भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भोवमाध्यमी संस्कृताय धांवतना दिसाळ्यांकय मिनटा मिनटाक बदलचें, धांवचें पडटा. कांय सवका कांय वेगीं धांवतना दिसाळीं कोसमेवचीं न्हय हे खातीर भाशेचें मुळावण घट करपाक जाय.
पोरण्या इतिहासांचीं पानां झरयत बसतात तेन्ना नवे एआय मुडांत वतात. एआय मुडा कडेन वचपी बदल हाडटना इतिहासा कडेन, परंपरा, दायजा कडेन फाट करतले अशें न्ही. दायज कितलो तेंप सांबाळून दवरप? विज्ञान, तंत्रज्ञानाचो उपेग जालो तरी दायजय कोसमेता. कोसमेवपी दायजाचो इतिहास नव्या युगाक सांगतना खिणांत दायजच ना जावपाची घडणूक घडल्यार आदले वरी झुजपी आसतले? एआय च्या युगांत सिनेमा फुडाराची काणी सांगता, आयज चालू आशिल्ल्या झुजाची, झुजांतल्यान जावपी लुकसाणाची काणीय गोंयां आयिल्ल्या भारताच्या इफ्फीन दोन तीन वर्सां आदीं सांगिल्ली आसल्यार? ज्ञान, तांक आशिल्ल्यांक फुडार सांगतना सपनां पडटात, सगलीं खरीं जावचीं ना पूण एकादरे खरें जाल्यार सांगतल्याक दोशी थारावपी, इनामां दिवपी कायदो रातयां येवं येता. तयारी आदीं सावन जावपाक जाय अशें ना. मायभाशेच्या मुळावणाचो आदार पुरो.
35 विखुरिल्लीं पानां विखुरिल्ल्या पत्रपानांतल्यान बांदपाचें थारोवंक नाशिल्लें. माध्यमां धांवतात, बदलतात तेन्ना इतिहास नवे पद्दतीन मांडपाचे यत्न फाटल्या कांय म्हयन्यांनी केले. पस्तीस वर्सांचे पत्रकारितेंतल्या अणभवाची, लिखाणाची मांडावळ बांदपाचो निश्चेव केल्यार पुस्तकां छापूंक येतात पूण वाचपी कितले? मायभास कोंकणीतलें भांगरभूंय दिसाळें व्हड जाता, उंचायेर पावता हें दिसाळ्याचो दिवाळी अंक सांगता. नवे बरोवपी, वाचप्याचे निर्मणेक विखुरिल्ल्या पानांचो मणभर नासलो तरी कणभर वांटो आसा.
कोंकणींतले म्हालगडे, पत्रकार उदयबाब भेंब्रे राजभाशे खातीर विधानसभेंत उतरांनी झुजतना तांचेरय भूलविद्येचे प्रयोग करपी नासतले अशें न्हय. ब्रह्मास्त्रां सोडत, भूलविद्ये कडेन पळय नासतना कोंकणी राजभास करपाक ते जैतवंत जाले. जैताचें श्रय लाख लाख गोंयकारांकय. सात लाखांचे सतरा, वीस लाख जातना उदयबाबान ब्रह्मास्त्र, कर्णपर्व, व्हडलें दार, कातर रे भाजी गोंयकारांक दिलीं. इतिहासाक कल्पनाशक्तीची जोड दिल्यार कांतारां, तियात्रां जावं येतात तें भूलशास्त्राक कल्पनेची जोड दिवन तांणी दाखोवन दिलां. भांगरभूंय दिसाळ्यांतली डिजिटल, लिप्यांतराची संस्कृती नव्या बरोवप्यांक उर्बा दिवपी.
तेच उमेदींतल्यान थोडोसो विसव घेवन वेगळे संस्कृतायेंतल्यान विखुरिल्लीं पानां नव्या वर्सा मांडपाची मोख आमी दवरुया. विखुरिल्ल्या पानांतल्यान कोणाक दुखोवचें, मारचें, हिणसावचें न्हय हें मतींत दवरल्यार, खरें सांगल्यार, खऱ्या लागीं वचपाचे यत्न केल्यार जैत मेळटलेंच.
