शेतकी मळाचे स्वामी!

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सगल्या भारतीयांनी सद्दां जेवतना ह्या तरणाट्याची पूजा करपाक जाय. गरिबां मुखार ताच्या रुपांत देवूच उबो जाता, अशें महात्मा गांधीजीन एकदां म्हणिल्लें. तो तरणाटो म्हणल्यार एम. एस. स्वामीनाथन. भारतांतले हरीत क्रांतीचो जनक. काल पिरायेच्या 98 वर्सा स्वामीनाथन संवसाराक अंतरले. शेतकी मळाचेर दुख्खाची सया पातळ्ळी. भारताक शेतकी मळाचेर गिरेस्त करपाक घाम गळोवपी एक व्यक्तीमत्व सदां खातीर शांत जालें. स्वामीनाथन हांच्या कश्टांचें फळ लाखांनी शेतकारांक मेळ्ळें, पूण फाटल्या कांय वर्सांनी शेतकी मळाचेर खूब बरे- वायट बदल जाल्यात. आतां ताका गरज आसा, आनीक एके हरीत क्रांतीची!!
ब्रिटीश गेले तेन्ना आमच्या देशाची अवस्था वायट आशिल्ली. अर्दपोटार न्हिदपी लाखांनी लोक आशिल्ले. जेवणाची, उदकाची तजवीज करतना कांय भारतीयांचे अक्षरशा हाल जाताले. तातूंत हुंवार, दुकळ सांवार घालताले. अशा वेळार स्वामीनाथन हांणी भाताच्याे साबार जाती विकसीत केल्यो. त्याे गरिबांतल्या गरीब शेतकारां मेरेन पावयल्यो. तांकां चार पयशे मेळपाक लागले. जमीन आशिल्ले तळागाळांतले लोक शेतकी मळाचेर देंवले आनी ताका लागून देश ल्हवू ल्हवू स्वताच्या पांयांचेर उबो जालो. ताचे पयलीं धान्य, कड्डणाचे आयातीचें प्रमाण खूब आशिल्लें. तें अर्थांतूच देंवलें. हे हरीत क्रांतीक लागून शेकान शेक पडंग पडिल्लीं शेतां पाचवींचार जालीं. शेतकारांच्या हातांत चार पयशे घोळपाक लागिल्ल्यान तांच्या कुटुंबांची सर्वांगी उदरगत जाली.
स्वामीनाथन मूळ तामिळनाडूचे. महात्मा गांधीजींचो तांचेर ल्हानपणा सावन प्रभाव. गांधीजी लोकां कडल्यान भांगराच्यो वस्ती, पयशे एकठांय करताले आनी ते गरिबां खातीर खर्च करताले. ह्या वस्ती दिवप्यां मदीं स्वामीनाथन हांचोय आस्पाव आशिल्लो. आवयच्या सांगण्यां वयल्यान तांणी हें दान केल्लें. शेतकी शास्त्रज्ञ जातकूच तांणी गांधीजींच्या आदर्शांचेर चलपाचें थारायलें. धान्याच्या संशोधना खातीर फावंडेशन सुरू करून तांणी शेतकारां खातीर निमाणे मेरेन काम केलें. गांधीजी म्हणटाले, गिरेस्त जावं वा गरीब ताचे कडेन जें कितें आसा, ताचो तो ट्रस्टी, धनी- मालक न्हय. नेमको होच विचार तकलेंत दवरून स्वामीनाथन वावुरले. ते सांगताले, कुटुंबांतले एके बायले खातीर तुमी जें कितें करतात, ताचो फायदो पुराय कुटुंबाक जाता, तेच तरेन ल्हान शेतकारा खातीर तुमी कितेंय करतात, ताचो लाव सगल्या शेतकारांक जाता!! खरेंच, ते प्रमाण तांणी काम केलें आनी विशेश म्हणल्यार ह्या मळाचेर येस जोडलें.
स्वामीनाथन हे वनस्पतींचे शास्त्रज्ञ. 1966 त तांणी मेक्सिकोंतलीं आनी पंजाबांतल्या गंवाचीं बिंयां घेवन हायब्रीड गंव तयार केले. विशेश म्हणल्यार ह्या नव्या गंवान भरपूर पीक मेळोवन दिलें. तांणी पिकांचेर बरेच प्रयोग केले. हें करतना तांणी मोख दवरली, गरीब शेतकार. अमेरिका आनी हेर देशांच्या शास्त्रज्ञां वांगडा मेळून तांणी गंवाचेर प्रयोग केल्यात.
स्वामिनाथन 1972 ते 1979 मेरेन भारतीय शेतकी संशोधन मंडळाचे सरसंचालक आशिल्ले. 1982 त तांणी 6 वर्सां आंतरराष्ट्रीय तांदूळ संशोधन संस्थेंत काम केलां. 1979 त शेतकी मंत्रालयाचे ते मुखेल सचिवूय आशिल्ले. तांकां 1987 वर्सा संवसारांतलें पयलें वर्ल्ड फूड इनाम भेटयिल्लें. हे रक्कमेंतल्यान तांणी शेतकी संशोधना खातीर संस्था सुरू केली. तांकां 84 डाॅक्टरेट मेळ्ळ्यात. अडेचश्यां वयर प्रबंध तांणी सादर केल्यात. म्हत्वाचें म्हणल्यार ते शेतकी उदरगती खातीर फायद्याचे थारल्यात.
भारतीय संशोधकांनी तयार केल्ल्यो नव्यो हायब्रीड जाती बरें उत्पन दितात ही गजाल खरी, पूण भाजी, फळ, कड्डण, भाताच्यो आदल्यो जाती सांबाळून, नव्यान विकसीत करप तितलेंच गरजेचें. हें आमचें दायज. पयश्यां फाटल्यान धांवत रावल्यार तें आमी व्हगडायतले. न्हय व्हगडायलां. संत्री, मको हीं दोनूच उदाहरणां पुरो. चडश्या शेतकी संशोधकांकूय आदल्या पिकाचें पडिल्लें ना. ते नवें हायब्रीड पीक शेतकारांच्या माथ्यार मारीत आसतात आनी शेतकारूय रुचीक, पुश्टीक भाजी, फळां सोडून नव्या फाटल्यान धांवत आसात. एका काळार निर्शेल्ले शेतकार स्वामीनाथन हांच्या संशोधनाक लागून बऱ्याक पावले. मात आतां चक्र उरफाटें घुवूंक लागलां काय, अशें दिसता. शेतकारांच्याे आत्महत्या खुबूच वाडल्यात. आंध्र प्रदेश, महाराष्ट्रांत शेंकड्यांनी शेतकारांनी रिणांत बुडिल्ल्यान जीव दिला. हें आडावप शक्य ना?? तींच खरीं स्वामीनाथन हांकां आर्गां थारतलीं.