विद्यार्थ्यांच्या घडणावळींत शिक्षक, पालकांचे योगदान

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भुरगीं शाळेंत आयलीं की पालकांची सुवात शिक्षकांनी घेवपाक जाय. मुखार बशिल्लें दर भुरगें हे नदरेन तांचे कडेन पळोवपाक जाय. जात- पात, धर्म, चलो- चली गिरेस्त- गरीब रंग हे वण्टींत घुसपून रावपाक जायना.

विद्यार्थ्यांचे जिणेंत ‘शालेय जिवन’ हो म्हत्वाचो पांवडो. घरांतल्या चार वण्टी भायर भुरगो आयलो काय ताचो चड वेळ संपर्क
येता तो तांच्या शिक्षकां कडेन. तांच्या संपर्कांत तीं भुरगीं चड वेळ उरतात. पालकांच्या सहवासांतल्यान भायर आयिल्ल्या भुरग्यांचेर शिक्षकांच्या सहवासाचो चड परिणाम जाता. शिक्षकांचें उलोवप, भुरग्यांनी चूक केली तरी तांकां समजावपी रीत, तांची नाराजी वा राग उक्तावपाची तरा, शिकोवपाची पद्धत हांची भुरग्यांचेर छाप पडता. शाळेंतले वातावरण बरें आसलें जाल्यार भुरगीं त्या वातावरणांत रुळतात. तांकां शाळेंत येवपाक आवडटा. फकत शिक्षकां खातीर. ती शाळेंत येवपाक अनमनतात, जेन्ना शिक्षक तांका आवटनात. टिचर तापयता वा व्हडल्या व्हडल्यान आड्डता म्हूण आपली भावना व्यक्त करपी भुरगींय आसतात.
भुरग्यांच्या जडणघडणींत शिक्षकांचो खूब मोलाचो वांटो आसता. आज लेगीत आमकां प्राथमीक शाळेंतले शिक्षक दोन गजाली खातीर याद आसात. एक शिक्षक म्होवाळ उतरांचो, गोड- गोड उलोवन आमचे कडल्यान अभ्यास करून घेवपी, समजूतदार केन्नाच आमकां मारनाशिल्लो तर दुसरो व्हडल्या व्हडल्यान आड्डपी, पट्टी घेवन धांवपी, उतरा उतराक तापपी, अभ्यास करूं ना जाल्यार तीच वही घेवन मारपी वा वही भिरकटावन भायर उडोवपी, ताका पळयतकच थरथरो हाडपी. म्होवाळ उलोवपी, समजूतदार शिक्षक भुरग्यांच्या मनांत सदांचघर करून रावता.
शिक्षकांचें व्यक्तीमत्व भुरग्यांक शाळेंत येवपाक, जगपाक प्रेरणा दिता. भुरग्यांक पालकां परस शिक्षकांचें अनुकरण करपाक चड आवडता. शिक्षक आवडलो जाल्यार शिक्षक शिकयता तो विशय तांकां आवडता. आवडट्या शिक्षकाची उलोवपाची धाटणी, तांची चलपाची रीत, ताचो भेस दर एक गजाल तांकां आवडटा. दुसऱ्या शिक्षकाच्या वर्गांत मस्ती करपी भुरगीं आवडट्या शिक्षकाच्या वर्गांत शाणीं भुरगीं कशी वावुरतात. खंयच्याय शिक्षकाक तूं शिक्षक कित्याक जालो, असो प्रस्न विचारलो जाल्यार ताची एकूच जाप आसता. म्हाका अमूक अमूक शिक्षक खूब आवडटालो. म्हाकाय बी त्याच शिक्षका भशेन जावपाचें आसलें म्हणून हांव शिक्षक जालों.
एक गजाल शिक्षकान घट्ट मतींत दवरपाक जाय. भुरग्यांक केन्नाच कमी लेखूंक जायना. तांकां कितेंय उलयलें कसलेंय अपमानकारक शब्द वापरले जाल्यार तांकां कांयच समजचेंना. अशें जर शिक्षक विचार करतात तर ते साप्प चुकतात. शिक्षकान तांका उद्देशून काडिल्लीं वायट उतरां, तो घाय ती जाणटीं जालीं तरी तांच्या काळजांत तसो ताजो उरता. जाॅन नांवाचो भुरगो आयिल्लो. अभ्यासांत लक्ष दिता म्हूण शिक्षकान ताका थोमणो मारलो. ‘यु आर गूड फोर नथिंग’ ते वाक्या ताच्या काळजाक भालो कसो तोंपलो. ताणें एके दुसरे शिक्षिकेक दोळ्यांत दुकां हाडून विचारलें ‘टिचर हांव खरेंच निकामी भुरगो? हांव जिणेंत कांयच करपाक पावचोना? हांव ह्या वर्सां पास जावचोना टिचर?’ म्हूण तो मुसमुसून रडपाक लागलो. टिचरीन ताका थारायलो आनी धीर दित सांगले ‘जाॅन आतां तू तिका बऱ्या अंकांनी पास जावन दाखय. तुजें फॅशन डिझायनराचें सपन तुका पूर्ण करपाचें आसा मरे? मागीर अशें निरशेंवन कशें जातलें ! जाॅन बाबत भुरगो न्हय, तो कितलेय कश्ट करून आपले सपन पूर्ण करपाक शकता हें तिका दाखोवन दी. आज जाॅन एक नामनेचो फॅशन डिझायनर जाला, पूण आज लेगीत ताका ते टिचरीन म्हणिल्ली उतरां वर्गांत ताची जाल्ली अवतीकाय याद आसा. आज लेगीत त्या खिणाची याद जातकच ताच्या दोळ्यांत दुकां येतात. तेच खातीर लोककवी मनोहर सरदेसाय म्हणटात ‘उतरां तुजी पयलीं जोख, मागीर मोख’ एक वेळ धाय पेखता, पूण उतरांनी केल्लो घाय रूंव जावन व्हावत रावता केन्नाच न पेखपा खातीर.
भुरगीं शाळेंत आयलीं की पालकांची सुवात शिक्षकांनी घेवपाक जाय. मुखार बशिल्लें दर भुरगें हे नदरेन तांचे कडेन पळोवपाक जाय. जात- पात, धर्म, चलो- चली गिरेस्त- गरीब रंग हे वण्टींत घुसपून रावपाक जायना. भुरग्यांक ह्या गजाली वयल्यान हिणसायल्यार तांचें कंवळें मन घायाळ जाता.
(पूर्वार्ध)

कुसुम अग्रवाल
शिवोले- बार्देस