गोंयचो समाज, समाजमन बदलतना विंगड विंगड धर्मीक संस्कृतायेंतली सर्वधर्म संस्कृताय तिगोवपाचे दीस म्हणल्यार दिवाळी, नातलां. नरकासूर न्हय पणटी, मेणवाती, आकाशदिवो, नखेत्रां लावपाचे. शिंयाळ्या रुतूंत झाडाचीं पानां अकस्मात, सुकतात, विखुरतात, भिजतात, सत सांगतात. नवें कितें तरी किल्लता हें सांगपाक अडेचीं उतरां वापरतना, सगल्याक फाफुडटना सत विखुरता तेन्ना किल्लोवपाक घाल्लें भिजपाक, शिजपाक कळाव लागता.
कोवीड, पुनर्निर्मणेंतल्यान गोंयच्या वाऱ्या पावसाकय धपको बसला. हाचो अर्थ निर्मणी, नवनिर्मणी थांबतली असो न्हय. अडेचे नवनिर्मणेक एकाच धपक्यान मातये भरवण करप मुळाक हात घालपा इतलेंच कठीण. तंत्रज्ञानान नवी पिळगी व्हड जातना आदली संस्कृताय, परंपरेक नवी जोड मेळटली, नवीं पांखांय फुट्टलीं पूण तेंय पिरायेचेर निंबून उरतलें. तेंपा प्रमाण कुरपणें घालपाची तांक आशिल्ल्यांचे बराबरीन फुडाराची दिका, वाटो दाखोवपी तिगतात. ते खातीरच नवे वाटेन वचपाची मोख दवरपी म्हत्वाचे. नवी वाटय आडमेळ्यांची, तीं आडमेळीं पयस करपाक ज्ञानी, अणभवी आसल्यार एकलो एकसुरो गांव एकठांय करपाक शकता? एकांतल्यान धा जातात तेन्ना फुडें कशें वचप हो प्रस्न उपरासता. त्या प्रस्नाची जाप दिवपाची धिटाय दाखयल्यार फुडारांत कितें जातलें त्यो जापोय आपसूक मेळटात.
मायभास कोंकणीक राजभाशेचो पाट मेळोवन दितना जाल्लेंय झूज फुडाराक कितें जातलें तें सांगपी. त्या झुजांतलें सत, राजकारण विसरायेर वच्चें आदीं मांडिल्ले आसात, मांडपीय आसतले. पुस्तकांतलीं राजभास पर्वाचीं पानां ‘भांगरभूंय’ दिसाळ्यान मांडल्यार पुस्तक न वाचप्यांकय तें वाच्चें अशें दिसतलें.
मोबायलाच्या, एआय च्या पर्वांत पुस्तक वाचपी, पुस्तकाचें एक पान वाचले बगर न्हीद न येवपी आसात, न्हिदचे पयलीं खबरो पळोवपाक जाय. त्या खबरांतल्यान, खबरांचीं विखुरिल्लीं पानां बरोवपी हजार आसतले, बरोवचें, अती काल्पनीक नाका. खबरेंतले मनीस, मनीसपण सोंपूंक जायना हाची जतनाय भोव-माध्यमी संस्कृतायेंत पाविल्ल्या पत्रकारांक घेवची पडटली. जण एकल्यान दिल्लें कामकाज करतना गरजे वेळार जाणकारांची मजत करप समा जातलें.
त्या त्या प्रदेशांत चडांत चड घरांनी जी भास उलयतात तीच राजभास हें आतां मेरेनचें भारत, आमच्या देशाचें धोरण. प्रादेशीकतेक म्हत्व दितना प्रादेशीकता राष्ट्रभाशा, संवसारीक भाशेचे बराबरीन व्हरून बसोवपाचो वावर सुरू जाला. त्या वावराक बळगें दिवपाक
विखुरिल्ल्या पानांचो उपेग जातलो. यादींचो कोनसो बांदतना, गोंयची, तुमची आमची आवयभास कोंकणी राजभास जाल्या. तिकाच पयली पसंती दिवया.
सुहासिनी प्रभुगांवकार
9881099260
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
