आपमजत गटांक नवी संद

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

कॅण्टीन ही संकल्पना गोंयांत खूब वर्सां सावन लोकप्रीय आसा. म्हाविद्यालयांनी, सरकारी, खाजगी कार्यालयांनी, कंपनींनी कॅण्टिनां आसतात आनी सगल्यांत सवाय, दर्जेदार म्हाल थंय एका काळार मेळटालो. कारण तांकां संबंदीत कंपनी, कार्यालयाचें अनुदान मेळटालें. अजूनय मेळटा. पूण, जिनसाचो दर्जो बरो आसतलोच अशें ना. मागीर कर्मचारी भायल्या हाॅटेलांनी, खाणावळींनी वतात आनी कालांतरान गिरायक जायना म्हूण कॅण्टीन बंद पडटा. जायत्या सरकारी खात्यांचीं कॅण्टिनां बंद पडल्यांत. गिरायकूच जायना, असो कॅण्टिनवाल्यांचो युक्तीवाद. तातूंत कांय प्रमाणांत तथ्यूय आसा. अर्थांत कांय कॅण्टिनां बरीं चल्ल्यांत. आतां सरकारान आपमजत गटांक तीं चलोवपाक दिवपाचें थारायलां. मदले सुटयेंतलें खाणाचें कंत्राट भायले संस्थेक दिलें जाल्यार आपमजत गटांक हीं कॅण्टीन कंत्राटां मेळटलीं. हे गट गोंयकार बायलांचे, म्हणटकूच तांकां कुशीक सारप योग्य जावचें ना. हे खातीरूच सरकारान अन्नपूर्णा येवजण चालीक लावपाचें थारायलां आसतलें.
राज्यांत चार हजारां वयर आपमजत गट आसात. तातूंतल्या कांय गटांचो राजकी फुडाऱ्यां कडेन संबंद आसा. वेंचणुकेच्या काळांत थोडे गट स्थापन जाल्यात. बायलांची व्हड प्रमाणांत मतां मेळचीं, हे खातीर कांय फुडारी वेगळेवेगळे उपक्रम चालीक लायतात. तातूंतलो हो आपमजत गटांचो एक उपक्रम. ह्या गटांच्या माध्यमांतल्यान बरींच बायलां स्वताच्या पांयांर उबीं रावल्यांत. अर्थीक नदरेन स्वावलंबी जाल्यांत. गोंयची खाद्य संस्कृताय कांय प्रमाणांत तिगोवपांतूय ह्या बायलांचें योगदान आसा. हीं कॅण्टिनां चलोवपांत ही मेहनती बायलां येसस्वी जातलीं, हातूंत दुबाव ना. मात, तांणी ह्या कॅण्टिनां वरवीं गोंयची खाद्य संस्कृताय खऱ्या अर्थान खाणांमोगींच्या पोटां मेरेन पावोवपाक जाय. आशिकुशीक बरीं, सवाय हाॅटेलां आसतना ‘खवय्ये’ खावपाक, जेवपाक मुद्दाम कॅण्टिनांत येवपाक जाय. गोंयांतल्या कांय कॅण्टीनकारांनी हें साध्य केलां. आतां आपमजत गटांनीय तें करचें.
गोंयांतल्या चडश्या हाॅटेलांनी गोंयचे परंपरीक जिनस मेळनात. मेळ्ळे तरी तांचें मोल खुबूच चड आसता. देखीक बांगड्याची उड्डमेथी, सुंगटांचें सुकें, दांगर, किस्मूर, खारो बांगडो, पेज, मणगणें, खतखतें, बटाट – नीरपणाच्यो फोडी, गांवठी लोणचें, शिरवळ्यो….. तशेंच गोंयचीं परंपरीक खाणां. श्रावणांत दुपेट मोलान हातूंतले कांय जिनस मेळटात. पूण, हरशी खंयच्याय हाॅटेलांत वा खाणावळींत गेलो जाल्यार एकेच पद्दतीन केल्लें हुमण, रोस, नुस्तें, वांयगें- बटाट्याची वा कोबीची भाजी, भायलें डब्यांतलें लोणचें हाचे भायर वेगळें कांय मेळना. त्या खाणां- जेवणांक गोंयकार बायलेचो (वा दादल्याचो) हात लागला, अशें म्हणप धाडसाचें थारतलें. चडशे रांदपी परप्रांतीय! हाकाच लागून घरगुती जेवण, खाणां मेळटात, थंय गर्दी जाल्ली पळोवंक मेळटा. हो विस्वास आपमजत गटांक कॅण्टिनां चलोवपाक घेतकूच जोडचो पडटलो. कॅण्टिनांनी येवपी प्रत्येक मनीस ‘गोंयच्या जेवणान’ धादोशी जातलो, हाचेर भर दिवचो पडटलो, न्हय फक्त येणावळीचेर!!
भौशीक बांदकाम, वीज, येरादारी, शेती खात्याची कार्यालयां दरेका म्हालांत आसात. मामलेदार, बिडीओ कचेऱ्योय आसात. ताका लागून ‘एक शार, एक कॅण्टीन’ हाचे पुरते आपमजत गट मर्यादीत उरचे नात. पुराय गोंयभर कॅण्टिंना चलोवपाक मेळटलीं. यत्ता पांचवी ते धावी मेरेनच्या शाळांनीय तीं सुरू करूं येतात. कारण थंयचे भुरगे मदले सुटयेंत थंड पेयां, तेलकट, मसाल्याचें खातना दिसतात. ताचो तांचे भलायकेचेर परिणाम जाता. भुरगीं येतात, त्या कॅण्टिनांनी पुश्टीक आहार दवरूं येता. कॅण्टीन म्हणजे जेवण, च्या, नाश्तो. पूण तांणी सुकीं खाणां विकपाकूय हरकत नासची. शेव, चिवडो, नेवऱ्यो, शंकरपाळीं, फोव… गोंयचे परंपरीक जीनस दवरल्यार ते हातोहात खपतले. तांचो दर्जो अर्थांत बरो जाय. मात, हें सगलें करतना थळावे हाॅटेलकार, वेपाऱ्यां कडेन संघर्श जावचो ना, हेंवूय पळोवचें पडटलें. भोवतेक सरकारी कचेऱ्यांतलीं कॅण्टिनां रितीं आसात. तीं चलोवपाक काॅण्ट्रेक्टर मेळनात. आतां आपमजत गट आशिल्ल्यान तीं बरीं चलतलीं, अशी आस्त बाळगूं येता.