सैमावरी निसुवार्थी जावप कठीण व्हय ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सैमाचें एक बरें आसता, तें कसलोच भेद- भाव करिनासतना पुराय जीवसृश्टीक आपल्या आंगा-खांद्यार खेळयता आनी पोसवण दिता. सैमांतली सरसकट पिकावळ मनशांक उपेगी पडटा अशेंय ना, पूण हेर जीव जिवावळीक ती जगूंक आलाशिरो दिता, हातूंत दुबाव ना. आमी जाणां त्या प्रमाण सैमांत रुतू प्रमाण वेग- वेगळे बदल घडत आसतात. त्या- त्या रुतू प्रमाण ती- ती वनस्पत किल्लून येता, व्हड जाता, आपलें योगदान दिवन सृश्टीत भर घालता. दरेका रुतूचें आपलें खाशेलेंपण आसता. पावसा दिसांनी हाची प्रचिती आमकां येता. देख दिवची जाल्यार मार्गाचे दोशींय वटींनी जीं झोंपां, झिली किल्लतात त्यो कसल्याच कामच्यो न्हय, अशें आमकां दिसता. त्यो जश्यो- जश्यो वाडत वतात येरादारीक आडखळ हाडटा, मार्गार चलतल्या मनशांक आडगळीचीं थारतात, तांचो पालव घेवन कांय जाण आपलें सादोवन घेतात. तांच्या आलाशिर्‍यान जळारां आनी किमसां आपलो उपद्रव वाडीक लायतातय मनशाची भलायकी ईबाडटात… पूण हींच झोंपा, वासरां आनी बोकडां सारकिल्ल्या जनावरांचीं पोटां भरतात ताचें कितें ? जळीमळीं भोंवपी बेवारसी सुण्यांक ही वनस्पत वखदी जावन तांचो जीव वाटायता हाका कितें म्हणप? रोगी सुणे हो पाचवो चारो चाबडावन बरें जाल्लें हांवें स्वता पळयलां. हाचोच अर्थ सैम ह्या मुक्या जनावरांक लेगीत आपलो पालोव दिता, वेळ पडल्यार सर्वस्व दिता.
मनशांचे बाबतीतय होच नेम लागू जाता, पूण आमचे मदले कितले जाण तो पाळटा आसतले काय ? मनशान आपलें सर्वस्व दिवची गरज ना, पूण फूल ना पाकळी आपले तांकी प्रमाण समाजीक लागणूक म्हूण अवश्य दिवची. विद्यार्थ्यांक हाचेर उपक्रम दिवन तांच्या घराब्यांत वा शेजार्‍याक अशे उदारकायेन हेरांक मजत करपी कोण- कोण आसात तांची वळेरी तयार करूंक लावंची. तांणी कोणा कोणांक कशे तरेन आदार दिलो हाचोय तपशील तयार करून घेंवचो. तांणी दिल्ल्या पालवान कितल्या जणांच्या जिवीतांत बदल घडलो, हाची नोंद घेवंक लावची. अशा मनशांचो आंकडो उण्यांत उणो जरी मेळ्ळो तरी मनीसपण अजून तिगून आसा म्हणचें पडटलें. मनशान स्वता खातीर जगतना हेरांचोय विचर करचो आसता ही गजाल विद्यार्थी ह्या उपक्रमांतल्यान समजूंक शकतले. एक पावल मुखार वचून भुरगे विचार करूंक लागतले, आमी एकामेकांची मजत जर केली ना तर हेर प्राणी आनी मनीस हातूंत फरक तो कसलो? तेच प्रमाणे हो जर प्रस्न एकाद्र्याक विचारलो तर तो जण एकल्याचो सभाव म्हूण आडनदर करतलो, हीय गजाल तितलीच खरी. म्हजे नदरेन हो भोव मोलाचो प्रस्न ‘एकमेका सहाय्य करू, अवघे धरू सुपंथ’ अशें म्हणलेंच म्हूण जायना. हें तत्व दरेकल्यान आपल्या जिवीतांत आपणावचे पडटले. एकाद्रो गरजेवंत गाराणें घेवन आयलो जाल्यार आपले कुवती प्रमाण ताची मजत करची पडटली. आपणे केल्ले मजतीक लागून एकाद्र्याचें काम जावन पडटा जाल्यार ती अवश्य करची. आपलो सुवार्थ सादोवंक न्हय. आपणे केल्ल्या आदारान दुसर्‍याच्या जिवीतांत बरो बदल घडून येता आसत तर नक्कीच तशें करून पळोवंचें. आत्मीक सूख आनी समादान अवश्य मेळटलें. तेच प्रमाणे ताचो आनी देवाचोय आशिर्वाद मेळटलो.
