आयचो गोंयकार लोकशाय राज्यांत जियेता. तो आपले हक्क कितें ते जाणांय ताका अनीते आड जगडपाचीं मेकळीक आसा, उलोवपाची आनी बरोवपाची मेकळीक आसा. वाड्या वाड्यांनी शाळो आसात, गांवांगांवांनी उच्च माध्यमीक स्कूलां आसात. एक एक तालुक्यांत कितल्योच कॉलेजी आसात,
विद्यापीठ आसा, सगळें वातावरण मुदार जालां.
राजकी मळार, प्रत्येक नागरीक एक मतदार जाल्ल्या कारणान, तो आपल्या मताच्या आदारान फकत पंचाक, आमदार वा खासदार निवडून हाडिना. पूण आपल्या मताचो दार घेवन, आपलीं बेकायदेशीर कामां करूंक, एका पंचाक, आदाराक वा खासदाराक तो ब्लॅकमेल करता म्हणल्यार फट जावंची ना. प्रत्येक नागरीक आपूण सरकार घडपी आनी मोडपी म्हूण समजता. ते खातीर गोंयकारां भितर शिस्त सामकी कमी जाल्या. तो कायदे पाळूंक सोदिना. पूण आपल्या बळान नी राजकी प्रभावान, कायदे आसूं वा नासूं, तो आपलीं कामां करून घेता. त्या
खातीर आयज जो बळिश्ट आसा तांची कामां रोखडींच जातात प्रमाणीक मनशाचीं न्हय.
नवे गोंयकार
गोंय स्वतंत्र जाले उपरांत आनीक प्रांतांतले लोक गोंयांत येता, रावता आनी आपलें जिवीत करता. ह्या लोकांक हांव ‘नवे गोंयकार ’ म्हणटा. वेगळे उणे 40 टक्के आयज गोंयांत ‘ नवे गोंयकार ’ आसात. नीज गोंयकार करिना तीं कामां ‘ नवे गोंयकार ’ करतात. आमी बाजारांत गेल्यार भाजी – पालो, नुस्तें आदीं वस्तू विकतात त्या लोकांक पळयल्यार कळटा. कसल्याय वावराक ‘ नवे गोंयकार ’ आमकां जाय पडटात. शेतांनी आनी भाटांनी वावर करूंक प्लम्बींग, बागकाम, रंगोवप, मेस्तपण, आदीं वावर करूंक आयज नीज गोंयकार मेळनात. ह्यो नीज गोंयकारांच्यो गरजो ‘ नवे गोंयकार ’ पूर्ण करतात., हें सत जावन आसा.
सोंपयतना…
इतल्यान जावंक ना, कित्याक आयज आमी ताचे लागीं उलयतना आमच्या कोंकणी भाशेन उलयनात, पूण तांच्या हिंदी भाशेंत उलयतांव. हाचो अर्थ असो की नीज गोंयकार म्हणटात ते आमी‘ नवे गोंयकार ’ जावंक सोदतात काय? हो एक मोठो गंभीर विशय आसा आनी हाचेर आमी खोल विचार करचो पडटलो.
पूण एक सत, ह्या वेगळ्या- उण्या टक्के ‘ नवे गोंयकारांक ’ लागून आयज समाजीक वातावरणाचेर मोठो परिणाम जाता. ह्या वातावरणांतल्यान नीज गोंयकार आपलें खाशेलपण सांबाळूंक शकतलो काय गोंयची अस्मिताय राखूंक घडटले ह्या गंभीर प्रस्नाचेर खोलायेन विचार करपाची गरज आसा.
आदल्या आनी आयच्या गोंयकारा भितर मोठो फरक आसा आनी फुडाराचो गोंयकार कसो कितें असतलो तो काळूच थारायतलो…
(लिप्यांतर ः विशाल सिनाय खांडेपारकार, 8080622370)

तोमझीन कार्दोज
9822170102