निवृत्ती उपरांतचें जिवीत रितें रितें कित्याक ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

विद्यार्थी दशे सावन मेहनत घेवची पडटा. शिक्षणा उपरांत नोकरी धंदो बरेतरेन सांबाळचो पडटा. तेन्नाच मनशाक ताणें येवजिल्ल्या सुखी जिणेचो सुवाद चाखपाक मेळटा.

ह्या  संवसारांत सगले कितें बदलता मनीसूय बदलत वता. जसजसो काळ मुखार वचत रावता मनशांचे आचार विचार
बदलतात त्याच बराबर ताची चिंतनाय वाडत वतात. आपलें जिवीत सोबीत सुंदर कशे जातलें, तो खिणाखिणांक येवजीत आसता. अशे येवजून तो कसलीच चूक करिना पूण आपल्या मना प्रमाण जगतलो जाल्यार मनीस स्वता तकलास घेता काय ना हाचेर ताचे जिणेचें सूख आनीक सोबितकाय आदारिल्ली आसता. दरेका मनशाची हय न्हयशी अशीच इत्सा आमकां आयकूंक आनी अणभवूंक मेळटली. बरें, सुंदर जिविताची फक्त कल्पना करून जायत व्हय, ती आपणावपाक सामकी पेझाद येवजणआंखची पडटा. विद्यार्थी दशे सावन मेहनत घेवची पडटा शिक्षणा उपरांत नोकरी धंदो बरेतरेन सांबाळचो पडटा. तेन्नाच मनशाक ताणें येवजिल्ल्या सुखी जिणेचो सुवाद चाखपाक मेळटा.
दुसरी गजाल म्हणल्यार दरेक मनीस आपले मर्जी प्रमाणच जिवीत जगपाचो यत्न करीत आसता. त्या वेळार कितलींय व्हड संकश्टां आयलीं जाल्यर लेगीत दोन हात करूंक तो तयार आसता. कांय मनशां पासत कामाचो व्याप व्हड आसूं वा ल्हान तो आपल्या दाव्या हातचो खेळ अशें म्हणून कांयच न्हय कसो तडीक व्हरपाक शकता. होच मनीस जेन्ना निवृत्त जाता तेन्ना मात सामको रितो-रितो जाता. तो इतलो गळसणून कित्याक पडटा काय ? साठ वर्सां पिरायेचे मनीस सत्तरी हुपिल्ले वरीं कित्याक दिसूंक लागतात काय ? ताचे दिनचर्येचें वेळापत्रक बदलता म्हूण तो असो निराश जावंक पावता व्हय. वर्सां कणकणीं काम करून आयिल्लो मनीस अचकीत बेकार उरता म्हूण अशे काकुळटेक आयिल्ले वरी वागूंक लागता व्हय.
एक गजाल मात आमी विसरूंक फावना, निवृत्त जावपी सगलेच मनीस अशे आसनात आं. जायते जाण आडवादूय आसतात. ते आपल्या मनाची तयारी करून रावतात. तांकां जें करूंक आवडटा ते काम छंद म्हूण आपणायतात आनी सुखान निवृत्ती उपरांतचो वेळ हांसत-खेळत सारतात. दीसभर कामात गुंथून उरपी एकाद्रो मनीस आपलो वावर सोडून हेर कसलेच छंद आपणावंक पावूंक नाशिल्लो जायत. तो मनीस निवृत्ती उपरांत आपले फाटीं पडिल्ले छंद पुराय करूंक लागिल्लेय आमी पळयतात. आपल्या वर्तमान काळांत ते खरे जिणेचो सुवाद घेतना दिसतात. अशे मनीस समाजीक वावरांत वांटेकार जावन हेरांच्या जिणेंतय खोशयेचे खीण हाडपाचो यत्न करतनाय पळोवंक मेळटात.
हांव जाणां आशिल्ले आनीक वेगळ्यावेगळ्या क्षेत्रांत वावरिल्ले कांय निवृत्त अधिकारी, शिक्षक तशेंच सरकारी कर्मचारी आतां वेगळेवेगळे छंद आपणायिल्ले दिसतात. कोण योग शिकयता, तर कोण शिवण सूत घेवन बसता, तर कांय जाण आपल्या सोयऱ्यांक आनी इश्टांक आयकर परतावो भरपाक मजत करतात. ते भायर कागदाच्यो पोतयो करून जात्रे फेस्तांनी वांणटात. असो तांचो दोळ्यांत भरपा सारको वावर पळोवन कोणूय प्रेरीत जाले बगर रावचे नात.