मनशांची जीण कितलीशीच वळणां घेत मुखार वचत रावता हे सत आमी न्हयकारूंक शकनात. केन्ना कसलें मोण्ण येत हाचोय नेम ना. कांय जाणांच्या जिवीतात अशें ‘घातकी वळण’ येता त्या वेळार ताका सावरतलो म्हणल्यार एका खिणाचो कळाव लेगीत मेळना. असो मनीस दोळ्या मुखार ना नपयत जाता. पुराय घराब्याक, सोयर्‍या- धायर्‍यांक, बर्‍या मागत्यांक धक्को दिवन वता. आयज- काल अश्यो घडणुको सदच्योच जाल्यात. त्यो मनशांचे जिवीत आरतें परतें करून उडयल्या बगर रावना. जाची ‘जिणे रेशा’ सोंपत आयली ताका कसलो ना कसलो धपको लागलोच म्हूण समजुचें. अशा वेळार मनशाक लागिल्लो इल्लोसो धपको लेगीत जिवघेणो जावन बसता. तर कांय जणांचे बाबतीत तांची ‘लाइफ लायन’ अखंड आसता जाका लागून ताचे जिणेक कसलीच बादा येना. तांचे जिवीतांत संकश्टां येतात, आडमेळीं येतात पूण जीव घेणी न्हय. परमेश्वरान जें कार्य तांच्या हातान घडचे म्हूण येवजिल्ले आसता तें घडये पुराय जावचे मार्गार आसता म्हूण अशा मनशांक जीवदान मेळटा. एकदां तें कार्य चालीक लागलें म्हणटकच तो दया माया न दाखयतां मनशाक आपल्या म्हर्‍यांत ओडून व्हरता. म्हजे वळखिचे अशे जायते मनीस हो संवसार सोडून गेल्यात. एकाद्र्यान जर मनीसजाती खातीर मोलादिक कार्य केल्लें आसत तर हो संवसार सोडून गेल्या उपरांत लेगीत तो लोकांच्या काळजांत तिगून उरता. ताच्या बर्‍या कार्याची पावती ताका समाज दिता. खंयचोच मनीस कसल्याच विकृतीक, हिंसेक, व्यसनाक बळी पडचो न्हय. कारण तो मनीस जर असल्या वायट गजालीनी गुंथलो जाल्यार ताचे परिणाम मनीस समाजाचेर खास करून तरणे पिळगीर जाता.
भुरगेपणार आमकां सांगिल्लें पाटलो भर आंब्या भितर एक किड लागिल्लो आंबो जर आसत तर तो एक आंबो पाटलोभर आंबे कुसोवन उडयतलो म्हूण. एकदा केन्ना तरी ही घडणूक घडल्या आसतली हाचो अर्थ ती परत परत घडटली अशें ना. मुळांत एका आंब्याक लागून सगळेच आंबे कुसतले हें म्हाका पटना, देखून ही देख दिवप समा न्हय. अशे घडणुकेच्या नांवान भुरग्यांक नांवां दवरप वा हिणसावप लेगीत चुकीचें अशें म्हजें मत आनी म्हूण हाची जाण आमी दवरची पडटली. भुरगेपणार लेगीत म्हाका ही सांगणी मातूय पटनाशिल्ली. आतांय पटना. कारण दरेक मनशां भितर बरे वायट गूण आसतात. ही गजाल मतींत दवरून आपलो तोल सांबाळून कशे वागप हें भुरग्यांक समजावन सांगप भोव गरजेचे. अजुनय जायते पालक आपल्या भुरग्यांक सांगपाक फाटीं रावनात. अमूक भुरगो मस्तो, बरो न्हय ताच्या म्हर्‍यांत तूं वचूं नाका, ताचे लागीं इश्टागत तूं करूं नाका…. अशे सांगून पालक नकळत भुग्यांच्या कंवळ्या मनांत विश कालयता त्या भुरग्या बद्दल ताचे मनांत दुस्वास निर्माण जावपाची दाट शक्यताय आसता. फुडाराक शिक्षकांच्या आनी पालकांच्या अशा वागण्यान भुरग्यां- भुरग्यां भितर दुश्टपणा जल्माक येवंक शकता. ते एकामेकां विशीं तिरस्कार करूंक शकतात. एक सुसंस्कृत समाज घडचे बदला, आमी निश्ठूर समाज घडोवंक पोसवण दिनात मूं, हो भंय म्हज्या मनांत घर करून बसला.

एच. मनोज
9822441417