मॅरिटायम ः रोजगाराचें व्हडलें मळ

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सायबा पलतडीं वेतां, दामूल्या लग्नाक वेतां….. हें देखणी गीत गोंयचें राज्यगीत म्हणू येता. हीं बायलां तारयामामाक पलतडी व्हरपाची विनवणी करतात…. गोंय म्हणल्यार दर्या, न्हंयांचें कुळार हें ह्या लोकगिता वयल्यान कळटा. गोंयांतल्या उदका स्रोताचो वेवसायीक नदरेन सद्यां जाता ताचे परस चड उपेग करूं येता. मात, ते नदरेन आमी यत्न करूंक ना. नुस्तेमारी, न्हंयेचे आशीकुशीक मानशी, पोंय, मिठागर, शेतां, पोरसां आसात. पूण आधुनिक काळांतलीं मरिना पार्क, उदका खेळांचे बाबतींत आमी तशे फाटींच आसात. मुरगांव धक्याक लागून जितली येणावळ मेळटा, तितले हेर कडेन धके बांदून करपाक मेळची ना? निदान ल्हान प्रमाणांत तरी. आतां मुंबयंत सुरू आशिल्ले तिसरे संवसारीक मॅरिटायम परिशदेंत गोंयच्या दर्यादेगांची संवसारीक पांवड्याचेर भोवउद्देशी लॉजिस्टीक केंद्र म्हूण उदरगत करपाची मागणी मुख्यमंत्री डाॅ. प्रमोद सावंत हांणी केल्या.
नुस्तेमारी आनी वयर उल्लेख केल्ले वेवसाय गोंयांत चलतात, कांय मंद जाल्यात, बंद पडल्यात. दर्यासंपत्तींत फाटल्या 40 वर्सांत बरोच उणाव जाला. काळे खुबे, नुस्त्याची आवक उणी जाल्या. कांय प्रजाती नश्ट जाल्यात. पावसांतूय बंदी आसतना नुस्तेमारी जाता आनी जाळाक सांपडटा तें नुस्तें विदेशांत, हेर राज्यांनी पावता. नुस्त्याची पैदास उणी जाल्या, ताचे फाटल्यान हेंवूय कारण आसतलें. दर्या वाठार हो अर्थवेवस्थेचो कणो. आदल्या काळार दर्याक लागूनच देश एकमेकांक जोडले. दर्याक लागूनच परक्यांचीं आक्रमणां जालीं, तांणी अत्याचार केले, मालमत्ता लुटली हेंय न्हयकारपाक मेळचें ना. काळो इतिहास घडोवपी ह्या दर्याक, न्हंयांक लागून संवसाराची उदरगत जाली, हेंय याद दवरूंक जाय. संवसारभरांतल्यो संस्कृतायो दर्या, न्हंयांचे देगेर फुल्ल्यात, फळ्ळ्यात. तर अशा ह्या दर्याचो, न्हंयांचो आमी चडांत चड वापर करपाची गरज आसा.
गोंयाक व्हडली दर्यादेग आसा. तिचो पुरायेन वापर जाताच अशें ना. हांगा बोट वेवसायांतली गोवा शिपयार्ड कंपनी, म्हालाची आयात- निर्गत करपी एमपीटी, देशाची राखण करपी तटरक्षक दळ आसा. देशांत येवपी, भायर वचपी म्हाल वाडलो जाल्यार दर्यादेगेचो लाॅजिस्टीक केंद्र म्हूण आनीक वापर जावं येता. फक्त जें कितें जातलें तें फायद्यांत चलपाक जाय. रेल्वे, विमानसेवा, रस्तो येरादारीन गोंयचें उद्देगीक मळ आनी बंदर जोडलां. लाॅजिस्टीक केंद्र करतलो जाल्यार तातूंत सुदारणा जावची पडटली. बंदरातलो म्हाल शक्य तितलो बेगीन इत्सित थळाचेर पावंक जाय. ते नदरेन साधनसुविधा तयार करच्यो पडटल्यो. म्हत्वाचें म्हणल्यार लोकांक हें पटोवन दिवचें पडटलें. कारण, फाटल्या कांय वर्सांनी राज्यांत प्रत्येक गजालीक विरोध जातना दिसता. हो सगलोच फक्त विरोधा खातीर विरोध अशें म्हणपाक मेळचें ना. म्हणटकच लोकांचो विस्वास पयलीं जोडचो पडटलो. तांकां घडणूक थळाचेर वचून म्हायती दिवची पडटली. प्रकल्प उबारतना सैमाचेर, लोकांच्या पोटाच्या साधनांचेर हावळ येवचीं ना, हेंय पळोवचें पडटलें. हांतरुण पळोवन पांय पसरचे पडटले. कांय कडेन लोकांचे ओंठ हून दुदान लासल्यात, म्हणटकच ते थंडगार ताक पसून फूंक मारून पियेतात! तेन्ना सगलेच बाबतींत जनजागृताय जाय. विरोध करपी लोक उपाय सांगतात जाल्यार हट्टीपणा सोडपाक जाय. एक पावल फाटीं सरलो म्हणजे हारलों, अपेस आयलें अशें जायना. दोगूय खालतेपण घेनात, जाल्यार समस्या आनीक घुस्पतली.
शिपबिल्डींग संस्था, मरिटायम शिक्षण, क्रुज पर्यटन, उदका खेळ, न्हंयांनी बॅक वाॅटर पर्यटन (जें केरळांत फायद्यांत चलता), नुस्तें प्रक्रिया उद्देग…. गोंयांत हातूंतल्यो कांय गजाली आसात. पूण, दर्यादेगांचो लाव घेवन आसा तातूंत आनीक सुदारणा करची. मरिटायम हें रोजगाराचें व्हडलें मळ. ताचे पयलीं ह्या मळा वयल्या उद्देगांचें प्रशिक्षण दिवपी संस्था सुरू जावंक जाय. जमल्यार शालेय पांवड्याचेर ताचो अभ्यासक्रम सुरू जावचो. सरकारान ते नदरेन आवाहन केलांच. ह्यो शिक्षण संस्था गोंयांत येवच्यो. 10-12 हजार चौखण मिटर पडंग जागे पळोवन तांकां ते दिवं येतात. गोंयांत एनआयओ सारकी आंतरराष्ट्रीय पांवड्याची संस्था आसा. तिची खूब मजत जातली.
गोंयांत पर्यटकांचें पयलें आकर्शण आसता ते दर्या आनी दर्यावेळो. अधिकृत संस्थां कडल्यान उदका खेळ, मनोरंजनाच्यो कार्यावळी (आवाजाचें प्रदुशण करीनासतना!) करूं येतात. उफेवपी जेटी तयार केल्यार ताचो येरादारी वांगडाच
पर्यटनाकूय फायदो जातलो. मरिटायम मळाचेर खूब कितें
शक्य आसा, मात लोकांक पयलीं विस्वासांत घेवंक जाय…. आनी ह्या उद्देगांक लागून तांच्या परंपरीक वेवसायांक बादा येवंक फावना.