एक समर्पीत व्यक्तिमत्वः रजनी भेंब्रे

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

एक सर्जनशील लेखिका आनी सक्रीय समाजीक कार्यकर्ती आनी एक समंजस व्यक्ती आशिल्ली रजनीबाय म्हणल्यार कोंकणी चळवळीची एक ताकद. तिका तिच्या पयले पुण्यतिथी दिसा आर्गां.

कोंकणी भास आनी साहित्य विश्वांत तांकां रजनीताई म्हूण वळखताले. रजनी भेंब्रे ही एक हांसत्या मुखामळाची आनी कसल्याय समाजीक वावरांत सक्रीय अशी बायलमनीस. हांवें तिचे कडल्यान केन्नाच ‘ना, जमचें ना’ अशी रड आयकली ना. कुडचडें वाठारांतल्या सर्वोदय शिक्षण संस्थेंतली एक टिचर इतलीच तिची म्हजी सुरवेची वळख. पूण फुडें फुडें साहित्यीक कार्यावळींनी तिच्यो भेटी घडत रावल्यो आनी तिची लागींच्यान वळख जाली. कोंकणी भास, साहित्य आनी संस्कृताये विशीं खर निश्ठा, लागणूक आनी कार्यतत्परताय हे गूण तिचे ठांय आशिल्ले.

जायते फावट एखादरे व्यक्तीक लागून एखादऱ्या विचाराक वा संस्थेक घटाय मेळटा आनी तो विचार वा चळवळ लोक स्विकारतात. कुडचडें सारक्या एका तेंपा वयल्या कोंकणीक स्वतंत्र भास माननाशिल्ल्या वाठारांत कोंकणी भाशेची चळवळ रुजप तशें कठीणच आशिल्लें. पूण एक प्रसन्न आनी सक्रीय व्यक्ती म्हूण आनी एक हाडाची शिक्षिका म्हूण रजनाताईन केल्ल्या वावराक लागून कुडचडें आनी लागसारच्या लोकांनी रजनीताईंक आनी पर्यायान कोंकणी भास आनी चळवळीक आपणायली.

रजनीताईंचे तेच निश्ठेचें परिवर्तन फुडें ‘कोंकणी कला आनी साहित्य केंद्र’, कुडचडें हे संस्थेंत जालें. ती हे संस्थेची संस्थापक वांगडी आशिल्ली. हे संस्थे खातीर 30 वर्सां वयर तिणें आपली पिराय, घरांतल्यो आडखळी आनी हेर जबाबदाऱ्यो आसतनाय बी सक्रीयपणान वावर केलो. कोंकणी भास आनी साहित्याक एक कायम स्वरुपी व्यासपीठ तांणी हे संस्थे वरवी फावो करून दिलें. एक शिक्षिका म्हूण आपणाक आशिल्लो भोवमान आनी आदर आनी आपलो थंड सबाव हांचो उपेग तिणें कोंकणी चळवळीक करून दिलो. आझाद मैदानाचेर जाल्ल्या उपोशणांत लेगीत त्यो वांटेकार जाल्ल्यो.

हे संस्थे वरवी बालमेळावे, बालसाहित्य कार्यशाळा आदी जायत्यो कार्यावळी तिणें घडोवन हाडिल्ल्यो. भव्य अशें नाट्य संमेलन कुडचड्यात घडोवन हाडपांत तिचो शिंवाचो वांटो आशिल्लो. ह्या साबार कार्यावळींच्या आयोजनांत आशीकुशीच्या महिला मंडळांक आसपावन घेवन तिणें आपली खाशेली संघटन शैली दाखयली. हे संस्थेचे स्थापने आदी तिणें कोंकणी राजभास चळवळींत लेगीत सक्रीय वांटो घेतिल्लो. 

रजनीबाय ही स्वता एक सर्जनशील लेखक. कथा लेखनाची तिची खासा एक शैली आशिल्ली. तिच्या ‘घुस्मट’ कथा संग्रहाच्या प्रकाशन सुवाळ्याक मानाचो सोयरो म्हूण हाजीर रावन हांवें त्या पुस्तकाचेर उलोवप केल्लें. कार्यावळ सुरू जावचे पयलीं, ‘भूषणबाब, तुका जें बरें दिसता तें उलयच, पूण कितेंय उणें पडलां जाल्यारय सांग हां’ अशें म्हज्या कानांत तिणें सांगिल्लें म्हाका आजुनय याद जाता. 

ज्ञानपीठकार दामोदर मावजो हांणी म्हणिल्ले प्रमाण तेदे वेळा वयले परिस्थितीची गरज, कोंकणीची  गरज म्हणून कथा लेखनांत आपली स्वतंत्र सुवात निर्माण केल्ले रजनीबायन आपणाक बालसाहित्याक ओंपून घेतलें. ताका लागून तिच्या कथा लेखनाचेर अन्याय जालो, हें मात सामकें खरें.

सुमार 15 बालसाहित्याचीं पुस्तकां बरोवन रजनीबायन कोंकणी बालसाहित्याक मात उंचाय फाव करून दिली. देखून दोन कथाझेले (घुस्मट आनी नियतीची आषाढ पावळी) बरोवन लेगीत रजनीबायची वळख कोंकणी विश्वांत बालसाहित्यकार म्हणूनच आसा. बालसाहित्य लेखनांतलें तिचें सातत्य आनी तिणें हाताळिल्ले साहित्य-प्रकार (चरित्र, मुलाखती, लेख, कथा, कविता… आदी) तोखणाय करपा सारकें आसा.

तिच्या ह्या साहित्यीक आनी समाजीक वावरा खातीर तिका यशोदामिनी, कला गौरव अशे साबार राज्य-स्तरीय पुरस्कार मेळ्ळे. गोवा कोंकणी अकादेमी, कोंकणी भाशा मंडळ सारक्या संस्थांनी लेगीत तिका आपले पुरस्कार दिवन तिचो भोवमान केलो.

एक सर्जनशील लेखिका आनी सक्रीय समाजीक कार्यकर्ती आनी एक समंजस व्यक्ती आशिल्ली रजनीबाय म्हणल्यार कोंकणी चळवळीची एक ताकद. तिका तिच्या पयले पुण्यतिथी दिसा आर्गां.

– डॉ. भूषण भावे

9673123355