सायबर गुन्यांव वाडटात

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गोंयच्या प्रत्येक पुलीस स्टेशनाचेर सायबर गुन्यांव हाताळपाची म्हायती आशिल्लो पुलीस आसप ही काळाची गरज. आतां हें प्रकार वाडत वतले. राष्ट्रीय आंकडेवारी पळयल्यार तशेंच तर दिसता!

अायज दरेकाच्या हातांत मोबायल फोन आयला… आनी ताचेर इंटरनॅट. म्हणटकूच करोडांनी भारतीय सोशल मिडिया, आॅनलायन खरेदी, बँकींग, सरकारी आनी खाजगी बिलां भरपा खातीर अॅपांचो वापर करतात. अब्जांनी रुपयांची उलाढाल दिसाक जाता. हाचे वयल्यान हें आॅनलायन विश्व कितलें अथांग, विशाल ताचो अदमास येता. मोबायल वापरप्यांचो आंकडो हाचे मुखार उणो जावचो ना. उरफाटो वाडतूच वतलो. कारण आतां सातवे- आठवेंतलीं भुरगीं पसून सोंपेपणी अॅप हाताळटात. तांणी आनी हेर सगल्यांनी एक गजाल मतींत घेवपाक जाय, ती म्हणल्यार सायबर गुन्यांव खंयच्या खिणाक घडपाक शकता. प्रत्येक सोदाचे फायदे आसतात, तशें लुकसाणूय आसतात. आॅनलायन वेव्हाराक लागून घरांत बसून कामां जातात. वेळ, कश्ट वाटावतात, पूण गुन्यांवकारांक लागून अकस्मात हजार, लाख रुपयांचो फटको बसपाक शकता, तें कोणेंच विसरूंक फावना.
राष्ट्रीय गुन्यांव नोंद विभागान पयरूच जाहीर केल्ल्या अहवालांत सायबर गुन्यांव वाडत आसात, अशें म्हणलां. 2021 वर्साचे तुळेंत 2022 वर्सा नोंद जाल्ल्या गुन्यांवांत 24.4 टक्के वाड जाल्या. हेर गुन्यांवां मदीं अर्थीक मळाचेर 11%, ज्येश्ठ नागरिकां आड 9%, बायलां आड 4% वाड जाल्या. नदर मारल्यार सायबर गुन्यांवांनी हेरां परस चड वाड जाल्या, हें दिसता.
सायबर गुन्यांव तरातरांचें आसतात. मोबायल फोना वयल्यान मॅसेजी धाडून वा फोन करून पयशे मागप, ओटीपी मागून बँक खातें खाली करप, चलयांक भुलोवप, तांचे फोटो, व्हिडिओ वापरून ब्लॅकमेल करप, लींक धाडप…. तरातराचें प्रकार हे सायबर गुन्यांवकार करतात आनी तांकां दिसाक 50 तरी बकरे मेळटात आसतले. खरें म्हणल्यार सायबर गुन्यांव विभाग चडांत चड बळिश्ट, सक्रीय जातलो हे खातीर केंद्र सरकारान पावलां उबारपाक जाय. 2021 त 52,974 सायबर गुन्यांव घडले. एक लाख लोकां फाटल्यान 2021 त 3.9 गुन्यांव आशिल्ले ते 2022 त 4.8 इतले जाले. 2022 त 64.8 टक्के गुन्यांव हे फ्राॅड करपाच्या उद्देशान जाले, तर खंडणीचे 5.5 टक्के आनी लिंगीक छळाचे 5.2 टक्के गुन्यांव. 65,893 केशी नोंद जाल्ल्यो. हो आंकडो पुलिसां कडेन नोंद जाल्ल्या कागाळींचो. कोणेंच कागाळ करूंक नाशिल्ल्यो आनीक 10,000 तरी केशी आसतल्यो. ज्येश्ठ नागरिकां आडच्या गुन्यांवांतूय 9.3 टक्के वाड जाल्या. पूण पुराय गुन्यांवांचो सार पळयल्यार फटींगपणा, तोपी घालप असले सायबर गुन्यांवूच चड दिसतात. फुडाराचो हो धोको.
आतां मोबायलाचेर लींक येतात, ते हुबेहुब मूळ कंपनी सारकेच आसतात. लोगो, भास तीच. एके कडेन तर ए अक्षर a अशें बरयलां तर बोगस लिंकांत तें a अशें आसा. हाचे वयल्यान ठकसेन कितले हुशार ताचो अदमास येतलो. बारीकसाणेन तपासल्यार पसून तें कोणाचें लक्षांत येवचें ना. आतां संबंदीत कंपनींनी हे खातीर खासा उपाय घेवचे पडटले. आमच्या देशांत एका परस एक हुशार सायबर तज्ञ आसात. तांची मजत घेवं येता. सायबर विभागूय चड सशक्त करपाक जाय. पूण, सायबर गुन्यांव उणें करप खरें म्हणल्यार लोकांच्याच हातांत आता. म्हयन्याक 20 टक्के व्याज दिता, अशें हांयस दाखयत जाल्यार कितलेशेच लोक ताका बळी पडटात. लोक जर सादूर रावले जाल्यार अर्दे गुन्यांव ना जातले. सायबर गुन्यांवांक लागून खऱ्यो, प्रामाणीक बँको, कंपनीय त्रासांत पडल्यात. कारण बोगस लींक आसत ह्या भंयान लोक कांय वेळार तें उक्तें करपाक वचनात. लोकांनी आपणाक कसलेंय लींक वा फोन आयलो जाल्यार पयलीं बँकेंत वा संबंदीत आस्थापनाच्या फांट्यांत वचून चवकशी करप सदांच बरें. सायबर गुन्यांवांक बळी पडचें न्हय, म्हूण कांय उपाय घेवं येतात. पासवर्ड कठीण दवरचो. इंटरनॅट सुरक्षा अॅप आसल्यार बरो, सोशल मिडिया वयली वैयक्तीक म्हायती लाॅक करून दवरची. फोन अदींमदीं अपडेट करचो. भुरग्यां कडेन सायबर गुन्यांवा विशीं सदांच उलोवचें, तांकां म्हायती दिवची. जर तुमकां कोणे आॅनलायन नाडलें जाल्यार कितें करपाचें ताचीय पुराय म्हायती पयलींच जाणा जावन घेवंक जाय.
गोंयच्या प्रत्येक पुलीस स्टेशनाचेर सायबर गुन्यांव हाताळपाची म्हायती आशिल्लो पुलीस आसप ही काळाची गरज. आतां हें प्रकार वाडत वतले. राष्ट्रीय आंकडेवारी पळयल्यार तशेंच तर दिसता!