भांगरभूंय | प्रतिनिधी
फाल्यां 15 ऑगश्ट. भारताक स्वातंत्र्य मेळून 76 वर्सां जातात आनी त्याच बराबर ‘आजादी का अमृत महोत्सवा’ची समाप्ती जाता. 12 मार्च 2021 दांडी यात्रेचे औचित्य सादून स्वातंत्र्याक 75 वर्सां जावपाच्या 75 सप्तकां पयलीं ह्या महोत्सवाचो आरंभ केल्लो. भारतीय स्वातंत्र्य संग्रामांत महात्मा गांधींच्या दांडी यात्रेक खाशेलें म्हत्व आसा. असंख्य लोकांनीं आपखोशेन हे यात्रेंत वांटो घेतिल्लो आनी खर्या अर्थान स्वातंत्र्य चळवळ लोक- चळवळ जावपाक पावली. फाटल्या वर्सा 75 वो स्वातंत्र्य दीस व्हड उमेदीन मनयलो. स्वतंत्र भारताच्या स्वतंत्र अस्तित्वाची जाणविकाय करून दिवपी ह्या दिसा व्हड अभिमानान तिरंगो उबोयलो. वसणुकवादी आनी साम्राज्यवादीच्या गुलामगिरींतल्यांन मुक्ती मिळोवपाक स्वातंत्र्य संग्रामाक धगधगत्या होमखंडांतल्यान वचचें पडलें, कितलीं आंदोलनां, सत्याग्रह, मोर्चा, उठाव जाले. परकी सत्ताधिशाच्यो गुळ्यो लागून कितले जाणांचें रगताचे पाट व्हांवले.
स्वातंत्र्य संग्राम एक दोन दिसांचो संघर्श नासता. ह्या संघर्शाची कीट खूब पयलीं लागिल्ली आसता. जशी असंतुश्टाय वाडत वता. तशी ही कीट चळवळीच्या रूपान उफाळून येता. त्यावेळा ती चळवळ योग्य मार्गान वचपाक सक्षम मार्गदर्शनाची आनी नेतृत्वाची गरज आसता. सुदैवाने गोपाळकृष्ण गोखले, लोकमान्य टिळक, नेताजी सुभाषचंद्र बोस, भगत सिंग, महात्मा गांधी, पं. जवाहरलाल नेहरू अश्या अनेक नेत्यांच्या मार्गदर्शना खाला हो संग्राम फावो ते दिकेन गेलो. म्हणून 15 ऑगश्ट हो स्वातंत्र्य दीस पळोवपाक मेळ्ळो.
साम्राज्यवादी सत्ते सावन भारत देशाक मुक्त करप आनी देशांत स्वराज्याची स्थापना करप हीच स्वातंत्र्य आंदोलनाची मोख आशिल्ली. प्रत्येक नेतृत्वाच्यो वाटो वेगळ्यो आसल्यो तरी सगल्यांची मोख एकच आशिल्ली. त्या दिश्टीकोनांतल्यान स्वातंत्र्य चळवळीक कुशल नेतृत्व मेळ्ळें. पूण परकी राजवटीक भायरावन मागीर कितें? ह्या विशयाचेर सरळ आनी स्पश्ट जाप मेळनाशिल्ली. खोलायेन विचार केल्यार, युरोप देशांत राजवटी आड जितलीं आंदोलनां जालीं तीं चडशीं स्वदेशी राज्यसत्त्येच्या आड आशिल्ली. चीन आनी रशिया ह्या देशांतल्यो क्रांती राजसत्तेच्या वेवस्थे आड आशिल्ल्यो. भारत देश ब्रिटीश आनी हेर साम्राज्यवादी देशांच्या बचक्यांत वचचे पयलीं आनी उपरांतय ह्या देशांत शेकड्यांनीं संस्थानिकांच्यो राजवटी आशिल्ल्यो. स्वदेशी म्हणून तांच्या राजवटी खाला जनता सुखी आनी समाधानी आशिल्ली अशें म्हणपाक जावचेंना. गरीब जनतेचें शोशण तर व्हड प्रमाण चलतालें. त्या भायर वर्ण- जाती समाज वेवस्थे खाला सामान्य जनतेचो आक्रोश दाबून दवरिल्लो. छत्रपती शिवाजी महाराजान ‘रयते’च्या कल्याणा खातीर जो आदर दाखयलो तसो हेर राज्यांनी, मोजके कांय सोडल्यार, दाखयलो ना. चडशे सत्ताधीश सत्तेचे शौकीन आशिल्ले.
अश्या वेळा भारतीय स्वातंत्र्य आंदोलन कोणा खातीर, असो प्रश्न उबो जालो. साम्राज्यवादी राजवटी पयलीं संस्थांनीं वेवस्थेंत सावकारी चेपणा खाला आशिल्ले लोक, शेतकरी म्हणा वा मजूर म्हणा, वेठबिगारी, भूंयहीन, दलीत जे खरे पिडीत आशिल्ले, हजारांनी वर्सां सावकारीशाहीच्या चपक्यांत आशिल्ले, तशेंच वर्ण वेवस्थेच्या चेंपणा खाला रावून आयिल्ल्या भोसंख्य भारतीय लोकांक सावकारशाही आनी पारतंत्र्य हातूंत व्हड फरक नाशिल्लो. स्वातंत्र्य उपरांतय तातूंत बदल घडून येतलो, असो विश्वास दिसून येनाशिल्लो.
