बारावी फेल…

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

राजकारण्यांक लोक जितले अशिक्षीत उरतात तितलें बरें, तांचे खातीर त्यो तांच्यो वॉटबँक हेंय सत्य मनोजकुमार वतां वतां उलोवन वता आनी……

आयच्या युगांत खंयचोय भुरगो बारावी फेल जालो म्हूण आयकलें जाल्यार घडये ताचो फुडार थंयच काबार अशेंच कोणाकूय दिसतलें. संवसारूच असो चल्ला. मुळावे शाळेंत घालतना लेगीत आपलो भुरगो धावेक खंयचे शाळेंतल्यान भायर सरतलो हो पालकांचो विचार आसता. जे शाळेचो धावेचो निकाल बरो ती शाळा बरी. ज्या उच्च माध्यमीक विद्यालयांतल्यान बारावेक चडांत चड मार्क घेवन भुरगो भायर सरता तें विद्यालय बरें. आनी ज्या उ. मा. विद्यालयांतल्यान चडांत चड दोतोर, इंजिनीयर तयार जाल्यात तें उ. मा. विद्यालय सर्वोत्कृश्ट असो सर्वसादारण समज आमी करून घेतला. अशे फाटभुंयेर मध्यप्रदेशांतल्या चंबल ह्या कुप्रसिद्ध वाठारांतल्या एका ल्हानशा गांवांतलो भुरगो बारावी फेल जाले उपरांत पुलीस ऑफिसर जावपाचीं सपनां पळयता, ही खंयच्याय फिल्माचीच काणी म्हणपाची. हे काणयेचेर फिल्म जालें जरूर, मात ही काणी खरेपणीं घडले उपरांत. एका ल्हानशा गांवांतल्यान एक सपन घेवन पयलीं ग्वालियर आनी उपरांत दिल्ली आयिल्ल्या मनोजकुमार शर्माची ही खरी जिवन काणी.
भारतांतल्याच आमच्या ल्हानशा गांवांनी दर दिसा कितें घडटा हाचो आमकां अंदाज लेगीत नासता. मनोजकुमार शर्माचो चंबल वाठार हरशींच डाकू आनी चोरां खातीर कुप्रसिद्ध. तातूंत थंयचे शिक्षण वेवस्थेचे बारा बिरेस्तार तेरा शुक्रार. स्वता शिक्षक, भुरग्यांनी बारावी तरी पास जावन खंय नोकरेक लागचें ह्या हेतान बोर्डाचेर पेपरांच्यो जापो बरोवन भुरग्यांक कॉपी मारपाक दितात. हे वेवस्थेंत व्हड जायत मनोज कुमारय कॉपी मारपाचेच लायनीन उबो आशिल्लो. मात तीच कॉपी धरपी ताच्या वाठारांतलो नवो एसडीएम ताची प्रेरणा थारता. मनोज कुमार आनी ताच्या भावाक गांवांतले कांय गूंड राजकारणी त्रास दितात तेन्ना परत हो एसडीएम तांच्या आदाराक येता आनी एक निर्भयी, लाच न घेवपी अधिकार्‍याक पळोवन मनोज कुमार स्वता पुलीस जावपाचीं सपनां पळोवंक लागता.
चित्रपटांत मुखार दाखयल्या ती मनोजकुमार शर्माची खर कश्टांची काणी. दिसांचे दीस जेवणा बगर काडप, मेळटा तें काम करून पयशे जोडप, स्वता वांगडा स्वताच्या कुटुंबाकय आदार करप आनी हें सगळें करतना यू.पी.एस.सी.ची तयारी करप. यू. पी. एस. सी. पास जावपाक कितले कश्ट काडचे पडटा हें आमी फकत आयकून जाणात. ह्यो परिक्षा पास करून अधिकारी जाल्ल्या मनशांक आमी आदरान आनी थोड्याशा कुतूहलान पळयत आयल्यात. तांची बुद्धीमत्ता आनी कश्टांची आमकां अपुरबाय. मात मनोज कुमाराची काणी म्हणल्यार अशा असंख्य मनशांची काणी जे चंबल सारक्या गांवांत एक कारकूनाचे नोकरे वयर आनीक कांय विचार लेगीत करूंक शकनात. शिक्षण म्हळ्यार कॉपी मारून