खरें सांगपाचें म्हणल्यार म्हाका अशा मनशांची लक्तुबाय दिसता. आळसाय करिनासतना वेळार उठून आपलीं दीसपट्टी कांमा पुराय करून जिणेचो सुवाद चाखपी हे मनीस तरणाट्यांक लेगीत लजेक घालूंक फाटीं पडचे नात. निवृत्ती उपरांत दरेकान ताठ मानेन कशें जगप हें अशा मनशां कडल्यान आमी शिकूंक जाय. विसव घेवचो विचार तांच्या मनांत केन्ना घोळना म्हणल्यार जाता. एक वेळ आशिल्लो जिणे गरजेचीं कांमां करतलो जाल्यार घरा भायर पडपाकच जाय आशिल्लें. आतां घरांत बसून विंगड-विंगड कामां करूं येता. कोणे चिंतिल्लें व्हय बॅंकेंत वचनासतना आमी वेव्हार करूंक शकतले म्हूण. तेच परी लायटीचीं, उदकाचीं वा हेर सगलीं बिलां आमी घरा बसून भरपाक शकतात ती अश्यक्यातलीच गजाल पूण शक्य जाल्या न्हय. आतां हेर वस्तू बराबर कड्डण सारके घरगुती वापराचे जिन्नसय ऑनलायन विकते घेवंक मेळिल्ल्या कारणान मनशाचो वेळ आनीक पयशेय वाटावतात. बरी गजाल पूण भलायके बाबतींत हानीकारक थारपाक शकता. कित्याक काय म्हणल्यार मनीस भायर-भितर येना जाल्यार तांचे वजन वाडपाची शक्यताय आसता. जाका लागून वेगळींवेगळीं दुयेंसां मान वयर काडूंक पळयतलीं. व्यायाम जावचे खातीर, कूड निरोगी उरचे खातीर मनशाक घरा भायर सरचें पडटलेंच. राजकी फुडाऱ्यांक पळयात शेंकड्याक तेंकले तरी खुर्ची सोडूंक तयार आसनात. खूब जोडलें, लोकांची सेवाय भरपूर केली पुरो आतां बस्स अशें म्हणपाक कशेच तयार जायनात. तुमी लेगीत जीं कामां पुराय करपाची आसात तातूंत लक्ष्य घालात. वेगळ्या मार्गार चलपाचें धाडस करात. नातरां, पणटुरांक आमच्या संस्कृताये विशीं सांगात तेचपरी तांकां काणयो सांगून तांची उर्बा वाडयात. जी कुशळटाय तुमचे भितर आसा ताची हे नवे पिळगेक वळख करून दियात. आमचे दायज मुखार व्हरपाक तांकां उकसायात. ते मुखार व्हरपाचो होच योग्य वेळ अशें समजून हात फांफडून कामाक लागात आनी पळयात मनाक कितली खोशी मेळटली ती.
तुमी म्हणटले हीं सगलीं कामां करून आमी निवृत्त जाल्यात आतां आनीक कसलीच दायकी आंगार घेवपाची इत्सा ना. फक्त चिंता विरयत धादोशी जिवीत जियेवपाची इत्सा आसा. तशें जाल्यार हांव म्हणीन वयर उल्लेख केल्लीं सगलीं कामां करीत रावले जाल्यारच तुमची जीण धादोशी जावंक पावतली. तुमची शिकवण आनीक तुमचें दायज येतले पिळगे मेरेन पावोवपाचें काम बरे तरेन जाता तें पळयतकूच तुमीच म्हणटले जीण फळादीक जाली आतां बस्स! पूण हो म्हजो निवृत्ती काळ, आतां म्हज्यान नजो अशें म्हूण आडनदर करूंक मेळची ना. कसली ना कसली जापसालकी आंगार घेवची पडटली. तुमच्या मनांत विचार येतलो रासवळ कामां करपाची ही पिराय न्हयच म्हूण. मान्य आसा पूण म्हणटात न्हय The show must go on मन तरणे दवरतले जाल्यार आपल्याक कसल्या तरी वावरांत गुंथून दवरचेंच पडटलें. देखून दिसांतल्यान एकदां तरी घरा भायर सरपाकूच जाय नाजाल्यार घरांत बसून उबगण येतली. चिंतना वाडूंक लागतलीं, नाका-नाका ते प्रस्न मनांत घर करून रावंक सोदतले. दरेकल्याची पिराय वाडत वचप हे प्राकृतीक देणें तें कोणाच्यान आडवं नजो. मनीस, पिरायेन आनीक कुडीन जरी जाणटो जालो तरी मनान आनी काळजान तरणाट्यावरी उमेदीन घसघशीत जीण जगूंक ताणें फाटीं कित्याक रावचें ?

एच. मनोज
9822441417