तेन्ना स्वांतत्र्य म्हणजे कितें आनी कोणा खातीर हे स्पश्ट करतना ‘स्वराजा’चो अर्थ खोलायेन मांडचो पडलो. स्वराज म्हणजेच राजकी, समाजीक तशेंच अर्थीक यंत्रणा आनी वेवस्था स्वयंशासीत आसची. गरीब, श्रीमंत, लिंगीक भेद, जात- पात आनी धर्मांच्यो कृत्रीम वणटी मोडून सगल्यांक एक न्याय, व्यक्ती आनी अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य, अभिरूची, प्रतिभा आनी संस्कृतीचे संरक्षण करप हे स्वातंत्र्याचे मुळावे कर्तव्य आसतलें अशें मान्य जालें.
शेकड्यांनी वर्सां गुलामगिरींतले जिवीत जगपी, हजारांनी वर्सां समाजीक आनी अर्थीक विषमतेतल्यान वचपी, जातीय दंगली, अंधश्रद्धा, अस्पृश्यता सारक्यो अ- मानवी प्रथा, अश्या प्रदुशीत समाजाक लोकशाय, समता, धर्मनिरपेक्षताय, विवेकवाद अशी तत्वां चालीक लावप भोव कठीण काम आशिल्लें.
15 ऑगश्टाक देश स्वतंत्र जालो. तरी ऐन वेळा सांप्रदाय शक्ती खुबळावन घातल्यो आनी आपलें वायट कर्म सादोवन घेतलें. देशाची फाळणी जाली. प्रचंड दंगली जाल्यो. अहिंसा आनी शांततायेच्या तत्वांचेर जें स्वातंत्र्य मिळयलें ताचेर सासणाचें काळें खत लागलें.
सुदैवान स्वतंत्र भारताक पंडित जवाहरलाल नेहरू सारख्या आधुनिक आनी विज्ञानीक नदर आशिल्ले नेतृत्व मेळले. तांणी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांच्या विव्देतेचो आदार घेवन स्वतंत्र भारताचे लोकशाय आनी समाजवादी मुल्यांचेर आदारीत संविधान उबें केलें आनी स्वातंत्र्य चळवळी फाटलें वचन पुराय केलें. स्वातंत्र्य चळवळींतल्यान भारतीय जनतेक आपले प्रश्न मांडपाक रस्त्यार येवपाक धैर्य दिलें, ही स्वातंत्र्य चळवळीचें एक फलीत आसा.
स्वातंत्र्याक 76 वर्सां पुराय जातात तरी सांप्रदायेचें भूत देशाची मानगुट सोडपाक तयार ना. देशांत कितलीशीच समाजीक, भौतीक प्रगती जाल्या, तरी जाती भेद सोडपाक तयार ना. आपल्या समाजांतल्या वायट गुणांचो सत्ता मेळोवपाचे तंत्र आनी आयतीच हाताक लागिल्ली संद म्हणून वापर करप हे देशाच्या प्रगतीचें बरें लक्षण न्हय. देशाच्या खंयच्याय कोनश्याक असंतोशाची कीट जळटा तेन्ना जाता तितले बेगीन पालोवप हे जबाबदार सरकाराचें कर्तव्य आसा. पूण सध्या देशांत जुस्त उरफाटें चित्र दिसून येता. स्वातंत्र्याच्या अमृत महोत्सवाच्या काळांतच शेतकार्याचें आंदोलन पेटले. मणिपूर तर आजूनय पेटत आसा. हरियाना जळटा. स्वराज्यांतय महिलांचेर बलात्कार, अत्याचार, विनयभंग तर नित्याची बाब जाल्या. दलीत आनी आदिवासी लोकांचे हाल कमी जावपाच्या बदला वाडपाक लागल्यात. अश्या वेळा लोकांनी सरकारी यंत्रणेक जागोवपाक जाय, तेन्नाच स्वराजाचें खरें म्हत्व कळून येतलें.
फाटलीं 1975- 80 वर्सां उपरांत जल्माक आयिल्ली आमची पिळगी खूब सुदैवी आसा. स्वतंत्राय आनी लोकशाय तत्वाचीं फळां भोगत आमी शांततायेन आनी भावपणान फुडें आयले. भारताच्या स्वातंत्र्य संग्रामांत बलिदान दिवपी सगल्या स्वातंत्र्य वीरांचे आनी स्वतंत्र भारत देशाक लोकशाय मुल्यांचेर उबी करपाक ज्या फुडार्यांनी यत्न केले, त्या सगल्यांचे आमी उपकारी आसपाक जाय. भारत देशाच्या सगल्या नागरिकांक स्वातंत्र्य दिसाच्यो शुभेत्सा. जय हिंद! जय भारत!
विज्ञानदूत श्रीकांत शंभू नागवेंकार
9096512359
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