डिग्री जोडप. अशा वेळार मनोज कुमार निमणें आय. पी. एस. जातकर सांगता, फटींगपणां करनासतना मनीस येस जोडपाक शकता हें आपल्याक आपल्या गांवच्या लोकां खातीर सिद्ध करून दाखोवंक जाय. राजकारण्यांक लोक जितले अशिक्षीत उरतात तितलें बरें, तांचे खातीर त्यो तांच्यो वॉटबँक हेंय सत्य मनोजकुमार वतां वतां उलोवन वता. आनी शिक्षणाचो अधिकार आयजूय आमच्या भारत देशांत कसो वंचिता मेरेन पावंकूच ना हें सत्य परत एक फावट दोळ्यां मुखार उक्तें जाता.
फुकट शिक्षणाचीं बातां आमी कितलोसोच तेंप मारत आसात. सगळ्यांक शिक्षणाचो अधिकार, शिक्षणांतल्यान देशाची प्रगती हीं आमचीं ब्रिदवाक्यां. आतां तर दर दिसा नवीन राष्ट्रीय शिक्षण धोरण कशें आमच्या शिक्षणाचो चेहरो बदलून उडयतलें हाचीं सपनां आमी पळयत आसात. आनी अशा वेळार नदरे मुखार येता ही भारतांतल्यान एका ल्हानशा गांवांतली शिक्षण वेवस्था जंय शिक्षणाचो अर्थच अजून मनशाक समजूंक ना वा समजूंक दिलो ना. आनी हे अशे कितलेशेच गांव आसात जंय शिक्षण फकत नांवा पुरतें आसा. कारण शिकले जाल्यार त्या वाठारांतल्या राजकारणाचो समतोल इबाडपाचो भंय आसा. जितले अशिक्षीत तितले बरे.
ही परिस्थिती वयल्या वयर पळयल्यार हेर राज्यांतल्या गरीब गांवांची, मागाशिल्ल्या गांवांची दिसूं येता. कांचेच्या घरांनी बसून हें आमचें थंय जायना आं म्हणपाची आमकां गोंयकारांक तर पयलींच्यान संवय. गरिबी, लाचारी आमच्या गोंयांत ना म्हणपाक आमकां एक बेठोच फटीचो अभिमान. पूण भोंवतणी नदर मारल्यार आमचेय आशिकुशीक कितलेशेच मनोज कुमार मेळटले जांकां तुमी अमूक शिक्षण घेतल्यार पुरो, तुमकां हांव नोकरी दितां म्हणपाचें उतर आमचे राजकारणी दितात. ताचे मुखार मात नस्ते हावेस, सपनां बाळगूंक नाकात. तुजी मजल इतले मेरेन म्हणुनूय सांगपी राजकारणी मेळटले. आमचे कडेन अशेय राजकारणी आसात जे नोकरी मागपाक गेल्ले कडेन, हांवूच तुका म्हयन्याचे इतले दितां, तूं घरा बस म्हूण सांगून तरणाट्यांक घरा बसयतात. आमची राजकी लाचारी आयज हांगा मेरेन पावल्या. शिक्षणांतल्यान मनीस विचार करपाक लागता, तो बरें वायट चिंतपाक लागता हें आमच्या ह्या राजकारण्यांक नेमकें समजलां आनी म्हणून जितले मनीस शिक्षण घेना, तितलो तो ताचो गुलाम जावन उरतलो हाची खात्री ते बाळगितात.
दर एका मनोज कुमाराक प्रेरणा दिवपाक, ताचे मदले कळाशेक साद घालपाक एक कर्तबगार सरकारी अधिकारी, प्रेरणा म्हणून मेळतच हाची खात्री ना. पूण दर एकट्याच्या भितर स्वताक साद घालपी एक प्रेरणा आसता. एक अंतर्मनाचो आवाज आसता. तो आवाज पालवूंक दिवया नाका. त्या आवाजाक लाचार जावंक दिवया नाका. त्या आवाजाक स्वता भितरलो आत्मविश्वास आनी स्वाभिमान जागो दवरपाचें बळगें दिवया. मनोज कुमार जावन स्वताची आनी तेच बरोबर स्वता सारकेल्ल्या कितल्याशाच जाणांचीं सपनां जागोवपाचें बळगें दिवया.

अन्वेषा सिंगबाळ
9923442746